VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
de minderjarige verdedigbaar zou zijn omdat “het verbod van vrij verkeer in het
jeugdbeschermingsrecht wordt ingesteld met het oog op het belang van de betrokkene” 555 ,
maar gelet op het feit dat art. 52 WJB nog steeds zijn grondslag vindt in “de
noodwendigheden van het opsporingsonderzoek of van het gerechtelijk onderzoek”, komt een
dergelijke verantwoording ons voor als weinig overtuigend. Het huidige art. 52 WJB lijkt ons
dan ook een ernstig risico te lopen op een ongrondwettigverklaring door het Grondwettelijk
Hof wegens schending van het gelijkheidsbeginsel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat
tijdens de parlementaire werkzaamheden van de Everberg-wet voorstellen werden ingediend
om de wetgeving te wijzigen in deze zin dat “[i]n ieder geval […] de minderjarige steeds het
recht [heeft] vrij verkeer te hebben met de persoon die over hem het ouderlijk gezag
uitoefent” 556 . Elk van die voorstellen werd door de minister echter afgewezen met het
argument dat die bekommernis reeds vervat ligt in art. 4 Everberg-wet waarin wordt
gestipuleerd dat het verbod van vrij verkeer steeds moet worden uitgevoerd met inachtname
van art. 37 en 40 IVRK 557 , een argument dat o.i. weinig overtuigingskracht geniet, daar art. 37
IVRK nog steeds toelaat in uitzonderlijke omstandigheden het contact van het kind met zijn
familie te ontnemen. Er mag overigens op worden gewezen dat het Nederlandse art. 490
Ndl.Sv. de ouders of voogd van de minderjarige verdachte juridisch gelijkstelt met zijn
raadsman, zodat zij, ingevolge art. 50 Ndl.Sv. “hun rechtens van zijn vrijheid beroofde kind of
pupil [mogen] bezoeken, hem alleen [mogen] spreken, en ongecensureerd met hem [mogen]
corresponderen, net zoals advocaten dat kunnen” 558 .
SCHEMA 3: VERSCHILLEN IN BEHANDELING TUSSEN MINDERJARIGEN EN MEERDERJARIGEN ONDER
BEPERKING VAN VRIJ VERKEER
Minderjarige in een gemeenschapsinstelling voor
Meerderjarige verdachte
jeugdbescherming
(art. 20 §3 juncto 20 §5 lid 3 WVH)
(art. 52 WJB)
slechts een van de vier beperkingsmaatregelen (in beginsel)
strikt noodzakelijke duur door de onderzoeksrechter bepaald en uiterlijk tot de
beschikking tot mededeling
nominatim aangewezen personen behalve raadsman en behalve de personen
vermeld in art. 59 §1 lid 1 WIRP tenzij in verdenking gesteld
enkel tijdens een gerechtelijk onderzoek
algeheel contactverbod
onbeperkt hernieuwbare termijn van 3 kalenderdagen
nominatim aangewezen personen behalve raadsman
zowel tijdens een opsporingsonderzoek als tijdens een
gerechtelijk onderzoek
555 Hand. Senaat 1992-93, 8 juli 1993, 3364; J. SMETS, Jeugdbeschermingsrecht in APR, Deurne, Kluwer, 1996,
370.
556 Amendement nr. 2 (V. VAN QUICKENBORNE), Parl.St. Senaat 2001-02, nr. 2-1062/2, 2; Amendement nr. 2
(F. BORGINON en E. VAN WEERT), Parl.St. Kamer 2001-02, nr. 50-1640/002, 2.
557 Wetsontwerp betreffende de voorlopige plaatsing van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit
hebben gepleegd: verslag namens de commissie voor de justitie uitgebracht door mevrouw TAELMAN,
Parl.St. Senaat 2001-02, nr. 2-1062/3, 32; Wetsvoorstel betreffende de voorlopige plaatsing van
minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd: verslag namens de commissie voor de
justitie uitgebracht door mevrouw Anne BARZIN, Parl.St. Kamer 2001-02, nr. 50-1640/004, 20.
558 G. DE JONGE en A. VAN DER LINDEN, Jeugd en strafrecht, Deventer, Kluwer, 2007, 200.
89