Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

eiderskinderen en migrantenleerlingen, zo komt in dit onderzoek naar voren, kan
dit een belangrijk aspect zijn in hun ‘coping’ met de nieuwe gymnasium realiteit
en hun identiteitsproblematiek.
- In het algemeen lijken docenten op de betreffende gymnasia volgens dit onderzoek
als ‘gemene deler’ te hebben dat zij op de beste scholen van het land werken,
de meest excellente leerlingen hebben en bezig zijn met de vorming van de nieuwe
elite die het land nodig heeft. Zij stellen daartoe ‘erg hoge eisen’ aan de leerlingen,
maar ook aan zichzelf, zo is duidelijk opgevallen tijdens de observaties, interviews,
panelgesprekken en inhoudsanalyses. Daartegenover lijken docenten,
leidinggevenden en leerlingen ook enorm veel energie op te doen vanwege de uitstraling
en het sociale klimaat van dit schooltype waar zij trots en zuinig op zijn.
Uiteraard is dit een belangrijk aspect van ‘het ongeschreven curriculum’ van de
school.
- Tot het verborgen curriculum van het zelfstandig gymnasium behoren ook de vanzelfsprekendheden
die er zijn in de standaard leeractiviteiten, de didactiek en de
legitimering daarvan. Via uiteenlopende methoden is getracht hiervan een ‘beeld’
te krijgen. Tussen de 38 zelfstandige gymnasia in Nederland zijn er volgens onze
respondenten kennelijk erg veel overeenkomsten. Het onderwijs vindt bij veel docenten
grotendeels op een traditionele wijze ‘klassikaal’ plaats met veel uitleg
door de docent. De ondervraagde leerlingen denken dat docenten dit doen om zo
meer ‘theorie’ te behandelen en betere resultaten te kunnen bereiken.
- Uit de reacties van geïnterviewde rectoren komt het beeld naar voren dat op dit
schooltype in het algemeen geen ‘specifiek onderwijsconcept’ wordt voorgeschreven.
Docenten zijn meer autonoom dan op andere scholen. Zolang de resultaten
goed zijn en de leerlingen en hun ouders tevreden worden er op deze zelfstandige
gymnasia eigenlijk nooit ‘experimenten’ aangegaan. Zowel ‘top-down’ als ‘bottom-up’
innovaties lijken op de werkvloer geen kans te maken. Daardoor blijft het
onderwijs relatief traditioneel. Maar volgens de ondervraagde respondenten is dit
juist het sterke punt van deze scholen. Volgens hen vinden veel leerlingen dit ook,
evenals hun ouders die voor een groot deel ook op zo’n school gezeten hebben en
op basis van die opleiding allemaal goede carrières hebben opgebouwd.
- In het onderzoek is ook aandacht besteed aan de interculturele sensibiliteit van de
respondenten op affectief, cognitief en gedragsniveau. Het lijkt erop dat op de
scholen met meer migrantenleerlingen docenten en leerlingen beter op de hoogte
zijn van de dilemma’s en spanningsverhoudingen waarmee de doelgroep leerlingen
geconfronteerd worden zoals a) de spanningsverhouding van het leven in
twee culturen: De wereld van thuis en de herkomstcultuur en de Nederlandse buitenwereld;
b) de spanningsverhouding tussen de thuiswereld en de leerwereld; c)
101