türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

More documents

Recommendations

Info

736. Oldı divâne serv-i tµre ≥amîr Pâyına urdı âb anuñ zincir Narçiçeği rengi dolayısıyla etrafını aydınlatan muma benzetilir. Narçiçeği mum olunca da etrafındaki çiçekler onun etrafındaki pervaneler olur. Narçiçeğinin etrafındaki çiçeklerin varlığı ona duydukları aşktan dolayıdır. Aynı zamanda Şem ü Pervâne ile telmih yapılmıştır: 737. Şem¡-i pür-nûra beñzedi gülnâr Aña pervâne oldı her ezhâr Nergisin bahçedeki varlığının sebebi bağa gözcü olmaktır. Çünkü oraya herkes giremez. Nergis çiçeğinin ortasındaki nokta göze benzetilmiş, o gözüyle etrafa göz kulak olmaktadır: 803. İrmesün bâπa diyü her nâ-kes Gözcü olmışdı gülşene nergis Ayın etrafındaki parlaklık olan hâlenin varlığı da güzel nedene bağlanır. Ayın iç yüzünün de parlak olması için ay bir hâlenin içine konmuştur. İç yüzünün parlaklığıyla tasavvufta gönül gözünün açık olması ve bâtınî olan kastedilir: 955. Rûşen olmaπiçün derûnı gehî »alvet-i hâle içre …oydı mehi İ¡câz: Az sözle çok şey ifade etme sanatıdır. İçinde vecize kabilinden sözler bulunan mısra ve beyitlerde bu sanat vardır. İrsâl-i mesele benzese de irsâl-i meselde herkesçe bilinen bir atasözü veya bir veciz ifade yer alır. İ¡câzda ise şairin kendisine ait özlü sözü kullanması söz konusudur. “Ol mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler” benzeri ifadeler aşağıdaki beyitlerde de görülmektedir. Bir şeyi anlayabilmek için belirli bir birikime, olgunluğa erişmek gerekir. Bu olgunluğa erişmek için de bu yoldan geçmiş olanların (mürşit) yardımına ihtiyaç duyulur. “Denizden bir damla, okyanusu idrak edemez, küçük bir karınca Süleyman’ın sırrına vakıf olamaz, akıl kuşu evreni göremez, sinek ankâyı anlayamaz, onun gördüklerini idrak edemez.” türünden teşbih ve istiareler asıl anlatılanın altındaki manayı işaret ederler: 55
138. Añlamaz …a†re bahr-i ¡ummânı Ne bilür mûrçe Süleymân’ı 139. Mürπ-ı ¡a…l ol fe≥âyı seyr idemez Peşşe ¡arş-ı a¡lâyı seyr idemez 140. Ne bilür peşşe ≠ât-ı ¡an…âyı Nice añlar hümâ-yı ¡ulyâyı Aşağıdaki beyit, “Ne ekersen onu biçersin” atasözünü anımsatır niteliktedir. Bir kişi ğer bu cihanda meyve ve yemiş yemek isterse o yemiş veya meyvelerin fidanını dikmelidir. Tasvvufî anlamda düşünülürse dikilen fidanlar müritleri sembolize eder. Fidanı diken kişi de mürşidin kendisidir. Bu beyit Ömer Rûşenî’ye yapılan methiye bölümünden alınmıştır. Bu yüzden “fidan-ağaç” istiaresi yapılan ameller (meyvesi cennet olur) veya yazılan kalıcı eserler (meyvesi onu okuyanların ismini ölümsüz kılması, hayırla yâd etmesi olur) şeklinde de düşünülebilir. Çünkü üç beyit sonrasında bu cihanda eser yazmayanların yerinde yeller estiği, unutulup gittikleri vurgulanmıştır: 701. Dikmedi bir kişi cihânda şecer Yimedi ¡âlem içre bâr u &emer 704. ¢omasa bir kişi cihânda e&er Lâ-büd anuñ yirinde yeller eser İktibâs: Anlatılmak istenen hususla ilgili bir âyet veya hadisin tamamı veya bir bölümünü şiirde kullanmak demektir. Çalışmamızın “Din ve Tasavvuf”. bölümünde “Âyetler” ve “Hadisler” başlıkları altında eserdeki iktibaslara yer verilmiştir. İntâk: İnsan dışındaki varlıkları konuşturma sanatıdır. Gülşen-i Efkâr mesnevisinin hikâye kısmındaki kahramanlar kişileştirilmiş soyut kahramanlar olduklarından hikâye kısmının tamamına yakını teşhis ve intak sanatına örnekler teşkil eder. Hikâye kahramanlarının dışında konuşturulan varlık veya kavramlar çok kısıtlıdır. Bu sebeple hikâye kahramanları dışındaki intâk örneklerini vermeyi uygun gördük. Aşağıdaki beyitlerde konuşturulan varlıkların altı çizilmiştir: 435. Çar«-ı rû√sârı eyleyüp rûşen Gözüñ aydın didi nücûma peren 56
Page 1 and 2:
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA
Page 3 and 4:
ÖZET LÂRENDELİ ŞÂNÌ GÜLŞEN-
Page 5 and 6:
ÖN SÖZ 16. yüzyılın ikinci yar
Page 7 and 8:
age : adı geçen eser agm : adı g
Page 9 and 10:
İÇİNDEKİLER ÖZET..............
