Bộ đề thi thử 2019 môn Ngữ Văn - Từ ThS Đỗ Ngọc Thống, ThS Nguyễn Thành Huân gồm 49 đề có lời giải chi tiết (cập nhật đến 14.6.2019)

và khao khát làm được những việc lớn lao. Nhưng nếu “giấc mơ” đó quá sức, không hoặc thiếu cơ sở thực
hiện sẽ dễ rơi vào hoàn cảnh “lực bất tòng tâm” (không có sức để theo đuổi ý định); dễ thất bại; ước mơ
không thành hiện thực khiến chúng ta dễ rơi vào tuyệt vọng và thất vọng về bản thân.
- Nếu HS cho là vừa nên, vừa không nên: cần kết hợp hai cách lập luận trên.
Câu 2: Đề bài yêu cầu HS chọn và phân tích 01 đoạn thơ trong đoạn trích Đất Nước (trích trường ca Mặt
đường khảt vọng của Nguyễn Khoa Điềm) để làm sáng tỏ nhận định: “các chất liệu của văn hoá dân gian
được sử dụng nhuần nhị, sáng tạo, đem lại sức hấp dẫn cho đoạn trích”.
HS nên chọn một đoạn thơ khoảng 8 dòng thơ trở lên để phân tích. Chẳng hạn, có thể chọn một trong các
đoạn thơ sau:
- Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi... Đất Nước có từ ngày đó...
- Đất là nơi anh đến trường... Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ.
- Những người vợ nhớ chồng... Những cuộc đời đã hóa núi sông ta...
Có thể trình bày theo định hướng sau:
a) Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và đoạn trích Đất Nước.
- Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trưởng thành
trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, cùng với các tên tuổi tiêu biểu khác như Hữu Thỉnh, Phạm Tiến
Duật, Nguyễn Duy, Bằng Việt, Thanh Thảo, Xuân Quỳnh... Những nhà thơ này đã đem đến một tiếng nói
mới cho thơ ca Việt Nam hiện đại, mở rộng chất liệu của hiện thực đời sống, gia tăng sức khái quát, chiều
sâu suy nghĩ cùng những suy tư, trải nghiệm về chiến tranh.
Thơ Nguyễn Khoa Điềm hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa cảm xúc nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí
thức về đất nước, con người Việt Nam.
- Nguyễn Khoa Điềm viết trường ca Mặt đường khát vọng trong không khí nở rộ của thể loại này. Tác
phẩm được viết năm 1971, in lần đầu năm 1974. Đây cũng là giai đoạn cuối cùng của cuộc kháng chiến
chống đế quốc Mĩ, là giai đoạn ác liệt nhất đòi hỏi sức mạnh tổng lực cho chiến thắng, trong đó lực lượng giữ
vai trò quan trọng là thế hệ trẻ. Hiện thực ấy đã làm nảy sinh nhu cầu được khái quát, tổng kết về những bước
đi thần kì của dân tộc. Bản trường ca viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ các thành thị vùng bị tạm chiếm ở miền
Nam, nói rộng ra là sự ý thức của tuổi trẻ miền Nam về nhân dân, đất nước, sứ mệnh của thế hệ mình trong
cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
- Đoạn trích Đất Nước thuộc chương V của tác phẩm, là một trong những đoạn thơ hay về đề tài đất
nước trong thơ Việt Nam hiện đại.
NGUYEN THANH TU PRODUCTION
b) Giải thích ý kiến: “các chất liệu của văn hoá dân gian được sử dụng nhuần nhị, sáng tạo, đem lại sức
hấp dẫn cho đoạn trích”: “chất liệu của văn hoá dân gian” chính là các câu ca dao, tục ngữ, truyền thuyết,
truyện cổ tích, phong tục tập quán... mà nhân dân ta đã sáng tạo nên từ bao đời nay. Những “chất liệu” đó
được Nguyễn Khoa Điềm sử dụng một cách tự nhiên (“nhuần nhị”), sáng tạo (không sao chép nguyên văn
mà lấy ý, lấy tứ, mượn cách nói...), đem lại sức hấp dẫn cho nội dung của các câu thơ - cũng chính là tư
tưởng của nhà thơ trong đoạn trích.
c) Giới thiệu vị trí của đoạn thơ sẽ phân tích và nêu khái quát nội dung của đoạn thơ đó.
d) Phân tích đoạn thơ để làm sáng tỏ ý kiến. Khi phân tích, cần tìm ra “chất liệu văn hoá dân gian” và
chỉ ra sự vận dụng tự nhiên, sáng tạo của tác giả; từ đó, đánh giá ý nghĩa, tác dụng của chất liệu ấy trong việc
thể hiện tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân”.
Trang 3