VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
aux personnes étrangères” 74 , hetgeen door BOUTMANS terecht een “merkwaardige omkering
van de volgorde” 75 wordt genoemd. Het was dan ook pas de huidige voorlopige hechteniswet
van 1990 die, onder impuls van het arrest Lamy t. België van het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens 76 (hierna: ‘EHRM’), voorgoed komaf maakte met het verbod van vrij
verkeer tussen raadsman en verdachte 77 . Sedertdien bepaalt art. 20 §2 WVH dat de
onderzoeksrechter het vrij verkeer “met andere personen dan de advocaat [kan] verbieden” 78 ,
overwegende dat “[het] verbod van vrij verkeer t.o.v. de advocaat […] op zichzelf een teken
[is] van wantrouwen t.o.v. de balie” 79 .
20. RECHTSVERGELIJKING – Vergeleken met de Franse wetgever 80 , die het verbod van vrij
verkeer met de raadsman reeds in 1897 had afgeschaft 81 , heeft de Belgische wetgever zich
nauwelijks gehaast om de personele draagwijdte van de maatregel op dit vlak in te perken.
Het lijkt ons plausibel zulks te wijten aan het feit dat de Belgische wetgever reeds in 1874 de
maximumduur van het verbod van vrij verkeer had teruggebracht tot drie dagen, hetgeen
uiteraard minder tegen de borst stuitte dan het Franse verbod, dat toen qua duur nog volstrekt
onbepaald was. De jarenlange Belgische inertie op dit vlak is overigens zeker geen
uitzondering te noemen. Zo erkent het Nederlandse art. 50 Ndl.Sv. nog steeds de mogelijkheid
van een verbod van vrij verkeer tussen raadsman en verdachte en heeft het zelfs tot 1999
geduurd 82 eer dat verbod enigszins verzacht werd door een nieuw art. 50a Ndl.Sv. dat voorziet
in de toevoeging van een plaatsvervangend raadsman “zolang het bevel van kracht is en voor
zover het vrije verkeer tussen raadsman en verdachte daardoor wordt beperkt” 83 .
74 Loi du 20 avril 1874 relative à la détention préventive, Pasin. 1874, IX, nr. 92, 150; Hand. Kamer 1873-74,
18 maart 1874, 707.
75 E. BOUTMANS, Voorlopige hechtenis in Recht en praktijk, Antwerpen, Kluwer, 1985, 71.
76 EHRM 30 maart 1989, Lamy/België, JLMB 1989, 682, noot A. JACOBS en http://www.echr.coe.int; Ontwerp
van wet betreffende de voorlopige hechtenis: verslag namens de commissie voor de justitie uitgebracht door
de heer ARTS, Parl.St. Senaat 1988-89, nr. 658-2, 81; Ontwerp van wet tot wijziging van de wet van 20 april
1874 betreffende de voorlopige hechtenis: verslag namens de commissie voor de justitie uitgebracht door de
heer ARTS, Parl.St. Senaat 1988-89, nr. 683-2, 3; X., “Projet de loi modifiant la loi du 20 avril 1874 relative à
la détention préventive” in Journ.proc. 1989, afl. 154, (28) 28.
77 Infra nrs. 31-33.
78 Infra nr. 37 et seq.
79 Ontwerp van wet betreffende de voorlopige hechtenis: verslag namens de commissie voor de justitie
uitgebracht door de heer ARTS, Parl.St. Senaat 1988-89, nr. 658-2, 79.
80 Infra nr. 42.
81 Art. 8 al. 3 loi du 8 décembre 1897 ayant pour objet de modifier certaines règles de l’instruction préalable en
matière de crimes et de délits, JORF 10 décembre 1897, 6907.
82 Art. I.G wet 27 mei 1999 tot partiële wijziging van het Wetboek van Strafvordering (herziening van het
gerechtelijk vooronderzoek), Stb. 1999, 243.
83 Infra nrs. 44 en 93.
13