Page 11 and 12:
4.3. Din ve Tasavvuf ..............
Page 13 and 14:
Şânî Mehmed Efendi namıyla beli
Page 15 and 16: Kütüphanesi’ndeki 25 ve Konya B
Page 17 and 18: için manzum olarak kaleme alınmı
Page 19 and 20: Gazalîzade yerine Erzurum kazasın
Page 21 and 22: kuruluktan kaçınarak onu mecazlar
Page 23 and 24: 1027. Ol gice bu hezµr-i zerrµn
Page 25 and 26: 151. Ehl-i ¡ilmµde gerçi yo…du
Page 27 and 28: Tüm bu örnekler ve açıklamalard
Page 29 and 30: 1.2. Şânî Mahlaslı Diğer Şair
Page 31 and 32: Kınalızâde Hasan Çelebi, tezkir
Page 33 and 34: Gûşmâl eyleyeli Şânî anı pî
Page 35 and 36: 1686. Ka¡be gibi giyürdüm ana si
Page 37 and 38: eyti Sultan İkinci Selim’in oğl
Page 39 and 40: yapılmamıştır. Devlet büyüğ
Page 41 and 42: 236. Şâniyâ keşf olur mı bu a
Page 43 and 44: Feh(i)m bu fikrde √ayrân …alı
Page 45 and 46: 1204. Gâh mev§ûf olur nübüvvet
Page 47 and 48: 1063. İttifâ…-ı bilâ-nifâ…
Page 49 and 50: 754. Her sü«an bir şükûfe-i «
Page 51 and 52: ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GÜLŞEN-İ EFK
Page 53 and 54: Eserde özellikle tevhid, na’t, m
Page 55 and 56: 848. Size ben va§fumı beyân idey
Page 57 and 58: EAT’deki 1. çoğul kişi istek
Page 59 and 60: ) Sözcükler 49. Münderic bunda
Page 61 and 62: Yilmek: koşmak, aceleyle yürümek
Page 63 and 64: tiksinti duymak. Tüyleri ürpermek
Page 65: 879. Biri bir pâk na@ârdur ismi B
Page 69 and 70: Can, bülbüle benzetilince ten de
Page 71 and 72: 279. Râvi-i sırr-ı ma√zenü’
Page 73 and 74: 1006. »ûyı Nâmûs-i ekber’ü
Page 75 and 76: 517. Nice med√ eyleyem «i§âlü
Page 77 and 78: 357. Her biri itdügi du¡âlar iç
Page 79 and 80: 978. Benüm irşâdum-ıla Eflâ†
Page 81 and 82: 327. Sensin iki cihânda Rabb-ı
Page 83 and 84: örnekleyebiliriz: Harf benzetmeler
Page 85 and 86: 3.2. Anlatıcı 1075. ~ûretâ ger
Page 87 and 88: 1032. Benem ol şem¡-i cem¡-i bez
Page 89 and 90: aşka bir kahraman yoktur. Kahraman
Page 91 and 92: mesnevileri “alegorik bir eser”
Page 93 and 94: 1106. Şehr içinde a…ar nice ır
Page 95 and 96: 96. ¢ıldı bir şehr-i ¡âliyi b
Page 97 and 98: 129. Pµr-i irşâda ya¡ni hem-râ
Page 99 and 100: 166. A§l-ı tev√µd şühûda ir
Page 101 and 102: 1622. Cümlenüñ gitdi …asvet-i
Page 103 and 104: edebiyatında münazara türünün
Page 105 and 106: konuşmaya dayalı bölümler halin
Page 107 and 108: 1413. Meclisümde …arâr iden ¡
Page 109 and 110: 1432. Yüzi yirde olmaπ ile enhâr
Page 111 and 112: TA¡RÌFİDÜR TAS‰ÌR OLINUR / ~
Page 113 and 114: olduğu iddiasında bulunması tasa
Page 115 and 116: 870. Kimi ¡allâme-i @evâhirdür
Page 117 and 118:
988. ¢ıldı bu resme ¡ilm-i ≠
Page 119 and 120:
Anadolu’ya sonradan gelip yerleş
