VERBOD EN BEPERKING VAN VRIJ VERKEER - Advocatennet

ONDERZOEK
niet om een ‘schijnvertoning’ waarin “l’inculpé refusait de répondre et cherchait ainsi à
éluder les effets de [l’interdiction de communiquer]” 345 . Die negentiende-eeuwse opvatting
lijkt ons vandaag de dag echter niet meer houdbaar, daar zij onvermijdelijk in botsing komt
met het zwijgrecht van de verdachte 346 . In die zin schrijft BOUTMANS dan ook – over het
verhoor bedoeld in art. 16 WVH – dat “de verdachte […] van zijn kant geenszins verplicht
[is] enige verklaring af te leggen” 347 . Hult de verdachte zich aldus in stilzwijgen, dan zal de
onderzoeksrechter op basis van andere feitelijke gegevens dan het verhoor, moeten beslissen
of een verbod van vrij verkeer zich opdringt.
77. TEZAMEN MET HET BEVEL TOT AANHOUDING UITGEVAARDIGD OVEREENKOMSTIG ART. 16
WVH? – Het lijkt er dan ook op dat het verbod van vrij verkeer in wezen reeds moet worden
opgenomen in het aanhoudingsbevel zelf of minstens tezamen met het aanhoudingsbevel moet
worden opgelegd, vermits het op een later moment bezwaarlijk nog kan worden geacht
‘onmiddellijk na het eerste verhoor’ te zijn uitgevaardigd. Ook het aanhoudingsbevel zelf
moet immers “dadelijk na de ondervraging [bedoeld in art. 16 WVH] verleend [worden]” 348 .
De stelling in de rechtsleer die voorhoudt dat “le mandat d’arrêt et l’ordonnance interdisant
de communiquer ne seront […] pas datés du même jour, le premier étant antérieur à la
seconde” 349 , lijkt ons dan ook weinig navolgbaar. Toch komt niet elk bevel tot aanhouding in
aanmerking voor een verbod van vrij verkeer. Zo kan het vrij verkeer volgens een
meerderheidsopvatting 350 niet meer worden ontnomen in het kader van een ‘uitgesteld’ of
‘nieuw’ aanhoudingsbevel in de zin van art. 28 WVH 351 , wanneer de verdachte voordien reeds
werd verhoord door de onderzoeksrechter. Het ‘eerste verhoor’ heeft in dat geval immers
reeds geruime tijd voordien plaatsgevonden. In die zin werd ook vroeger omtrent art. 8
WVH 1874 aangenomen dat “het [verbod] niet [kan] worden uitgesproken bij een nieuwe of
345 Loi du 20 avril 1874 relative à la détention préventive, Pasin. 1874, IX, nr. 92, 153; G. TIMMERMANS, Étude
sur la détention préventive, Gent, Hoste, 1878, 112; Pand.b., v° Détention préventive, 756, nr. 243.
346 EHRM 25 februari 1993, Funke/Frankrijk, http://www.echr.coe.int, §44; C. VAN DEN WYNGAERT, Strafrecht
en strafprocesrecht in hoofdlijnen, Antwerpen, Maklu, 2009, 707.
347 E. BOUTMANS, Voorlopige hechtenis in Recht en praktijk, Antwerpen, Kluwer, 1985, 47; P. QUARRÉ, “Le
droit au silence”, JT 1974, (525) 526.
348 R. DECLERCQ, Beginselen van strafrechtspleging, Mechelen, Kluwer, 2007, 467.
349 Novelles, Droit pénal, 454, nr. 135.
350 I. MENNES, “Art. 20 WVH” in M. DE BUSSCHER, J. MEESE, D. VAN DER KELEN en J. VERBIST (eds.),
Strafprocesrecht in Wet en duiding, Brussel, Larcier, 2010, (552) 554; F. HUTSEBAUT, Voorlopige hechtenis:
overzicht van rechtspraak en rechtsleer 1990-1992, Gent, Mys & Breesch, 1993, 41; A. DE NAUW en M.
VANDEBOTERMET, “Het bevel tot aanhouding” in L. DUPONT, R. DECLERCQ, B. SPRIET, C. FIJNAUT, A. DE
NAUW, M. VANDEBOTERMET, M. ROZIE, A. VANDEPLAS, F. HUTSEBAUT, J. D’HAENENS en R. VERSTRAETEN,
Voorlopige hechtenis: de wet van 20 juli 1990 in KUL: Publikaties van het Instituut voor strafrecht, Leuven,
Acco, 1991, (89) 124.
351 R. VERSTRAETEN, Handboek strafvordering, Antwerpen, Maklu, 2007, 515-516.
55