VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
onderzoeksrechter sedert 15 januari 2007 540 , de verdachte immers het bezoek verbieden van
zijn naaste familieleden, terwijl hij die mogelijkheid voordien niet had, gelet op de zeer
restrictieve houding die de rechtspraak aannam tegenover zijn bevoegdheden onder het oude
art. 613 lid 2 Sv. 541 . Zodoende kende de Koning de onderzoeksrechter ruimere bevoegdheden
toe, niet alleen dan de wetgever van 2005, maar ook dan de regeling getroffen door de
wetgever van 1874 en overgenomen door die van 1990, zoals die door het Hof van Cassatie
werd geïnterpreteerd 542 . Inmiddels heeft een recent koninklijk besluit de datum van
inwerkingtreding van art. 20 §5 lid 3 WVH vastgelegd op 1 september 2011 543 . Op grond van
een grondwetsconforme interpretatie lijkt het ons echter zeer aangeraden het bezoekverbod
van art. 20 §3, 1° WVH ook in tussentijd slechts toe te passen als ware art. 20 §5 lid 3 WVH
wel reeds in werking getreden.
130. HET FRANSE REFUS D’UN PERMIS DE VISITE – In rechtsvergelijkend perspectief kan
worden gewezen op de bijzonder strenge Franse bezoekregeling in de fase van het
vooronderzoek. Ingevolge art. 145-4 lid 2 CPP heeft de verdachte immers slechts het recht om
“avec l’autorisation du juge d’instruction, recevoir des visites sur son lieu de détention”,
zodat voor elk bezoek de toelating van de onderzoeksrechter vereist is, terwijl in het
Belgische recht precies het omgekeerde het geval is. Wel bevat art. 145-4 lid 3 CPP de
verduidelijking dat na een periode van één maand het bezoek van een familielid enkel nog kan
worden geweigerd “par une décision écrite et spécialement motivée au regard des nécessités
de l’instruction”, die ingevolge art. 145-4 lid 4 CPP vatbaar is voor hoger beroep bij “le
président de la chambre de l’instruction qui statue dans un délai de cinq jours par une
décision écrite et motivée non susceptible de recours”. Gedurende de eerste maand van
voorlopige hechtenis beschikt de verdachte derhalve over geen enkel rechtsmiddel tegen een
weigering van bezoek door de onderzoeksrechter, die bovendien aan geen enkele
motiveringsverplichting onderworpen is. Daarna bestaat een dergelijke
motiveringsverplichting wel, maar is nog steeds het bezoekverbod de regel en de toelating
ervan de uitzondering. Geheel terecht heeft de Belgische wetgever er uitdrukkelijk voor
geopteerd het Franse voorbeeld op dit punt niet te volgen, overwegende dat “de penitentiaire
administratie in het kader van de interne aspecten van de vrijheidsbeneming bij
540 Art. 2 KB 28 december 2006 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden, BS
4 januari 2007, 166, err. BS 23 maart 2007, 16322.
541 Cass. 19 juli 1897, Pas. 1897, I, 261; RPDB, v° Détention préventive, 715-716, nr. 124.
542 Supra nr. 21.
543 Art. 31 KB 8 april 2011 tot bepaling van de datum van inwerkingtreding en uitvoering van verscheidene
bepalingen van de titels III en V van de basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de
rechtspositie van de gedetineerden, BS 21 april 2011, 24716.
86