Page 121 and 122:
Mesnevide dört kahraman (ilim, hil
Page 123 and 124:
1090. Yedi …ulle var anda seb¡
Page 125 and 126:
1117. Ba¡zı enhârı şehd ü kim
Page 127 and 128:
Aşağıda Hz. Muhammed’in mirac
Page 129 and 130:
438. Döşedi atı ayaπına felek
Page 131 and 132:
¢âle’n-Nebµyyü §allallâhu
Page 133 and 134:
3.3.6. Diyalog 1153. Mâr-ı πu§
Page 135 and 136:
3.3.8. Montaj Montaj tekniği diyeb
Page 137 and 138:
1101. Nice kişver ma…âm-ı ¡Il
Page 139 and 140:
" " " " Giriş (Kalbin Mertebeleri)
Page 141 and 142:
Giriş (Na't) Giriş (Tazarru') Gir
Page 143 and 144:
Konunun İşlendiği Bölüm " " "
Page 145 and 146:
" " " " 49. ~IFAT-I ~UB◊ VE ¡A¢
Page 147 and 148:
" Bitiş 60. ¡A¢L U ¡İLM Ü ◊
Page 149 and 150:
1531. Kâtib-i sırrum oldı √ilm
Page 151 and 152:
İsrâ sûresi, 70. âyette “Vele
Page 153 and 154:
yapılır: 484. Geldi √allitdi s
Page 155 and 156:
1387. ◊a≥ret-i ◊ı≥r fâtih
Page 157 and 158:
951. Sırr-ı İsrâ vü ¡alleme
Page 159 and 160:
Ve mine’l-mâi küllü şey’in
Page 161 and 162:
¡Urve-i vus…â (sağlam kulp):
Page 163 and 164:
105. Kenz-i ma√fµsin eylemege ¡
Page 165 and 166:
“Eğer Allah benden sonra nebi g
Page 167 and 168:
342. Ey ¡Alµm ü »abµr ü ◊ay
Page 169 and 170:
Rûh-ı pür-hikmet, aklın üstün
Page 171 and 172:
1468. Cümle …avlümde ki≠b ü
Page 173 and 174:
umursamaması, zahirde zengin gör
Page 175 and 176:
1128. Gûşı gûyâ hilâl-i evc-i
Page 177 and 178:
789. Cûları dil-keş idi §an câ
Page 179 and 180:
416. »ulle vü bir Burâ… hem ik
Page 181 and 182:
Eflâtun, Kahraman, Behmen, Dârâ,
Page 183 and 184:
Kişi-mekân ilişkisi tüm hikâye
Page 185 and 186:
Şânî, Türkçe deyimleri, pek s
Page 187 and 188:
5.1. Nüshaların Tanıtımı BEŞ
Page 189 and 190:
2. Metindeki beyitler kolaylık aç
Page 191 and 192:
5.3. Çeviriyazılı Metin Bi ¡avn
Page 193 and 194:
24. Oldı gûyâ ¡a§â-yı «asta
Page 195 and 196:
49. Münderic bunda âdemüñ ¡ilm
Page 197 and 198:
75. Limeni’l-mülk «i†âbı ¡
Page 199 and 200:
103. Ola kim †ıfl-ı …albi bul
Page 201 and 202:
6-A 195 cemâl-i : cemâle SK 196 t
Page 203 and 204:
¡İLMÌ OLAN TEV◊ÌD-İ ±Ü’L
Page 205 and 206:
179. Nefsinüñ nefs ¡aybını gö
Page 207 and 208:
205. Bu kelâmı buyurdı ehl-i hü
Page 209 and 210:
233. Ber…-i «â†ıf gibi velµ
Page 211 and 212:
260. Cümle fey≥-i irâdetinden o
Page 213 and 214:
285. Oldı birisine süveydâ nâm
Page 215 and 216:
MAªHAR-I MA◊ABBET-İ KİRDGÂR
Page 217 and 218:
326. Sensin ey »âlik-i zemµn ü
Page 219 and 220:
355. Kibriyâ-yı sürâdı…âtu
Page 221 and 222:
382. Ditreyüp üstine düşerdi g
Page 223 and 224:
409. Şâh-ı râh idi zümre-i mel
Page 225 and 226:
437. Giricek çar«a ol Resûl-ı k
Page 227 and 228:
464. Mülk-i sermedde …a§r-ı ev
