VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
NYPELS als ware bij een opsecreetstelling hoegenaamd geen sprake van om het even welke
medische verzorging 33 , in belangrijke mate genuanceerd worden. Zo werd een
opsecreetgestelde zelfs onder het absolutistische regime van Lodewijk XIV niet de toegang
verboden “aux Médecins et autres personnes dont le service est nécessaire lorsque les
prisonniers sont malades; car, quoiqu’ils fussent serrés étroitement et enfermés dans les
cachots: valetudinem sane suam curare inclusi possunt” 34 .
9. VERSCHIL MET HET VERBOD VAN VRIJ VERKEER – Het ware onderscheid tussen een
opsecreetstelling en een zuiver verbod van vrij verkeer ligt o.i. dan ook veeleer hierin dat een
opsecreetgestelde werkelijk werd overgeplaatst naar het cachot 35 , door BALLOT omschreven
als “un lieu resserré où l’on repose à peine, et où l’on ne peut ni voir ni être vu”, waar de
verdachte elke mogelijkheid van ontspanning, bijvoorbeeld in de vorm van lectuur, wordt
ontnomen en waar “on n’y souffre nulle table, nulle chaise; de sorte que le prisonnier est
obligé d’être constamment couché ou debout” 36 . Dat belangrijke verschil in inhoud van de
maatregel verraadt o.i. ook een verschil in doelstelling. Zo kan het ontnemen van
ontspanningsmogelijkheden bezwaarlijk geacht worden te zijn gericht op het vermijden van
collusie of verduistering van bewijzen, zodat de opsecreetstelling daarnaast ook gebaseerd
lijkt te zijn geweest op een idee van tortuur. Zulks ontneemt haar weliswaar niet het karakter
van een onderzoeksmaatregel, maar toont niettemin een duidelijk onderscheid aan met het
verbod van vrij verkeer, dat in geen geval gebruikt mag worden als foltertechniek 37 .
B. VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER
10. ZUIVER COMMUNICATIEVERBOD – Het was o.i. de Frans-revolutionaire wetgever die de
opsecreetstelling voorgoed inruilde voor een zuiver communicatieverbod. Aldus bepaalde de
wet van 16-29 september 1791 dat “[les] parents, voisins ou amis de l’arrêté, porteurs de
l’ordre de l’officier municipal, lequel ne pourra le refuser, auront […] le droit de se faire
représenter la personne du détenu, et le gardien ne pourra s’en dispenser qu’en justifiant de
l’ordre exprès du juge inscrit sur son registre, de le tenir au secret” 38 . Bovendien werd de
33 Loi du 20 avril 1874 relative à la détention préventive: extrait du rapport sur l’avant-projet de la commission
de révision, Pasin. 1874, IX, nr. 92, 154.
34 P. BORNIER, Conférences des ordonnances de Louis XIV, Roy de France et de Navarre, II, Parijs, Les
Associez choisis par ordre de Sa Majesté pour l’impression de ses nouvelles Ordonnances, 1755, 154.
35 P. PÉCHART, Manuel des prisons et des dépôts de mendicité, Imprimerie de Cosson, Parijs, 1822, vii.
36 C. BALLOT, “De la mise au secret des accusés” in Revue pratique de droit français: jurisprudence, doctrine,
législation, XIV, Parijs, Marescq, 1862, (543) 549-550.
37 Infra nrs. 48 et seq. en 76.
38 Tit. 15 art. 8 Loi des 16-29 septembre 1791, aangehaald door A. RAY, Réimpression de l’ancien Moniteur
(mai 1789-novembre 1799), VII, Parijs, Plon, 1861, 327.
7