VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
weliswaar geen juridische verplichting tot een dergelijke uitbreiding van het strafrechtelijk
kort geding, maar het lijkt ons niettemin zeer verdedigbaar teneinde machtsconcentraties te
vermijden.
101. HET FRANSE GEBREK AAN EEN HOGER BEROEP – In vergelijking met het Franse recht is
de Belgische regeling ook op het vlak van de rechtsmiddelen eerder ‘verdachtevriendelijk’ te
noemen. Het gebrek aan een effectief rechtsmiddel in het Belgische recht is immers
uitsluitend te wijten aan de korte duur van het verbod. Zulks is hoegenaamd niet in het geval
bij het Franse interdiction de communiquer, waartegen immers geen enkel rechtsmiddel
openstaat 444 , ondanks het feit dat het gedurende een veel langere periode kan worden
opgelegd 445 . In samenhang met het gebrek aan een motiveringsverplichting in hoofde van de
onderzoeksrechter, kan de vraag worden gesteld of die regeling wel voldoende waarborgen
biedt in het licht van het recht van verdediging. De Franse rechtsleer lijkt zich echter
vooralsnog niet overdreven kritisch op te stellen 446 .
102. HET NEDERLANDSE ‘KORT GEDING’ – Het Nederlandse recht daarentegen, biedt de
verdachte o.i. wel een ware kortgedingprocedure. Zo kan het verbod van vrij verkeer ten
aanzien van de raadsman weliswaar ook door de officier van justitie worden opgelegd, maar is
het, ingevolge art. 50 lid 3 Ndl.Sv., uiteindelijk altijd de rechtbank die “zoo spoedig mogelijk
[beslist] na den raadsman te hebben gehoord, althans schriftelijk opgeroepen”. Uit de
vermelding dat de rechtbank “bij hare beslissing het bevel [kan] opheffen, wijzigen of
aanvullen”, kan worden afgeleid dat die procedure geen schorsende werking geniet 447 . Ook
tegen een weigering van het vrij verkeer met andere personen, staat een effectief rechtsmiddel
open, namelijk via een bezwaarschrift bij de rechtbank of het rechterlijk college dat oordeelt
omtrent de voortzetting van de voorlopige hechtenis, overeenkomstig art. 62a lid 4 Ndl.Sv.,
een recht waarop de verdachte overigens, ingevolge art. 62 lid 5 Ndl.Sv., uitdrukkelijk moet
worden gewezen. Het bijzondere aan die procedure is dat zij in beginsel wel schorsende
werking geniet, zodat een Nederlandse verdachte wel over een effectief rechtsmiddel
444 P. CHAMBON en C. GUÉRY, Droit et pratique de l’instruction préparatoire: juge d’instruction – chambre de
l’instruction, Parijs, Dalloz, 2007, 318; P. CHAMBON, Le juge d’instruction: théorie et pratique de la
procédure, Parijs, Dalloz, 1997, 171.
445 Supra nr. 93.
446 F. DESPORTES en L. LAZERGES-COUSQUER, Traité de procédure pénale, Parijs, Economica, 2009, 1637-
1638; P. CHAMBON en C. GUÉRY, Droit et pratique de l’instruction préparatoire: juge d’instruction –
chambre de l’instruction, Parijs, Dalloz, 2007, 318; J. BUISSON en S. GUINCHARD, Procédure pénale, Parijs,
Litec, 2005, 794-795; P. CONTE en P. MAISTRE DU CHAMBON, Procédure pénale, Parijs, Colin, 2001, 254; P.
CHAMBON, Le juge d’instruction: théorie et pratique de la procédure, Parijs, Dalloz, 1997, 171.
447 T. SPRONKEN, “Vrij verkeer” in T. PRAKKEN en T. SPRONKEN (eds.), Handboek verdediging, Deventer,
Kluwer, 2009, (29) 57.
70