Botsing in de lucht, General Dynamics F-16, Comco...

Uitgifte van NOTAM
Een dag na het ongeval te Sellingen heeft de LVC besloten dat vooruitlopend op de
implementatie van de maatregelen, een NOTAM zou worden uitgegeven met betrekking tot
het gebruik van een transponder. Deze NOTAM luidt:
Alle luchtvaartuigen die VFR-vluchten uitvoeren en uitgerust zijn met een transponder,
moeten deze instellen op mode S met code 7000 of mode A en C code 7000. Alle
gemotoriseerde luchtvaartuigen die VFR-vluchten uitvoeren in klasse G-luchtruim boven
1.200 ft AMSL moeten zijn uitgerust met een transponder. Deze transponder moet zijn
ingeschakeld op mode S code 7000 of mode A en C code 7000 of een andere code die is
toegewezen door de verkeersleiding. Dit geldt niet in het luchtruim onder de Schiphol TMA. 28
Deze mededeling is op 8 mei 2002 bekendgemaakt per NOTAM B3185/02. Uit navraag bij
IVW-DL is gebleken dat aan de inhoud van deze NOTAM, met betrekking tot de uitzondering
onder de Schiphol TMA geen transponder te activeren, geen wettelijk voorschrift ten
grondslag ligt.
Aan het advies van de LVC van 28 september 2001 tot het verplicht gebruiken van radio
voor gemotoriseerd burgerluchtverkeer in klasse G luchtruim boven 1.200 ft is door de
Minister van Verkeer en Waterstaat geen inhoud gegeven.
Op 25 juli 2002 is door middel van een AIC-B 11/02 door IVW-DL de aandacht gevestigd op
maatregelen tegen zogenoemde midair collisions (zie bijlage G). Naast de internationale
maatregelen ten aanzien van verkeersvliegtuigen, zijn ook de nationale maatregelen
beschreven. In de AIC-B worden de maatregelen zoals die in de NOTAM’s staan vermeld,
nogmaals beschreven en toegelicht. Hierin wordt ook vermeld dat per 1 januari 2003 de
transponderverplichting voor alle soorten VFR-verkeer, bijvoorbeeld heteluchtballonnen en
zweefvliegtuigen, dat boven 1.200 ft vliegt, zal gelden.
In de op 3 april 2003 uitgebrachte AIC-B 03/03 met de titel ‘VFR-vluchten in Nederland’
wordt eveneens aandacht besteed aan het gevaar van botsingen in de lucht in
ongecontroleerd luchtruim. Daarin wordt onder andere het VFR-verkeer dat niet is uitgerust
met een transponder dringend aangeraden niet op of net onder 1.200 ft te vliegen.
1.17.6 Tijdslijn en discussie transponderverplichting
Uit documenten van de toenmalige Luchtverkeersbeveiliging en de Rijksluchtvaartdienst
blijkt dat al in 1996 is gesproken over een algehele transponderverplichting voor de
recreatieve luchtvaart. Tijdens de vergadering op 15 oktober 1996 heeft het LVC-stafoverleg
zich in principe uitgesproken voor een transponderverplichting voor alle luchtvaartuigen,
ongeacht hoogte en luchtruimclassificatie. Zowel de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor
Luchtvaart (KNVvL) als de Aircraft Owners and Pilot Association in Nederland (AOPA-NL)
werden uitgenodigd om aan het overleg deel te nemen om de consequenties van de
genoemde verplichting te bespreken.
Uit de verslagen van de overlegrondes blijkt dat met name de KNVvL van mening is dat de
veiligheid in het luchtruim door de invoering van een transponderverplichting niet zal worden
verhoogd. De vereniging vreest voorts voor grote financiële gevolgen voor de leden en wijst
op het feit dat er nog geen transponders beschikbaar zijn voor niet-gemotoriseerde
luchtvaartuigen. De AOPA heeft minder bezwaren tegen de invoering van de
transponderverplichting.
28 Op verzoek van LVNL is het vooralsnog niet toegestaan de transponder te activeren onder het
naderingsverkeersgebied van Schiphol (Schiphol TMA) vanwege de vele ACAS (airborne collision
avoidance system) -meldingen die dit genereert bij vliegtuigen in deze TMA.
48