türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

yapılır:
484. Geldi √allitdi sûre-i √â mim
Mµm-i mübhem idi femi mu√kem
Beyitlerin veya başlıkların büyük çoğunluğunda ise belirli bir âyete gönderme
¢ad «ale…aküm e†vâren: “Oysa, sizi türlü merhalelerden geçirerek O
yaratmıştır.” (Nûh 71/14). Mutasavvıflara göre tavırdan tavıra geçiş, seyr-i sülûk süreci
ile ilgilidir. Kalbin yedi tavrı vardır: sadr, kalb, şegâf, fu’âd, habbetü’l-kalb, süveydâ ve
muhcetü’l-kalb. 135
281. Eyledi anda yedi e†vârı
Her biri bir menâr-ı envârı
Efemen şera√a’llâhu §adrahû li’l-İslâm (Allah kimin gönlünü İslâm'a
açmışsa...): “Allah kimin gönlünü İslâm'a açmışsa o, Rabbinden bir nûr üzerinde değil
midir? Allah'ı anmak hususunda kalpleri katılaşmış olanlara yazıklar olsun! İşte bunlar
apaçık bir sapıklık içindedirler.” (Zumer 39/22).
290. Şer√ ider mü’mine anı Ra√mân
Nûr-ı İslâm ider aña feye≥ân
291. Nûr-ı İslâm’dan olsa ger mehcûr
Olur ol demde ma¡den-i şer-i şûr
Ma√zen-i mâ-ke≠ebe’l-fuâdu mâ-reâ : “Gözünün gördüğünü gönlü
yalanlamadı.” (Necm 53/11).
Lâ-reyb (şüphe yoktur): “O kitap (Kur'an); onda asla şüphe yoktur. O,
müttakîler (sakınanlar ve arınmak isteyenler) için bir yol göstericidir.” (Bakara 2/2).
“Lâ-reyb”le “yakîn” eş anlamlıdır. Buna göre “reyb”, yakîn (kesin gerçek) olmayan her
şeyi ifade ederken, “lâ-reyb” ise yakîn (kesin gerçek) olan anlamındadır. “Kesin
gerçek” anlamına gelen “yakîn” kavramı, aynı zamanda İslâm düşüncesinde bilgi
vasıtalarını ifade ederken de kullanılır. Her ne kadar İslâm tasavvuf felsefesinde
“müşâhede, mükâşefe ve tecellî” olarak ifade edilirse de bu üç bilgi vasıtası aynı
zamanda daha yaygın üç deyimle de ifade edilmiştir. “İlme’l-yakîn”, “ayne’l-yakîn” ve
“hakke’l-yakîn”. Kur’anî ifadelerden olan bu tabirlerden ilme’l-yakîn; bir otoriteye, bir
135 Ayrıntılı bilgi için bakınız: Süleyman Uludağ, “Kalp”, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yay.,
İstanbul 2001, s. 203.
142