60 Dr. Pful:II. Panja.Šła je panja z rowa domoj,Žałostnje jara płakaše.Pře čo płakaš, panja moja?Boli će twoja hłójčka?Mje nic njeboli moja hłójčkaA tež mi hewak ničo njej’.Kritiski přidawk.I. ‘Syrotka’ je metriscy dospołna, hdyž při horjeka při¬datych cyfrach sćěhowace porjedźenja sćinimy: 1 .Ty mi smjer¬dźiš bólije (štož je starša twórba za ‘bóle’).2 . Leži tajkadrobna pjeršć (p. Smolerju).3 . Přilećeštaj jandźelaj. — Rynčk 31.tež takle rěka: ‘Wzaštaj sej ju pod křidła’. Přeměnjenje je sotehodla sčiniło, dokelž bě prěnjotna słowjesna twórba ‘wozaštaj’(kotraž so něhdy w tym rynčku trjebaše, a kotraž w Delanachhišće ‘wozaštej’ klinči) so na ‘wzaštaj’ přikrótčiła: štož je težpřičina, zo su ludźo metra dla tež njeorganiske ‘wozmještaj’ abodrje tež ‘woznyštaj’ spěwać započeli. Zbytnje so po přirodźewěcow rozymi, zo dyrbi předłožka ‘pod’ so do na přewobroćić(na křidła wzać).II. a) ‘Panja’ je metriscy trochu njedokonjana. Njeporjad¬nosće pak so pomjeńša, hdyž wopomnimy, zo akcent našeje serb¬šćiny njeje stajnje na prěnjej sylbje stał, ale zo je pola nasněhdy drje tola nimale tajki był, kajkiž so w južnoranišej sło¬wjanšćinje pokazuje. Wobhladajmy sebi to na někotrych při¬kładach. Ruske słowo ‘ucho (t. j. wucho)’ ma w genitivje uchá(z akcentom na poslednjej; wot našeho tež adverbialnje trjebanehowuraza ‘járo (validum, das starke, die stärke)’ wutwori so namtak tež adverbialny genitiv jará (z akcentom na poslednjej), ausdem starken heraus, mit stärke, valde, sehr. A wot słowjesa ‘płak¬á-ti (praes. płak-á-ami, płakámi)’ z akcentom na sylbje ‘-ka-’wudźěłajmy sebi imperfekt ‘płaká-achum — płakáchů płakáchpłakach)’. Potom budźemy 2. rynčk pěsnički ‘Panja’ bjez wob¬myslowanja a komdźenja takle čitać móc: ‘Žałostnjé jará płakáše’.b) Mi je so wobkrućało, zo je tudy podaty złamk ‘Panja’druhi abo hinaši započatk pěsnje ‘Syrotka’, a zo ma samsna so
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowow ‘na mojimaj wočomaj’ dale spěwać. To pakbyć njemóže, dokelž nic jeno wobpřijeće, ale tež měra přećiwotemu rěči. Wěrno je jenož to, zo je kónc ‘Panje’ na kónc ‘Sy¬rotki’ podobny był, a zo je słowčko ‘dwaj’ z poslednich rynčkow‘Panje’ so do kónca ‘Syrotki’ přenjesło (r. 30), hdźež sym ja jowotstronił. Ja za to mam, zo móžemy něhdušu ‘Panju’ přibli¬žujicy zaso postajić, hdyž jej ze zakhowanjom stareho akcento¬wanja něhdźe tajkule podobu damy:Šła je panja z rowa domoj,Žałostnjé jará płakáše.Pře čo płakaš, panja moja?Boli će twoja hłowička(Boli tebje twoja hłójčka)?Mje nic njeboli hłowička(Njeboli mje moja hłójčka),Ale wutroba mje boliWo dźěćatko lubowane,Kiž mi tyšnej ćežcy skhorje.Přilećeštaj dwaj jandźelaj,Na křidła mi synka wzaštaj,Do njebjes z nim wotlećeštaj.K jeho rowu nětk ja khodźu,Woči płakatej mi za nim,Wutrobu mi kamjeń ćeži.Připis 1. Twórby hra (hrać), stwa, škra (škrička),mzda (zda), ho, mu, šće a někotre druhe — pódla ‘na jhru,zejhrawać, přěhrać (t. j. pře-ihrac), najstwa, pó jstwje, ze jstwy,so miškrić (= niskrić = jiskrić), σ -ός, jeho, jemu, hišće,eщé — nam pokazuja, zo su tele słowa, kiž su prědku vokaliskižiwjoł wotbyłe, w prjedawšich časach akcent na 2. sylbje měłe:přetož žadyn zynkowany vokal, žana zynkowana sylba so zhubićnjemóže. Ja sym na tym był, zo bych, wosebje na naše pěsničkidźiwajo, našu serbšćinu na akcent přepytał a jenu abo druhunašich pěsničkow, kiž su přez pózdniše přeměnjowanja akcento¬weho města so wšelako přetworjałe a tak wjac abo mjenje škodo¬wałe, na staru podobu wróćno dowjedł. K wuwjedźenju wot-
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10: Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12: Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14: Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16: Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17: Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21: 20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23: 22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25: 24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27: 26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29: 28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31: 30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33: 32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35: 34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37: 36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39: 38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41: 40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44: Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46: (Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48: Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50: Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52: Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54: Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56: Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58: Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59: 59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 63 and 64: Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65: 1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112:
M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114:
Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116:
Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118:
Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120:
Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122:
Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124:
Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126:
Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129 and 130:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 131 and 132:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 133 and 134:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137 and 138:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 139 and 140:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143 and 144:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 145 and 146:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147 and 148:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 149 and 150:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154:
Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156:
Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158:
M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160:
Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162:
M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164:
Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166:
Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168:
Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170:
Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172:
Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174:
Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176:
Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178:
Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180:
Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182:
Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184:
Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186:
Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192:
Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194:
Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196:
Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198:
Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja