türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Saadet, güç, kudret anlamlarına gelen devlet ise masivâda en çok değer verilen unsur<br />
olarak öne çıkar. Rûh-ı seyrânî bir aracıdır. Dört kahramanın mürşit özellikleriyle öne<br />
çıkan rûh-ı pür-hikmete ulaşmasına aracılık eder. Rûh-ı pür-hikmet bir yol gösterici,<br />
dört kahramanın tartışmasında hakem rolü üstlenen mürşittir. Bu dört kahramanın derdi<br />
vücut hanesinde en önemli konumda (sadr) kimin olması gerektiğidir. Hepsi kendisinin<br />
üstün olduğunu çeşitli âyet ve hadislerden de faydalanarak ispatlamaya çalışır. İşin<br />
içinden çıkamayınca da kimin haklı olduğuna karar verecek birini bulmaya karar<br />
verirler. Bu maksatla bir şahbazın sırtında yolculuğa çıkarlar. Vardıkları yer cenneti<br />
andırmaktadır. Bu güzellik karşısında hayran kalırlar. Vardıkları şehir marifet şehridir.<br />
Bu şehrin bir sözcüsü (sühendanı) ve bir de valisi vardır. Sözcü rûh-ı seyrânîdir. Onları<br />
karşılayan, şehir ve şehrin valisi hakkında bilgi veren kişidir. Şehrin valisi ise rûh-ı pür-<br />
hikmettir. Ruh-ı seyrânî onların sorularına rûh-ı pür-hikmetin cevap verebileceğini<br />
söyleyerek kahramanları rûh-ı pür-hikmetin makamına götürür. Tartışma tarafı olan dört<br />
kahraman birer birer söz alarak kendilerinin neden daha üstün olduklarını anlatırlar.<br />
Rûh-ı pür-hikmet hepsini ayrı ayrı dinler ve hepsinin iddialarını çürütür. Bu duruma<br />
göre hiçbirinin üstünlük taslayacak, kendini diğerinden üstün görecek tarafı yoktur.<br />
Çünkü hepsinin zayıf tarafları vardır. Hikâye rûh-ı pür-hikmetin dört kahramana verdiği<br />
nasihatlerle sona erer.<br />
Şânî, ana kahramanlardan ilim ve akıl hakkında daha mesnevinin giriş<br />
bölümlerinde birtakım bilgiler verir. Aslında bu bilgi okuyucuyu hikâyeye hazırlamak<br />
içindir. İlim ve aklın -daha hikâyeye başlamadan- tartışmadan galip çıkamayacaklarını<br />
sezdirir. İnsan vücûdunda padişahlık makamı daha giriş bölümünde “rûh”a verilmiştir.<br />
Akıl vezir, ilim hakîm, hilm ise ediptir:<br />
100. Rûşen olmaπa «âne-i ra¡nâ<br />
Eyledi anda ¡a…lı şem¡-i ≥iyâ<br />
101. Pâdişeh …ıldı anda rû√ı İlâh<br />
»al…ı tâ olmaya anuñ gümrâh<br />
102. ¡A…l-ı evvel vezµr ü ¡ilmi √akµm<br />
İtdi √ilmi aña edµb-i selµm<br />
Şânî, yine giriş bölümünde dört kahramanın tek başına bir anlam ifade<br />
etmeyeceğini, insan-ı kâmil olmak için hepsinin beraber olması gerektiğini münâcâttan<br />
alınan aşağıdaki beyitlerde dile getirir:<br />
155
Change language