VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

BESLUIT
aanzien van naaste familieleden, moeilijk vol te houden lijkt 642 . Ten slotte zouden ook de
rechtsmiddelen tegen een beperking van vrij verkeer strenger kunnen worden georganiseerd,
daar de verdachte geen grondrecht kan laten gelden op een dubbele aanleg 643 .
167. AFSLUITENDE BESCHOUWINGEN – Hoewel het uiteraard aan de wetgever staat de
opportuniteit van een dergelijke wijziging te beoordelen, weze met dit werkstuk alvast een
blijvende aandacht verdedigd voor de rechtspositie van de reeds van zijn vrijheid beroofde
verdachte. Zo lijkt een navolging van het Nederlandse systeem ons niet alleen weinig
toegevoegde waarde te bieden, maar ontneemt zij de verdachte bovendien een belangrijke
toeverlaat in de vorm van een raadsman naar zijn keuze 644 . Ook een uitbreiding van de
maximale duur van het verbod van vrij verkeer, lijkt ons weinig wenselijk. Uit de
wetshistorische inleiding is immers gebleken dat de weigering van vrij verkeer als
onderzoeksmaatregel ontstaan is in de prille levensjaren van de inquisitoriale procedure 645 ,
toen eventuele sporen van een recent gepleegd misdrijf nog op betrekkelijk eenvoudige wijze
aan het gerecht konden worden onttrokken. Aldus kan de terechte vraag worden gesteld of een
moderne samenleving, die immers kan rekenen op hoogtechnologisch forensisch onderzoek,
nog wel evenveel baat heeft bij een dergelijk contactverbod, laat staan bij een verdere
uitbreiding ervan. Gelet op het bijzonder ingrijpende karakter van de maatregel, zou o.i.
integendeel meer aandacht mogen worden geboden aan het standpunt van de verdachte zelf,
bijvoorbeeld in de vorm van een tegensprekelijk debat voor de onderzoeksrechter of eventueel
zelfs in een ware kortgedingprocedure in hoger beroep die zou toelaten ingrijpende
beslissingen in een spoedtempo te herzien. De belangrijkste waarborg voor de verdachte tegen
een al te verregaande weigering van vrij verkeer, lijkt ons immers te bestaan in de
mogelijkheid om de noodzaak van een dergelijke maatregel te laten herbeoordelen door
verschillende rechterlijke instanties. Tot welke regeling de Belgische wetgever in de toekomst
ook zou besluiten, weze met dit werkstuk alvast op beleidsmatig vlak gepleit voor een
belangrijke mate van inlevingsvermogen in de leefwereld van de reeds van zijn vrijheid
beroofde verdachte. Het was dan ook niet zozeer onze doelstelling de vrijheid op zichzelf te
prediken, “mais simplement de rendre la prison visible” 646 .
642 Supra nr. 7-9.
643 Supra nr. 100.
644 Supra nrs. 45-46.
645 Supra nr. 42.
646 P. CLAUDEL, Conversations dans le Loir-et-Cher, Quetigny, Imprimerie Darantière, 1935, 43: “Mon désir
n’est pas de créer l’ordre, mais le désordre au contraire au sein d’un ordre absurde, ni d’apporter la liberté,
mais simplement de rendre la prison visible”.
106