VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
beginning of police custody or pre-trial detention, to be visited by defence counsel to discuss
everything concerning his defence and his legitimate needs” en dat “[f]ailure to allow that
possibility, regardless of the question of interrogations and their use by the courts, amounts,
subject to exceptions, to a violation of Article 6” 147 . Daaruit kan o.i. worden besloten dat niet
alleen art. 20 §1 WVH, maar ook een verbod van vrij verkeer ten aanzien van de raadsman, in
beginsel een schending zou uitmaken van art. 6.3.c EVRM en dat het bijgevolg moet worden
getoetst aan de zeer strenge Salduz-criteria.
38. TOETSING AAN DE SALDUZ-CRITERIA – Ingevolge die criteria, bestaat de enige
mogelijkheid om de verdachte de toegang tot zijn raadsman te ontnemen, in “particular
circumstances of each case that there are compelling reasons to restrict this right” 148 . Het
spreekt voor zich dat een uitzonderingsgrond als deze, een uiterst restrictieve interpretatie
vergt, zoals duidelijk blijkt uit de zich steeds verstrengende rechtspraak 149 . Daar waar het
EHRM in eerdere arresten nog gewaagde van “restrictions for good cause” 150 of ‘geldige
redenen’, stapte het in zijn arrest Salduz t. Turkije immers over naar het veel engere begrip
“compelling reasons” 151 of ‘dwingende redenen’ die bovendien ‘eigen moeten zijn aan de
omstandigheden van de zaak’. Een dergelijke restrictieve interpretatie indachtig, moet de
vraag of het verbod van vrij verkeer geacht kan worden te zijn gesteund op dergelijke
‘dwingende redenen’, o.i. in de regel ontkennend worden beantwoord. Het begrip ‘dwingende
redenen’ lijkt ons immers, eerder dan op een weloverwogen oordeel als het verbod van vrij
verkeer, te doelen op een praktische onmogelijkheid, zoals “een moord waar een dader op
heterdaad betrapt wordt en snel moet worden ondervraagd teneinde de voortvluchtige
mededader te kunnen vatten” of “de situatie waar de […] advocaat […] niet tijdig aanwezig
is op het verhoor” 152 . Als onderzoeksmaatregel – te onderscheiden van een
veiligheidsmaatregel 153 – lijkt een absoluut verbod van vrij verkeer ten aanzien van de
raadsman, ons dan ook mensenrechtelijk onaanvaardbaar. Anders dan de categorische
weigering door art. 20 §1 WVH van juridische bijstand tijdens het eerste verhoor, wordt het
147 EHRM 27 november 2008, Salduz/Turkije, http://www.echr.coe.int.
148 EHRM 27 november 2008, Salduz/Turkije, http://www.echr.coe.int, §55.
149 T. DECAIGNY, “De bijstand van een advocaat tijdens het eerste verhoor”, T.Strafr. 2010, afl. 1, (4) 6; M.
BEERNAERT, “Salduz et le droit à l’assistance d’un avocat dès les premiers interrogatoires de police”, RDPC
2009, (971) 972.
150 EHRM 16 oktober 2001, Brennan/Verenigd Koninkrijk, http://www.echr.coe.int, §45; EHRM 8 februari
1996, John Murray/Verenigd Koninkrijk, http://www.echr.coe.int, §63.
151 EHRM 27 november 2008, Salduz/Turkije, http://www.echr.coe.int, §55.
152 L. VAN PUYENBROECK en G. VERMEULEN, “Hoe kan de bijstand van een advocaat bij het verhoor in de
Belgische praktijk geregeld worden?”, T.Strafr. 2009, afl. 4, (212) 216.
153 Infra nr. 117.
25