VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
aan de verdachte moet worden betekend. Het verbod zou o.i. overigens het best worden
betekend tezamen met het bevel tot aanhouding in de vorm voorgeschreven in art. 18
WVH 382 .
ii. Overschrijving in het register van de gevangenis
87. SUBSTANTIËLE VORMVEREISTE OF LOUTERE FORMALITEIT? – Ingevolge art. 20 §2 WVH
moet de beschikking van de onderzoeksrechter worden “overgeschreven in het register van de
gevangenis”. Aldus rijst de vraag wat de sanctie is wanneer een dergelijke overschrijving niet
of nog niet gebeurd is. Daarover stelt TIMMERMANS dat “[e]n l’absence de la formalité de la
transcription, [la famille] de l’inculpé [peut] communiquer avec lui dans les limites des
règlements de la prison, sans intervention de l’autorité judiciaire” 383 , hetgeen werd
overgenomen door latere encyclopedische rechtsleer 384 . Ook BOUTMANS blijkt van oordeel
dat het verbod slechts geldt “zo het in het gevangenisregister is overgeschreven” 385 . Ten slotte
oordeelde ook het hof van beroep te Brussel reeds in 1854 dat “[e]n l’absence de ces
formalités, la famille reste libre de communiquer dans les limites des règlements de la
prisons” 386 . Die opvatting kan o.i. echter niet worden gedeeld om een drietal redenen. In de
eerste plaats moet worden gewezen op het feit dat art. 618 Sv. een gevangenisbewaarder die
de toegang weigert tot een gevangene, er slechts toe verplicht de registers over te leggen aan
de politierechter. Aan andere personen moet hij slechts het bevel zelf vertonen dat hem zulks
verbiedt, waaruit kan worden afgeleid dat de verplichte overschrijving in het
gevangenisregister veeleer tot doel heeft een hiërarchische controle toe te laten, dan dat men
er zich in een individueel geval op zou kunnen beroepen om een bepaalde nietigheid op te
werpen. Bovendien heeft de wetgever zelf bij de invoering van deze formaliteit in art. 29
WVH 1852 benadrukt dat “[c]et article prescrit une mesure d’ordre […]; le contrôle est ainsi
plus facile et plus sûr” 387 . Ten slotte mag o.i. de waarde niet worden onderschat van de
komma in art. 20 §2 WVH tussen de woorden ‘beschikking’ en ‘die’, die taalkundig wijst op
een bijzin van ondergeschikt belang. De Belgische rechtspraktijk blijkt zich echter minder
exegetisch op te stellen en erkent de overschrijving in het gevangenisregister als een
substantiële vormvereiste, bij gebreke waarvan de verdachte in de regel geen contact kan
worden verboden met de buitenwereld.
382 Supra nr. 77.
383 G. TIMMERMANS, Étude sur la détention préventive, Gent, Hoste, 1878, 137.
384 RPDB, v° Détention préventive, 715, nr. 121; Novelles, Droit pénal, 454, nr. 142.
385 E. BOUTMANS, Voorlopige hechtenis in Recht en praktijk, Antwerpen, Kluwer, 1985, 72.
386 Brussel 24 maart 1854, Pas. 1854, II, 397.
387 Loi du 20 février 1852 sur la détention préventive, Pasin. 1852, XXII, nr. 64, 83.
61