VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
163. HERKWALIFICATIE NIET UITGESLOTEN IN AFWACHTING VAN DE INWERKINGTREDING VAN
ART. 20 §5 LID 3 WVH – Een dergelijke herkwalificatie lijkt ons echter weinig juridische
grondslag te genieten. In haar eindverslag benadrukte de commissie immers zelf reeds dat
“[a]lhoewel [art. 20 §3-6 WVH] onder meer de beperking mogelijk maakt van het
bezoekrecht en van het recht om briefwisseling te voeren, ook in een periode volgend op een
[…] verbod van vrij verkeer, [die bepaling] niet strijdig [is] met [art. 20 §2 WVH] dat het
verbod van vrij verkeer beperkt tot een niet verlengbare termijn van drie dagen na het eerste
verhoor” 618 . Kenmerkend voor het verbod van vrij verkeer is immers dat “het een algemene
strekking heeft, terwijl de voorgestelde regeling enkel mogelijk maakt, onder strikte
voorwaarden, het vrij verkeer van de verdachte te verbieden met de in de beslissing van de
onderzoeksrechter individueel te vermelden personen” 619 . De verplichting in hoofde van de
onderzoeksrechter om de personen ten aanzien van wie hij het vrij verkeer beperkt, nominatim
te vermelden in zijn bevel 620 , lijkt ons inderdaad een voldoende beletsel voor een
herkwalificatie naar een verbod van vrij verkeer. Nooit immers zal de onderzoeksrechter erin
slagen elke potentiële gesprekspartner van de verdachte bij naam aan te wijzen, al mag in
deze tijden worden gewezen op het gevaar van de zogenaamde ‘sociale netwerksites’ die
ellenlange vriendenlijsten bevatten waarin de meest dierbare vrienden tot de meest vage
kennissen van de betrokkene met naam en toenaam worden vermeld. Het lijkt ons dan ook
eens te meer aangeraden art. 20 §5 lid 3 WVH spoedig in werking te laten treden 621 , hetgeen
een bijkomende waarborg zou bieden tegen een al te ruim omschreven beperking van vrij
verkeer. In afwachting van die inwerkingtreding, valt het evenwel niet uit te sluiten dat de
rechtspraktijk alsnog een herkwalificatie van beperking naar verbod van vrij verkeer zou
aanvaarden, net zoals dat destijds het geval was in de eindnegentiende-eeuwse
cassatierechtspraak die een bezoekverbod ten aanzien van een familielid – o.i. evenwel
onterecht 622 – herkwalificeerde naar een verbod van vrij verkeer 623 . Mocht inderdaad besloten
worden tot een dergelijke herkwalificatie, dan zal de geldigheid van de maatregel gedurende
de eerste drie dagen afhangen van de vraag of het, in de zin van art. 20 §2 WVH, werkelijk
noodzakelijk was voor het onderzoek, het vrij verkeer van de verdachte te verbieden. Wat
618 Eindverslag van de commissie ‘basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerden’: verslag
namens de commissie voor de justitie uitgebracht door de heren Vincent DECROLY en Tony VAN PARYS,
Parl.St. Kamer 2000-01, nr. 50-1076/001, 141.
619 Eindverslag van de commissie ‘basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerden’: verslag
namens de commissie voor de justitie uitgebracht door de heren Vincent DECROLY en Tony VAN PARYS,
Parl.St. Kamer 2000-01, nr. 50-1076/001, 141-142.
620 P. GEVAERT, Het gerechtelijk onderzoek: een handleiding, Gent, Story Publishers, 2006, 322.
621 Supra nr. 129.
622 Supra nrs. 21-22.
623 Cass. 19 juli 1897, Pas. 1897, I, 261; RPDB, v° Détention préventive, 715-716, nr. 124.
102