Page 229 and 230:
489. Nûr-ı ru«sârı vü târ-ı
Page 231 and 232:
514. Şol zamân gitdüñ ey dür-i
Page 233 and 234:
İMÂM-I ◊A¢Ì¢-İ ¡ATÌ¢ OLA
Page 235 and 236:
DÂMÂD-I FA»R-I KEVNEYN OLAN ¡O
Page 237 and 238:
584. ±ât-ı pâkindeki kerâmet i
Page 239 and 240:
23-B 610. Tµπ-ı ser-tµzi şem¡
Page 241 and 242:
635. Bâπ u râπı behişt-i enve
Page 243 and 244:
25-B 662. ¡Aynı ¡ayn-ı zülâl-
Page 245 and 246:
691. Bu cihân mülki ¡âlem-i fâ
Page 247 and 248:
719. Şâhid-i nev-bahâra verd-i
Page 249 and 250:
747. ¢al¡a-yı gülsitânı †û
Page 251 and 252:
775. Va¡@-gûy-ı menâbir-i ¡ar
Page 253 and 254:
802. Nârven §alınurdı cilve-y-i
Page 255 and 256:
830. Nüktedânlar idi fe§â√atl
Page 257 and 258:
855. Didi kim ben dür-i mu§affây
Page 259 and 260:
880. Eyleyüp ol riyâ≥ete i…d
Page 261 and 262:
34-A 905. Tâb-ı √arr u √arâr
Page 263 and 264:
929. ¡İlm-i cüz’iye cümle …
Page 265 and 266:
~IFAT-I ŞEB VE ¡İLM-İ FA≤LULL
Page 267 and 268:
979. ¡Ulemânuñ olalı hem-râhı
Page 269 and 270:
1005. Âb-ı rûyem benem ki âb-ı
Page 271 and 272:
1031. Didi tâc-ı Keyânidür ta«
Page 273 and 274:
1058. ~ub√-ı §âdı… olınca
Page 275 and 276:
1084. Seyr iderken o deşt-i §a√
Page 277 and 278:
1113. Bir dem esse nesµm-i bâd-ı
Page 279 and 280:
1141. Baña ey ¡ârifân-ı mülk-
Page 281 and 282:
1167. Rû-be-rû oldı mâhla se√
Page 283 and 284:
1195. ◊â§ılı şâh-ı ¡âlem
Page 285 and 286:
1222. Oldı ol ma@har-ı ilâhü’
Page 287 and 288:
1248. Anuñ-ıla varur ma…âma ir
Page 289 and 290:
47-A 1277. Her kişi kendü «ûyı
Page 291 and 292:
1304. Rû√-ı pür-√ikmet-i sü
Page 293 and 294:
1330. Da«ı mi¡mâr-ı çâr-erk
Page 295 and 296:
1357. Ma√rem olan «ilâf-ı ecn
Page 297 and 298:
1384. Dil-i âdem-durur gehî va†
Page 299 and 300:
1409. Tenini nâra ◊a… √arâm
Page 301 and 302:
52-B 1433. Ser-keş olduπıçün
Page 303 and 304:
1459. ◊üsn-i «ul… u kerem ç
Page 305 and 306:
1485. ¡Ulemâsı-durur ¡ale’l-i
Page 307 and 308:
1512. Buyurupdur o §â√ib-i levl
Page 309 and 310:
1538. Virdüm Efrâsiyab’a ben «
Page 311 and 312:
1564. Lµk ben eylerem saña da«li
Page 313 and 314:
58-A 1591. Oldu saña «ayâl-i dü
Page 315 and 316:
1618. Devlete da«ı virdi ru√-ı
Page 317 and 318:
1645. Kendüñüz fa≥lla ögüp
Page 319 and 320:
1673. Gülşen-i fikretümde bir g
Page 321 and 322:
1702. Bu kitâbı zamân-ı √aşr
Page 323 and 324:
1730. O…ıyup bu du¡âyı ehl-i
Page 325 and 326:
Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Tabe
Page 327 and 328:
PALA İskender (2005), “kenz-i ma
Page 329:
KİŞİSEL BİLGİLER Adı Soyadı:
show all

türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler ... - Kütüphane

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?