صحنه معاصر بهار ۹۶
مجله تخصصی تئاتر - گروه تئاتر اگزیت
مجله تخصصی تئاتر - گروه تئاتر اگزیت
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>صحنه</strong> <strong>معاصر</strong> گروه تئاتر ا گزیت بهببههار ٩۶<br />
اخبار برگرفته شدهاند به مجممجحض عوض شدن تیبرتبرر خبرببرر منسوخ میشوند. اغلب تبدیل به ابهتبههامابىتبىی میشوند نه نسبت به<br />
بمتبمماشا گران، بلکه نسبت به کسابىنبىی که بمتبمماشا گر نبودهاند و حضور ندارند تا از خود دفاع کنند (یا بسته به مبریبرزان خشمشان<br />
مثلاً مجممجحکوم به حکم اعدام شوند)، یا به «عواطف انسابىنبىی» نامشخصی چنگ میاندازند و ما را تشویق میکنند که خود<br />
را ارتقا دهیم.<br />
اما من هنوز بمنبممیخواهم امیدم را به استفاده از تئاتر برای مقاصد سیاسی از دست بدهم؛ استفاده از تئاتر به معنای<br />
عنصری فعال و موثر در مناظرات سیاسی بر سر قدرت که بر زندگی ما حکومت میکند. اما معتقدم باید به شکل<br />
ماهرانهتری صورت پذیرد. بیشبرتبرر در راستای قدربىتبىی که تئاتر زنده میتواند بر مجممجخاطبان داشته باشد و تغیبریبرری در آنان ابجیبججاد<br />
کند باشد، نه در راستای اقتباس تکنیکهای عاریه گرفته شده از وعظ و خطابه برای <strong>صحنه</strong>.<br />
رویکردِ مفیدتر به تئاتر سیاسی باید با بمتبممایل نویسنده به استفاده از تئاتر برای طرح پرسشهابىیبىی دربارهی باورهای متداول،<br />
و مهمبرتبرر از همھهممه مطرح کردن احتمالات آزادی وجودی آغاز شود. هنگامی که بمنبممایشنامهنویس با این رویکرد مینویسد،<br />
تئاتر میتواند کارکرد سیاسی داشته باشد، چرا که دربارهی تاثبریبرر موقعیت تاربجیبجخی/سیاسیِ مشخصی بر بمتبممام وجودِ<br />
انسانها خواهد بود.<br />
تبلیغات بجتبجحریکآمبریبرز از طریق هبرنبرر و ادبیات دربارهی کاهش اشتغالِ ناشی از جهابىنبىی شدن، یک نوع عمل است. نوع دیگر<br />
آن است که بمنبممایشی دربارهی یک «واقعیتِ بجتبججربهشده» از تأثبریبررِ بیکاری بر توانِ خانواده در تامبنیبنن معاش، و دستیابىببىی به<br />
اهداف و آرزوهایش اجرا شود. این، شاید نانآوران خانوادهها را نا گهان با افقی گسبرتبرردهتر در مقابل خودشان مواجه<br />
کند و در بىپِبىیِ آن حرکبىتبىی اعبرتبرراضابىتبىی بکنند که برایشان قدرت و آزادی همھهممراه بیاورد.<br />
تئاتر راه بسیار خو بىببىی برای به بمنبممایش گذاشبنتبنن این «واقعیتِ بجتبججربهشده» است. زمان حال را تنها گرامی بمنبممیدارند، بلکه<br />
جایگزینها و احتمالابىتبىی را نبریبرز برای این حال حاضر نشان میدهند، حتا ا گر معلوم کند که هیچ احتمالىللىی برای تغیبریبرر<br />
نیست، که این دستِکم میتواند روشنگر و بیدارکننده باشد. این دست بمنبممایشها میتوانند به اندازهی بمنبممایشهای<br />
مجممجحتوامجممجحور که پیام، نکته، یا استدلالىللىی مستحکم دارند، و یا فریب و نبریبررنگ را کالبدشکافىففىی و آشکار میکنند، پیام سیاسیِ<br />
قدربمتبممندی داشته باشند. چرا که جایگزینهای فرضی را برای به کارگبریبرری قدرت همھهممچون بجتبججربهای واقعی ارائه میکنند.<br />
در آمریکا موانع بسیاری وجود دارد بر سر راه تئاتری که چنبنیبنن سودابىیبىی را در سر میپروراند. یکی از آبهنبهها عادت<br />
آمریکابىیبىیها به شنیدن توضیحات روانشناسانه و تاربجیبجخچه و داستان شخصیتهاست، بمتبممایلی بسیار سنبىتبىی، پیشپاافتاده، و<br />
مجممجحدود. مانع دیگر این باورِ نادرست و سنبىتبىی است که تنها «جنبهی منفی» است که میتواند حقایق اساسی انسابىنبىی را در بر<br />
بگبریبررد. بنابراین همھهممهچبریبرز تبریبرز و نیشدار میشود تا بتواند حقیقت داشته باشد.<br />
اما برای این مجممجحدودیتها پادزهر وجود دارد. تارتحیتحخ آمریکا منبع ارزسمشسممندی از داستانهای آزادبجیبجخواهی است. با بررسی<br />
دقیق گذشتهمان میتوانیم دریابیم که چطور به اینجا رسیدهابمیبمم و باز به یاد بیاور بمیبمم که تارتحیتحخ آمریکابىیبىی ما هر چقدر هم<br />
که متقلبانه باشد باز هم از انسانها و انسانیتهای بزرگی برخوردار بوده است. این، میتوان در تلاش برای بازگرداندن<br />
آمریکا به آن کشوری که خود را در حرف و عمل وقف حقوق جدابىیبىیناپذیرِ بشر و آزادیهای همھهممگابىنبىی کرده بود به کار<br />
بیاید. دورابىنبىی را که مذهب از طریق جنبشهای اجتماعی مردم را دعوت به جنگ علیه فساد، فقر و طمع سرمایهداری<br />
میکرد به یاد دارید؟ [م: این جنبش که با عنوان Social Gospel شناخته میشود، جنبشی پروتستان بود که در<br />
اوایل دهه ٢٠ میلادی در آمریکا و کانادا رواج یافت و اصول اخلافىقفىیِ مسیحیت را در مسائل اجتماعی به کار میگرفت.<br />
یکی از بمنبممونههای آن جنبش حقوق مدبىنبىی به رهبرببرری مارتبنیبنن لوترکینگ در دههی ١٩۵٠ بود.] آمریکابىیبىیها از تارتحیتحخ خود<br />
چندان آ گاه نیستند و این ناآ گاهی آنان را در معرض خطر نظریهپردازانِ سوءاستفاده کننده و متعصب، و شکارچیان<br />
سیاسی قرار میدهد.<br />
!86