türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

varlıklarını sürdürmektedir. Kendi üstünlüklerini ispatlamak için telmihler, iktibaslar ve
hadislerden faydalanırlar.
Sebeb-i telif bölümünde yer alan bahar ve hazan tasvirleri de divan şairinin bu
mevsimlere bakış açısını ortaya koyan önemli tasvir bölümlerinden biridir. Bahar ve
hazan divan şairi için sadece bir zaman dilimi olmanın ötesindedir.
4.6. Mekân
Gülşen-i Efkâr’in hikâye kısmında tasvir edilen mekânlar arasında olumsuz
özellikleriyle vasfedilen hiçbir yer adı yoktur. Anlatıcının gözüyle tasvir edilen
kahramanlar için de bu geçerlidir. Hikâyede mekânlar kahramana uygun bir şekilde
tasvir edilir ve böylelikle kahraman-mekân uyumu sağlanmış olur. Akıl, ilim, hilm ve
devlet Kaf Dağının eteklerinde bulunan geniş bahçesi (hadîka-i ulyâ / gülşen-i bî-hemtâ)
olan bir köşkte (kâh-ı vâlâ / kasr-ı a’lâ) yaşarlar:
783. Dâmen-i kûh-i ¢âfda bir zîbâ
Var idi bir √adî…a-i ¡ulyâ
784. Dest-i …udretle §âni¡-i Yezdân
Yapmış anı mi&âl-i bâπ-ı cinân
789. Cûları dil-keş idi §an cânân
Âdem’üñ göñline girerdi revân
790. Selsebîl-i sebîl enhârı
Dev√a-i Sidre gibi eşcârı
809. Biri √ilm-i selîm ü ehl-i edeb
İtmedi bu cihânda şûr u şeπab
810. Birinüñ nâmı devlet-i i…bâl
Açılur †âli¡inde ferru«-fâl
811. Her biri pâs-bân-ı gülşen idi
Sözlerinden hezâr ü gülşen idi
815. Vâr idi bu √adî…ada bir kâ«
İki yanında bitmiş idi dü-şâ«
816. Gûyiyâ sidre-i mu¡allâdur
Bâπ-ı cennetde şâ«-ı tûbâdur
171