MAĆICY SERBSKEJE

84 Dr. Pful:samsneho pak je substantiviske: Gen. t-a (cyle kaž ‘błót-o— błóta’) atd.2. a) Łaćanske qui, quae, quod rěkaše něhdy słowjanscyků, ka, ko, a ků-le, kale, kole bě tak wjele kaž qui¬cumque, quaecumque, quodcumque; genitiv rěkaše po sub¬stantiviskej deklinaciji ka-le a d. t. Hdyž tak słowo do-ka¬le-že sebi wobhladamy a jo lóhko zrozymimy, je jenož hišćepřispomnić, zo je sylba že to samsne, štož naša nětčiša wjazawa‘zo’. Dokaleže — po našim wurjekowanje dokalž, a z wjetšadokelž — wotpowjeda potajkim našemu ‘(hač) do kotrehožkuličasa zo . . ., (bis) in welche zeit immer hinein dass . . .’, t. j.hač zo (bis dass), hač (bis), dójž (bis), doniž (bis). W tajkejrelativisko-konjunkcionalnej mocy (‘so lange als’, a ‘so lange alsnicht = so lange bis’) so dokalž (‘dokaž’) jenož wokoło Lubijanałožuje (w Budyskim kraju dójž, w Delanach doniž): n. př.powjedaj, dokalž (dójž, doniž) ja sedźu, erzähle, so lange ich sitze;powjedaj, dokalž (dojž, doniž) ja njestanu, so lange ich nicht auf¬stehe = bis ich aufstehe.b) Relativiske pronomina łaćanskeje a grichiskeje rěče sonjeporědko móhł-rjec jako demonstrativa trjebaju (n. př. quodubi audivit). Podobnje je relativisko-konjunkcionalne dokelžswoju relativisku móc w běhu časow wotpołožiło a je do demon¬strativiskeje wjazawy přejšło, kotraž je swoju temporalnu mócdo kausalneje přewobroćiła, cyle kaž němske weil abo dieweil(t. j. weile, die weile): n. př. ja móžu wjeseły być, dokelž(weil) sym strowy.c) Ni-ko-li a dł. ni-ku-la (nimmer), kaž dł. do-ku-laž(weil) wotpočuja na prjedy spomnjenym relativu ‘ko — ku’, přičimž ma so ‘wrjemjo’ abo ‘čas’ přimyslować: njeje wrjemjo ko-li(es ist nicht zeit welche immer, nicht irgend welche zeit), njeječas ku-la (es ist nicht ein zeitabschnitt, welcher immer es sei),do časa ku-la t. j. (bis zur zeit, welche immer es ist).3. Relativiska konjunkcija přetož (w bibliji tež přeto zo),něm. darum dass, je dospołnje demonstrativisku přirodu přijała(propterea quod — nam; přir. łać. quare — franc. kar), takzo němskemu denn wotpowjeda: n. př. ja sym bohaty; přetožto, štož trjebam, tež mam.