VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
161. GELIJKTIJDIGE OPLEGGING VAN VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER – Moeilijker
ligt het wanneer de onderzoeksrechter reeds onmiddellijk na het eerste verhoor zowel een
verbod als een beperking van vrij verkeer zou opleggen, in welk geval de
beperkingsmaatregel automatisch uitwerking zou krijgen op het ogenblik dat het verbod
beëindigd wordt. In dat geval zou de onderzoeksrechter immers anticipatief te werk gaan en
reeds onmiddellijk na het eerste verhoor de noodzakelijkheid beoordelen van een beperking
van vrij verkeer, die evenwel pas drie dagen later zou worden uitgevoerd. Ofschoon een
dergelijke werkwijze ons zeer af te raden lijkt, is zij o.i. niet onwettig, aangezien art. 20 §4 lid
2 WVH van de onderzoeksrechter enkel verlangt de beslissing te treffen “voor de strikt
noodzakelijke duur door [hem] bepaald”, zodat hij ook het beginpunt van de
beperkingsmaatregel in de toekomst kan situeren. Toch neemt de onderzoeksrechter zodoende
een belangrijk risico, namelijk dat na beëindiging van het verbod van vrij verkeer geen
noemenswaardig collusie- of verduisteringsgevaar meer zou bestaan, bijvoorbeeld doordat het
strafonderzoek vlotter is verlopen dan verwacht, in welk geval hij o.i. onmiddellijk op zijn
beslissing tot beperking van vrij verkeer zal moeten terugkomen.
2. Herkwalificatie van beperking naar verbod van vrij verkeer?
162. PROBLEEMSTELLING – Een niet te onderschatten probleem ten slotte, betreft de vraag
wat er moet gebeuren wanneer de onderzoeksrechter zijn beperking van vrij verkeer zo ruim
formuleert dat zij in wezen neerkomt op een algeheel contactverbod, namelijk doordat hij
enerzijds een van alle andere verdachten gescheiden regime zou opleggen 616 en anderzijds
zowel bezoek zou verbieden van, als briefwisseling of telefonische contacten met nagenoeg
iedere aan de verdachte bekende persoon. De huidige regeling lijkt een dergelijke situatie
inderdaad niet uit te sluiten, daar zij geen strengere voorwaarden oplegt voor een cumulatieve
toepassing van de vier maatregelen tot beperking van vrij verkeer. Uit de Nederlandse
rechtspraktijk blijkt overigens dat veelal besloten wordt tot een uitputtende weigering van vrij
verkeer, vermits “er nauwelijks gevallen zijn te bedenken waarbij het zinvol is alleen de
correspondentie of alleen het bezoek toe te staan” 617 . Aldus rijst de vraag of een dermate
ruime beperking van vrij verkeer niet zou moeten worden geherkwalificeerd naar een verbod
van vrij verkeer.
616 Supra nr. 126.
617 T. SPRONKEN, “Vrij verkeer” in T. PRAKKEN en T. SPRONKEN (eds.), Handboek verdediging, Deventer,
Kluwer, 2009, (29) 67.
101