Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

fiets mee te gaan naar de ijssalon. Zij moest thuis hard werken en had dus ook geen
tijd voor dit soort zaken.
Het ‘financieel’ kapitaal speelt volgens het boek in de praktijk van naar het zelfstandig
gymnasium kunnen gaan nog steeds een belangrijke rol, denk aan de kosten verbonden
aan de aanschaf van allerlei boeken en andere spullen die een grote aanslag doen op
het gezinsbudget. Ook aan de impliciete eisen die vriendschapsnetwerken stellen,
hangt dikwijls een prijskaartje. Denk aan de (merk)kleding van gymleerlingen en aan
Sandra’s vierdehands fiets, die bij de medeleerlingen zeker ’out of tune’ is, ook al
wordt dat door hen niet hardop gezegd. Toch wordt dit verzwegen aspect van het verborgen
curriculum van de vriendenkring op deze school wel ‘aangevoeld’ door de migrantenleerling.
Voor Sandra was de opname in een nieuwe ‘peer group’ op het zelfstandig
gymnasium erg belangrijk in het aanpassingsproces aan de nieuwe cultuur van
het zelfstandige gymnasium. De ‘accommodatie’ van opvattingen die bij Sandra
plaatsvindt over bijvoorbeeld passende kleding en een passende nieuwe fiets voltrekt
zich al snel binnen de eerste maanden van de intrede in het gym, zo laat het boek goed
zien. De financiële mogelijkheden van haar familie en haarzelf vormen in deze zoals
gezegd echter vaak een barrière.
Drs. en de taal
Het is belangrijk te vermelden dat de schrijfster van het boek Karin Amatmoekrim
door haar volharding op het gymnasium haar diploma behaald heeft. Inmiddels is zij
‘Drs.’, zij heeft zelfs twee verschillende universitaire studies gedaan en is een gewaardeerde
schrijfster van Nederlandse literatuur. ‘Drs.’ was een afkorting die hoofdfiguur
Sandra tegenkwam in een tekst die ze moest voorlezen in de eerste dagen dat ze op het
gym zat. Ze wist niet waar die afkorting voor stond en ook wist ze niet hoe je doctorandus
moest uitspreken in het Nederlands. Dit is een typisch voorbeeld van de invloed
van het verborgen curriculum. Er wordt in de gebruikte lesstof en literatuur zonder
meer uitgegaan van de vanzelfsprekendheid dat iedere leerling bekend is met dit
soort afkortingen. In een van de voorgaande hoofdstukken is dit aspect gerubriceerd
onder ‘het verborgen curriculum van de taalschat’.
Ook een ander aspect, ‘het verborgen curriculum van de taalcode’, komt in het boek
duidelijk naar voren. Het gaat hierbij om de taalcode die impliciet gehanteerd wordt in
de klas en de peer group. In het boek worden daarvan duidelijke voorbeelden gegeven.
Volgens Sandra praatte iedereen op het gymnasium even keurig. Sandra’s taalgebruik
verschilt hiervan wel eens. Zij wordt wat dit betreft ook wel gecorrigeerd door
vriendinnen. Zo merkte een vriendin bijvoorbeeld op dat het woord auto uitgesproken
moest worden als o-to. “Naar het Franse automobile… Het is gewoon niet netjes. Alleen
aso’s zeggen au-to” (p. 57). Het hanteren van de verlangde taalcode wordt ook
88