türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

357. Her biri itdügi du¡âlar içün
Dillerinde olan §afâlar içün
358. ~ub√-«µzân-ı §âdı…ânuñ içün
Eşk-rµzân-ı ¡âşı…ânuñ içün
359. Rû√-ı pâk-ı √abµb Â√med içün
Şâh-ı kevneyn olan Mu√ammed içün
Telmih: Şiirde meşhur bir hadiseye işaret etmek demektir. Bir peygamber
mucizesine, bir kıssaya, mitolojik bir olaya atıfta bulunulur. Ancak bu kıssa veya olayı
açık açık anlatmak telmih sayılmaz. O olayı hatırlatacak anahtar kelimeleri söylemek
kâfidir. Gülşen-i Efkâr’da özellikle dinî şahsiyetlere ilişkin telmih sayısının fazla
olması, onun dinî-tasavvufî bir özelliğe sahip olmasıyla açıklanabilir. Telmih yapılan
olayların tamamını burada anlatmak, gayemizi aşacağından telmihte bulunulan kişi veya
olay tek cümleyle hatırlatılmıştır.
Aşağıdaki iki beyitte Leylâ ve Mecnûn, Vâmık ile Azrâ kıssalarına telmih
yapılmıştır. Leylâ ve Azrâ güzelliklerinden dolayı, Mecnûn ile Vâmık ise bu güzellikler
karşısındaki çaresiz âşıklar olmaları sebebiyle telmih edilmiştir:
73. Nûrını gâhi rûy-ı Leylâ’da
Gösterür geh ¡i≠âr-ı A≠râ’da
74. »al…ı eyler cemâline ¡âşı…
Kimi Mecnûn olur kimi Vâmı…
Telmih unsuru: Hz. İsa’nın nefesinin ölüyü diriltme özelliği, insaoğlunun
topraktan yaratılması ve Cebrâ’il’in (a.s.) Hz. İsa’nın annesi Hz. Meryem’in kaftanına
üflemesiyle Hz. Meryem’in gebe kalması.
85. Bir nefesden yaratdı ¡İsâ’yı
¢ara †opra…dan ehl-i esmâyı
485. Çün ≠amµrinde sırr-ı ◊a… mu≥mer
Dem-i ¡Ìsâ feminde hem müdπam
524. Bûy-ı zülfüñ bu«ûr-ı Meryem’dür
Dem-i la¡lüñ Mesµ√-i «oş-demdür
66