VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
noodzakelijke afwijking inhoudt van het niet-contradictoir karakter van het onderzoek.
Anders dan de negentiende-eeuwse rechtsleer 413 , neemt de huidige rechtsleer immers
overwegend aan dat voor privépartijen – afgezien van het strafrechtelijk kort geding
overeenkomstig art. 28sexies en art. 61quater-61quinquies Sv. – “geen hoger beroep mogelijk
is tegen een beslissing van de onderzoeksrechter waarbij deze weigert in te gaan op de vraag
om een bepaalde onderzoeksverrichting te stellen, of waarbij hij beslist over te gaan tot een
bepaalde onderzoeksverrichting” 414 . Aangezien het verbod van vrij verkeer precies
beschouwd moet worden als een dergelijke ‘onderzoeksverrichting’ 415 , lijkt het nietcontradictoir
karakter van het onderzoek ons dan ook, ingevolge art. 2 Ger.W., de algemene
beroepsmogelijkheid van art. 616 Ger.W. uit te sluiten, bij gebrek aan een uitdrukkelijke
wettelijke bepaling in die zin 416 . Ter ondersteuning van die stelling, kan worden verwezen
naar de discussie die destijds aanleiding gaf tot het invoeren van het strafrechtelijk kort
geding door de wet van 12 maart 1998 417 . Reeds vóór die wetswijziging, nam bepaalde
rechtsleer en rechtspraak namelijk aan dat tegen een beslagmaatregel getroffen tijdens het
strafonderzoek, hoger beroep zou openstaan bij de kamer van inbeschuldigingstelling 418 ,
hetgeen door VERSTRAETEN terecht verworpen wordt als “ten zeerste bekritiseerbaar in het
licht van de aard van een beslissing tot weigering tot opheffing van een beslag en het beginsel
van het niet-contradictoir karakter van het onderzoek” 419 . Eenzelfde redenering lijkt ons
toepasbaar op het verbod van vrij verkeer: zoals een beslagmaatregel destijds niet vatbaar kon
worden geacht voor hoger beroep door privépartijen, zo ook staat hun o.i. geen hoger beroep
open tegen een verbod van vrij verkeer. Bovendien lijkt ook de wetgever zelf van oordeel te
zijn geweest dat de onderzoeksrechter in laatste aanleg oordeelt, daar hij de vroegere
procedure van art. 30 WVH 1852 tot opheffing van het verbod 420 , niet heeft hernomen in art. 3
WINANTS, De voorlopige hechtenis in Reeks strafrecht & strafvordering, Diegem, Kluwer, 2000, 152; P.
VAN LINTHOUT, De voorlopige hechtenis in AdvocatenPraktijk: strafrecht, Antwerpen, Kluwer, 1998, 35.
413 P. MORLET, “Des recours contre les ordonnances du juge d’instruction”, RDPC 1988, (135) 137; G.
TIMMERMANS, Étude sur la détention préventive, Gent, Hoste, 1878, 138; Pand.b., v° Détention préventive,
756, nr. 244; Novelles, Droit pénal, 455, nr. 145; RPDB, v° Détention préventive, 716, nr. 125.
414 R. VERSTRAETEN, Handboek strafvordering, Antwerpen, Maklu, 2007, 402; R. DECLERCQ, Beginselen van
strafrechtspleging, Mechelen, Kluwer, 2007, 285.
415 Supra nr. 26.
416 Contra G. TIMMERMANS, Étude sur la détention préventive, Gent, Hoste, 1878, 138-139.
417 Wet 12 maart 1998 tot verbetering van de strafrechtspleging in het stadium van het opsporingsonderzoek en
het gerechtelijk onderzoek, BS 2 april 1998, 10027.
418 KI Brussel 28 november 1951, Pas. 1952, II, 9; KI Brussel 15 mei 1950, aangehaald door P. MORLET, “Des
recours contre les ordonnances du juge d’instruction”, RDPC 1988, (135) 163.
419 R. VERSTRAETEN, Handboek strafvordering, Antwerpen, Maklu, 2007, 402; J. DE CODT, “L’autonomie du
droit pénal et la juridiction des référés”, RDPC 1991, (225) 233.
420 Supra nr. 16.
66