Botsing in de lucht, General Dynamics F-16, Comco...

De luchtfoto’s die ongeveer een uur na het ongeval van de omgeving zijn gemaakt,
bevestigen deze verklaringen.
1.7.4 Gegevens van de video-opnamen van de HUD van Tiger 12
Uit de opnamen die van de HUD van Tiger 12 zijn gemaakt bleek dat het zicht op de
vlieghoogte van de formatie matig was; er was sprake van heiigheid. Naarmate de hoogte
toenam, werd het zicht minder. De horizon was op de videobeelden slecht zichtbaar.
1.8 Navigatiehulpmiddelen
1.8.1 Tiger 11
De F-16 heeft een navigatiecomputer (inertial navigation unit, INU) die voortdurend
gecorrigeerd wordt door het global positioning system (GPS). De positiebepaling tijdens de
vlucht is dankzij dit GPS-INU systeem zeer accuraat. De route die is bepaald tijdens de
voorbereiding van de vlucht wordt via de MDTC geladen in de MMC. Deze route wordt via de
MMC voorgesteld op de HSD. Ook alle gebieden die een potentieel gevaar kunnen
opleveren, zoals CTR’s en zweefvlieglocaties, kunnen als cirkels worden gepresenteerd op
dezelfde HSD. De vliegroute wordt als een lijn op de HSD weergegeven die door de
bestuurder door besturing van het vliegtuig wordt gevolgd.
Verder had de bestuurder de beschikking over de 1:500.000 navigatiekaart en twee 1:50.000
kaarten voor de doelwitten.
1.8.2 PH-3G8
Zover kon worden nagegaan was de PH-3G8 niet uitgerust met een navigatiehulpmiddel. Het
is niet bekend of de bestuurder een vliegkaart mee had op zijn vlucht.
1.9 Communicatie
1.9.1 Tiger 11 en Tiger 12
De VHF-radio wordt als communicatiemiddel tussen de vliegtuigen onderling gebruikt. De
UHF-radio wordt gebruikt voor het contact tussen de vliegtuigen en de luchtverkeersdiensten.
De UHF-radio van de beide F-16’s was op het moment van het ongeval reeds
afgestemd op de frequentie van de Duitse verkeersleiding (Bremen). Na een kort
radiocontact met Bremen door Tiger 12 werd na het ongeval weer afgestemd op Dutch Mil
voor de melding van het ongeval en ter assistentie aan de reddingsoperatie.
1.9.2 PH-3G8
De PH-3G8 was uitgerust met een VHF-radio. Nadat de PH-3G8 was opgestegen heeft de
bestuurder zich bij de havendienst van het vliegveld Onstwedde-Stadskanaal afgemeld. Hij
heeft zich niet bij een andere luchtverkeersdienst, bijvoorbeeld Dutch Mil, aangemeld.
Hiertoe bestaat geen wettelijke verplichting, doch dit wordt in publicaties wel aangeraden.
Het is niet bekend of hij de frequentie van een luchtverkeersdienst heeft uitgeluisterd. De
radio van de PH-3G8 is niet teruggevonden zodat niet kon worden achterhaald op welke
frequentie deze was afgestemd.
1.10 Plaats van het ongeval
1.10.1 Locatie
De positie van de meeste wrakdelen van Tiger 11 was: 52° 57,13’ N 07° 7,77’ O.
De positie van de meeste wrakdelen van de PH-3G8 was: 52° 56,89’ N 07° 7,12’ O.
32