türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Gazalîzade yerine Erzurum kazasına kadı olarak tayin edildi. H.1013 / M.1604<br />
saferinde yine azledilip yerine selefi iade kılındı. H.1015 / M.1606 rebîülevvelinde<br />
Ankara’ya naklolunanVildanzade yerine Âmid kazasına tayin edildi. H.1016 / M.1607<br />
saferinde tekrar Erzurum kazasına tayin edildi. Şair, H. 1019 / M. 1610 yılında son<br />
görev yeri olan Erzurum’da vefat etmiş ve buraya defnedilmiştir. 37<br />
Şânî, H. 989 / M. 1581 tarihli Mir’atü’s-safâ isimli tasavvufî eserini Gülşenî<br />
şeyhlerinden Kerim b. Gülşenî için yazdığını ifade etmektedir. Buna göre şair<br />
muhtemelen tahsili sırasında Gülşenî tarikatına intisab etmiştir. 38 Şânî, kendi ifadesiyle<br />
Gülşenî şeyhlerinden Abdülkerim Efendi’nin mürididir. 39 Gülşeniyye, Halvetiyye’nin<br />
ana kollarından Rûşeniyye’nin bir şubesidir. İbrahim Gülşenî (öl. M.1533) Dede Ömer<br />
Rûşenî’den feyz alan dervişlerin en meşhurudur. 40 Şânî’nin Gülşen-i Efkâr’da Dede<br />
Ömer Rûşenî’ye bir methiye yazdığından söz etmiştik. Eserin adında “Gülşen”<br />
sözcüğünün kullanılması da şairin hangi tarikata mensup olduğuyla ilgili bir ipucu<br />
olarak değerlendirilebilir.<br />
1.1.2. Edebî Kişiliği<br />
Lârendeli Şânî’nin edebî kişiliği hakkındaki değerlendirmelerimizin tamamı<br />
Gülşen-i Efkâr mesnevisinin incelenmesine dayanmaktadır. Bunun sebebi ise<br />
tezkirelerde neredeyse her şair için söylenen övgü ifadelerinin dışına çıkılmayışı ve<br />
Şânî’nin Gülşen-i Efkâr dışında edebî değer taşıyan başka bir eserinin olmayışıdır.<br />
Gülşen-i Efkâr’daki söz, mânâ, şiir ve esere yönelik beyitler, şairin ve genelde<br />
Divan edebiyatı sanatçısının şiirden ne beklendiğini, neyin hedeflendiğini, güzel şiirle<br />
neyin kastedildiğini göstermesi bakımından önemlidir.<br />
Divan şairinin önem verdiği en önemli hususlardan biri özgünlüğü<br />
yakalamaktır. Şiirde aynı sözcüklerle aynı mesajı verse de farklı bir üslup yakalama<br />
amacındadır. Bu yüzden eserinin “tercüme” olmadığını, hayâl gücüyle “bikr-i mânâ”yı<br />
yakaladığını vurgular. Şânî de geleneğin şekillendirdiği bir şair olarak konuya ilişkin<br />
düşüncelerini şu beyitlerle açıklar:<br />
37 Özcan, age, s. 533.; Tuman, age, C. II, s. 574<br />
38 Alparslan, agt, s. 10<br />
39 Mir’atü’s-Safâ, Süleymaniye <strong>Kütüphane</strong>si, Esad Efendi Böl. Nu: 1478 vr. 140b.<br />
40 Mustafa Kara, Türk Tasavvuf Tarihi Araştırmaları, Dergâh Yay., İstanbul 2005, s. 579<br />
8
Change language