türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

İsrâ sûresi, 70. âyette “Velekad kerremnâ benî-âdem” Anlamı: İnsan bütün
yaratıkların en mükerremidir. Şair de insan olduğundan bu sûre hakkı için Hz.
Muhammed’den şefaat arzusunu dile getirir:
530. Sırr-ı İsrâ √a…ıyçün ey yüzi nûr
Eyleme Şâni’yi …apuñdan dûr
İhlâs, samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak demektir. Allah'a bu sûrede
anlatıldığı şekilde inanan, tevhit inancını tam anlamıyla benimsemiş ihlâslı bir mü'min
olacağı için sûre bu adla anılmaktadır. İslâm’ın tevhid akidesinin en özlü, samimî ve
anlamlı ifadesini içerir. Sûrenin anlamı şu şekildedir: “De ki: O, Allah birdir. Allah
sameddir. O, doğurmamış ve doğmamıştır. Onun hiçbir dengi yoktur.”
63. Sırr-ı …albüñde var-ısa i«lâ§
Saña yeter bu sûre-i İ«lâ§
Nûn adıyla da bilinen sûre Kur’an-ı Kerim’de “Kalem sûresi” adıyla geçer. İlk
sözü “Nûn” olduğu için bu adla da anılır. Sûrenin ilk iki âyetinin anlamı şöyledir:
“Kaleme ve (kalem tutanların) yazdıklarına andolsun ki (Resûlüm), sen -Rabbinin
nimeti sayesinde- mecnun değilsin.” Leyl kelimesi, gece ve karanlık anlamlarına gelir.
Ve’l-leyl “Geceye and olsun” anlamındadır. Leyl sûresinin ilk dört âyetinin anlamı ise
şöyledir: “(Karanlığı ile etrafı) bürüyüp örttüğü zaman geceye, açılıp ağardığı vakit
gündüze, erkeği ve dişiyi yaratana yemin ederim ki işleriniz başka başkadır.” Beyitte
ebrûnun nun harfine benzemesi, saçlarının siyah oluşuyla leyl benzetmesi dikkat
çekmektedir. Nûn ve leyl sözcükleri hem gerçek anlamlarıyla hem de sûre adı olarak
kullanılmaktadır:
379. Sûre-i Nûn medd-i ebrûsı
Da«ı ve’l-leyl-i târ gµsûsı
953. Bir gice pµr-i çar«-ı mihr-i ≥amµr
Sûre-i Leyl’i eyledi tefsµr 131
131 Bu sûrede insanoğlunun iki zıt davranışından, cömertlik ve cimrilikten bahsedilir. İmanlı olmakla
cömertlik, imansızlıkla cimrilik arasındaki ilişkiye dikkat çekilir. “Geceye yemin ederek” başladığı
için "Leyl" sûresi denilmiştir.
140