صحنه معاصر بهار ۹۶

صحنه معاصر گروه تئاتر ا گزیت ‏بهببههار ٩۶
یورمن:‏ اجراهابىیبىی کاملاً‏ سنبىتبىی.‏ البته برشت ایدهی درگبریبرر کردن ‏بمتبمماشا گر را ارائه کرده بود،‏ اما باز هم کارش بر اساس
داستابىنبىی مشخص و کاملاً‏ سرراست بر روی صحنه پیش میرفت.‏ حتا ‏«سیاهها»ی ژان ژنه،‏ که در آن بازیگران از روی
صحنه پایبنیبنن میآمدند و مستقیماً‏ با ‏مجممجخاطب روبرو میشدند،‏ که بیانیهای سیاسی دربارهی رفتارهای نژادپرستانه بود،‏ مردم
را به شدت آشفته کرد،‏ اما وجود خودش را به عنوان یک اثر تئاتری زیر سوال نبرببررد.‏
و برای کلاس خودتان؟
یورمن:‏ من برنامهی مشخصی داشتم:‏ پنج ‏بمنبممایشنامه از منبع درسی،‏ بهعلاوهی دو یا سه مبنتبنن جدید معاصر از سالهای
۶٠ و ٧٠. ‏همھهممبنیبنن که اثرِ‏ پبریبرراندلو را خواندم دوباره به این فکر کردم که در کلاس چه رویکردی خواهم داشت.‏ این
مرا به این فکر واداشت که چه عاملی تئاتر ‏بجتبججر ‏بىببىی مدرن را از تئاتر کلاسیک یا سنبىتبىی متفاوت میکند.‏ ‏همھهممبنیبنن شد که کلاس
را با ‏«باربارای بزرگ»‏ که ساختاری کلاسیک دارد شروع کردم تا شا گردابمنبمم متوجه چگونگی عملکرد ساختار ‏بمنبممایشی
بشوند و بعد آبهنبهها را با پبریبرراندلو روبرو کنم!‏
با چنبنیبنن جنوبىنبىی!‏ این خیلی پیش از زمابىنبىی بود که اصطلاح ‏«ساختارشکبىنبىی»‏ باب شود،‏ اما ‏«شش شخصیت...»‏ ‏بمنبممایشنامهای
است که ساختار تئاتر را به معنای واقعی درهم میشکند:‏ چه میشود ا گر بازیگری که نقشی را بازی میکند با نقشِ‏
‏بمنبممایشیِ‏ خود و نبریبرز با منشا الهللهھام نقش ترکیب و یکی بشود؟ بعد ‏همھهممه را در هم بیامبریبرز ‏بمیبمم و ‏همھهممزمان به روی صحنه بیاور ‏بمیبمم.‏
بعد کارگردان را وارد ماجرا کنیم،‏ یا بازیگری که نقش کارگردان را بازی میکند،‏ و او را ‏بجتبجحت فشار قرار دهیم تا
نویسندهی ‏بمنبممایشنامه بشود و جای نویسندهای را بگبریبررد که شخصیتها را خلق و سپس رها کرده است.‏ چرخهای که
میچرخد و میچرخد:‏ تئاتر چیست؟ چه چبریبرزی واقعی است؟ شخصیتها چه کسابىنبىیاند؟ بازیگران چه کسابىنبىی؟ ‏همھهممهی
اینها داخل یک ‏مجممجخلوطکن ربجیبجخته شدهاند و از این طریق تلاشی میکنیم در جهت کشفِ‏ چیسبىتبىیِ‏ تئاتر و این که تئاتر چه
باید بکند،‏ و فراتر از آن،‏ واقعیت چیست و چطور میتواند وارد یک اثر تئاتری بشود.‏ این دیدگاه چشمگبریبرر ‏همھهممان چبریبرزی
بود که میخواستم شا گردابمنبمم دریافت کنند.‏
این اثر چگونه دیوار چهارم را میشکند؟ ‏(م:‏ دیوار چهارم دیواری فرضی است که ‏بمتبمماشا گرانِ‏ نشسته در تالارِ‏
‏بمنبممایش از پشتِ‏ آن دارند وقایع روی صحنه را میبینند،‏ و نویسنده و کارگردان و بازیگرانِ‏ اثر نبریبرز وابمنبممود میکنند که آن
دیوار وجود دارد.)‏
یورمن:‏ مثل برشت یا ژنه نیست که ‏بمتبمماشا گر را به کنش وامیدارند تا از نظر سیاسی آنان را به چالش بکشند،‏ یا مثل
تکگو ‏بىیبىیهای شکسپبریبرر که روندِ‏ وقایع را متوقف میکنند تا افکار شخصیت ‏بمنبممایش را ارائه دهد.‏ این تلاش برای درگبریبرر
کردن بازیگر در جریان ‏بىببىیواسطهی تئاتر است.‏ وقبىتبىی از من میپرسید که به نظرم برجستهترین اثر هبرنبرر ‏بمنبممایشی در قرن
بیستم کدام است،‏ من از این منظر نگاه میکنم که کدام اثر بیش از ‏همھهممه مسلّماتِ‏ تئاتر را تغیبریبرر داده است.‏ در ببنیبنن
‏بمنبممایشهابىیبىی که در دهههای ۴٠ و ۵٠ در نیویورک و بوستون دیدم ‏بمنبممایشنامههابىیبىی که به شیوهی برنارد شاو نوشته شده
بودند قطعاً‏ بیشبرتبررین بودند.‏ این در دههی ۶٠ با تولیدابىتبىی از ‏بمنبممایشنامهنویسان ‏بجتبججر ‏بىببىی مانند بِکِت،‏ لِروی جونز و دیگران
تغیبریبرر کرد.‏ شکوفابىیبىی واقعی ساختار نوِ‏ ‏بمنبممایشی،‏ که به نظر من مستقیماً‏ از پبریبرراندلو دنبالهرَوی میکند،‏ چنبنیبنن است:‏ بازیگران
با ‏بمتبمماشا گران ارتباطی مستقیم برقرار میکنند و دربارهی چگونگیِ‏ بازیِ‏ نقششان با آبهنبهها حرف میزنند.‏
نکتهی جالب دربارهی پبریبرراندلو ‏همھهممبنیبنن است که به جای دیدگاه سیاسی یا دراماتیک،‏ کندوکاو روانشناسانه را در پیش
میگبریبررد.‏ فرض کنید که ‏«شش شخصیت...»‏ را به ‏«معنای واقعی»‏ دقیقاً‏ ‏همھهممانگونه که نوشته شده است،‏ خارج از ‏بمنبممادها و
استعارهها در نظر بگبریبرر ‏بمیبمم.‏ این افراد دچار آسیبهای روابىنبىی عمیقی شدهاند و ا کنون تنها راه بازیابىببىیِ‏ سلامتِ‏ روانشان
این است که حوادبىثبىی را که از سر گذراندهاند بازی کنند.‏ ابتدا باید کسی را پیدا کنند که ‏بمنبممایشنامه را برایشان بنویسد،‏
چرا که نویسندهی اصلی ترکشان کرده است.‏ در روند ‏بمنبممایش آبهنبهها به ‏بمتبمماشای بازیگرابىنبىی مینشینند که وابمنبممود میکنند این
!100