VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
verdachte wijzen op “a certain tactic, lawful in itself” 498 , namelijk gebruik te maken van zijn
zwijgrecht 499 . In de zaak Campbell t. Verenigd Koninkrijk wees het EHRM er bovendien op
dat de deontologische regels waaraan advocaten onderworpen zijn, reeds een aanzienlijke
waarborg bieden tegen misbruiken van het recht op vrije briefwisseling 500 . Een voorbeeld van
een zaak waarin een controle van de briefwisseling wel werd aanvaard, is het arrest Erdem t.
Duitsland, waarin precies sprake was van een ‘veiligheidstoezicht’ teneinde toekomstige
terroristische aanslagen te vermijden, hetgeen door het Hof niet als strijdig met art. 8 EVRM
werd beschouwd, te meer daar “the power to monitor correspondence was vested in an
independent judge who had to be unconnected with the investigation and was under a duty to
keep the information thus obtained confidential” 501 .
116. RECHT OP VRIJE TELEFONISCHE CONTACTEN? – Voor een recht op telefonisch contact
tussen de verdachte en zijn raadsman is “in het internationale recht geen wettelijke basis te
vinden” 502 . Het lijkt ons echter aanneembaar dat ook telefonisch overleg met een raadsman,
dat immers een veel minder groot veiligheidsrisico inhoudt dan een werkelijk bezoek, in
beginsel vrij moet kunnen geschieden, zodat het allicht ook de bescherming geniet van art. 6.3
EVRM en art. 8 EVRM.
117. BESLUIT – Gelet op het zeer casuïstische karakter van de Straatsburgse rechtspraak, is
voorzichtigheid geboden bij het aflijnen van algemene principes. De enige ware toetssteen
bestaat immers, wat betreft art. 6 EVRM, in de vraag “in hoeverre de verdediging in zijn
geheel door de opgelegde restricties is beperkt” 503 en, wat betreft art. 8 EVRM, in de
drieledige toets van legaliteit, legitimiteit en noodzakelijkheid in een democratische
samenleving. Toch lijkt het EHRM enigszins afkeurend te staan tegenover beperkingen van
het vrij verkeer ten aanzien van de raadsman in het belang van een lopend strafonderzoek,
daar het het ongehinderd overleg tussen beiden beschouwt als “part of the basic requirements
of a fair trial in a democratic society” 504 . Zoals hierboven herhaaldelijk is gebleken 505 , lijkt
het erop dat beperkingen enkel kunnen worden aanvaard wanneer sprake is van aantoonbare
498 EHRM 20 juni 1988, Schönenberger & Durmaz/Zwitserland, http://www.echr.coe.int, §28.
499 Supra nr. 43.
500 EHRM 25 maart 1992, Campbell/Verenigd Koninkrijk, http://www.echr.coe.int, §52.
501 EHRM 5 oktober 2001, Erdem/Duitsland, http://www.echr.coe.int, §67.
502 G. MOLS, J. SERRARENS en T. SPRONKEN, “Een Europese schets van het vrij verkeer tussen gedetineerde en
raadsman” in G. MOLS (ed.), Schaduwen vooruit: rechtsgeleerde opstellen over het voorbereidend onderzoek
in strafzaken, Arnhem, Gouda Quint, 1992, (79) 122.
503 T. SPRONKEN, “Vrij verkeer” in T. PRAKKEN en T. SPRONKEN (eds.), Handboek verdediging, Deventer,
Kluwer, 2009, (29) 74.
504 EHRM 28 november 1991, S./Zwitserland, http://www.echr.coe.int, §48.
505 Supra nrs. 114-115.
78