25.03.2017 Views

صحنه معاصر بهار ۹۶

مجله تخصصی تئاتر - گروه تئاتر اگزیت

مجله تخصصی تئاتر - گروه تئاتر اگزیت

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>صحنه</strong> <strong>معاصر</strong> گروه تئاتر ا گزیت ‏بهببههار ٩۶<br />

شکسپبریبررِ‏ بزرگ و نابغه از تئاتر به عنوان وسیلهای برای روایت داستانهابىیبىی دربارهی ‏همھهمملت،‏ کلئوپاترا،‏ شاه لبریبرر،‏ اتللو،‏<br />

شایلا ک،‏ ژولیت ‏(و بسیاری دیگر)‏ استفاده کرد تا صدابىیبىی برای تارتحیتحخ بزرگ کشورش باشد.‏<br />

با نگاه به ‏بمنبممایشنامهنویسابىنبىی چون مولبریبرر،‏ ایبسن،‏ چخوف،‏ ویلیامز،‏ میلر،‏ رول،‏ بیکر،‏ کوشبرنبرر،‏ ویلسون و...‏ نویسندگابىنبىی را<br />

میبینیم که ‏ممممممکن بوده آثارشان را در فُرمهای گونا گون دیگر بیافرینند،‏ اما آبهنبهها تئاتر را انتخاب کردند.‏ ‏بمتبمماشا گران نبریبرز با<br />

استقبالشان در دیدن تئاتر نشان دادند که چبریبرزی ویژه در این شکل هبرنبرر و ‏مجممجحتوایش میبینند.‏<br />

مردم برای مُهیا کردن ‏مجممجحیطی مناسب برای اجرای تئاتر پولهای زیادی را صرف کردهاند.‏ آنان در فضاهای نامتعارف و<br />

یکبارمصرف ‏جمججممع میشوند تا شاهد تئاتر باشند و پدیدهی ویژهای را ببینند.‏<br />

اما آیا در مثالهای یاد شده تئاتر مکابىنبىی امن بوده است؟<br />

افسانهای از یونان باستان در دوران زندگی آشیل بر جای مانده که میگوید پدیدار شدن ارینیس ‏(الاههی انتقام)‏ در<br />

اجرای ‏بمنبممایشنامهی ‏«اورستیا»ی آشیل چنان ‏بمتبمماشا گران را وحشتزده کرد که زن بارداری به نام نبریبرریا سِقطِ‏ جنبنیبنن کرد و<br />

خود نبریبرز فوت شد.‏ آریستوفان ‏همھهممواره ‏بمتبمماشا گران را از روی <strong>صحنه</strong> مورد عتاب قرار میداد.‏ ‏«هارولد بلوم»‏ بزرگ<br />

Bloom] ،Harold زادهی ١٩٣٠، منتقد ادبىببىی آمریکابىیبىی،‏ استاد دانشگاه ییل]‏ میگوید که سوفوکل از موضوع آشنابىیبىی<br />

‏بمتبمماشا گران با نام سیاستمدارِ‏ عصرِ‏ خود،‏ ‏«کلئون»،‏ ‏بهببههره برد تا ارتباطی تداعی کننده با پرسوناژِ‏ اهلِ‏ ‏«تِب»‏ ‏(تِبای،‏ تِبس)‏<br />

خود،‏ یعبىنبىی کرئون،‏ به وجود بیاورد.‏<br />

کوینیتوس ترتولیانوس ] ٢۴٠-١۶٠ میلادی،‏ پدر الاهیات لاتبنیبنن غر ‏بىببىی]‏ میگوید که یک بازیگرِ‏ نقش هرکول در<br />

آتشسوزی جان باخت،‏ و بازیگر دیگری که نقش آتیس را بازی میکرد اخته شد.‏ ‏[م:‏ آتیس،‏ از اسطورههای یونان.‏<br />

سیبیلی Cybele یکی از الاهگان عاشق آتیس بود.‏ سیبیلی از روی عشق و حسادت شدید و برای آنکه آتیس نتواند<br />

با کس دیگری ازدواج کند،‏ او را وادار کرد تا خود را اخته کند.‏ آتیس بر اثر این زخم جان سبرپبررد.]‏<br />

در دوران شورش اِسِکس ‏[م:‏ شورشی نافرجام علیه البریبرزابت اول در سال ١۶٠١ به سرکردگی رابرت دِوِرو]‏ تئاتر<br />

شکسپبریبرر استخدام شد تا ربجیبجچارد دوم را در اجرابىیبىی ویژه،‏ احتمالاً‏ برای برانگیخبنتبنن اشتیاق برای سرنگوبىنبىی سلطنت،‏ به<br />

‏بمنبممایش بگذارد.‏ پس از اجرا برخی از بازیگران ‏مجممججبور شدند برای در امان ماندن از زندان ‏(یا بدتر از آن)‏ عمل خود را<br />

توجیه کنند.‏<br />

در سال ١٨۴٩، ببریبررونِ‏ اپرای آستور در نیویورک ٢۵ نفر جان باختند و ١٢٠ نفر زجمخجممی شدند.‏ این شورش که انگبریبرزهی<br />

آن اختلاف طبقابىتبىی ببنیبنن طرفداران طبقهی مُرفه انگلیس و مهاجران طبقهی کارگر بود،‏ بنا بر آبجنبجچه در گزارشها آمده اولبنیبنن<br />

مورد استفاده از نبریبرروهای امنیبىتبىی شبهنظامی برای حفظ نظم بود که به سوی شهروندان آتش گشود.‏<br />

در سال ١٩١٣ در تئاتر شانزهلبریبرزه،‏ ‏«کارل ون وکبنتبنن»‏ ‏[م:‏ ١٩۶۴-١٨٨٠ Vechten، Carl Van نویسنده و عکاس<br />

هبرنبرری آمریکابىیبىی]‏ گزارش کرد که در جریان آشو ‏بىببىی که در هنگام اولبنیبنن اجرای بالهی ‏«پرستش ‏بهببههار»‏ ‏[اثر ایگور<br />

اسبرتبرراوینسکی ١٨٨٢-١٩٧١]، به وجود آمده یکی از ‏بمتبمماشا گران بر اثر شدّتِ‏ هیجان با ضرباهنگِ‏ موسیقیِ‏ در حال<br />

اجرا بر سر او میکوبیده است.‏<br />

این مثالها معدودند،‏ اما مُشبىتبىیاند ‏بمنبممونهی خروار و هیچ شکی هم در درسبىتبىیِ‏ این مثالها نیست.‏<br />

ناچار ‏بمیبمم که به ‏بجتبججربهی دیدنِ‏ اجرابىیبىی نفسگبریبرر که مو بر تنمان سیخ میکند،‏ یا اشکمان را سرازیر میکند،‏ و یا از آن قهقهه<br />

میزنیم،‏ اشاره کنیم.‏ ‏همھهممهی ما میتوانیم نوع دیگری از خطری را که ‏بمتبمماشای تئاتر ‏ممممممکن است داشته باشد تشخیص<br />

دهیم.‏ ارسطو میگوید که تراژدی ما را به سوی ‏بجتبججربهی ترس و ترحمِ‏ ‏بجببججا هدایت میکند تا بتوانیم به پالایش<br />

[catharsis] برسیم،‏ حال این پالایش هر معنابىیبىی که میخواهد برابمیبممان داشته باشد.‏<br />

اما برای حس کردن ترس و ترحم،‏ ما خود را در معرض آسیب قرار میدهیم و در معرض خطر هستیم.‏<br />

از این گفتهها دربارهی تئاتر چه نتیجهای میتوان گرفت؟<br />

!52

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!