MAĆICY SERBSKEJE

134 M. Hórnik:Nas wšitkich wobžiwja idea zbliženja a zjenoćowanjanic jenož mjez Hornimi Serbami wobeju wuznaćow, ale težzbliženja z Delnimi.Što pak delnjoserbska rěč nas wuči? Wona rozdźěl činimjez adjektivnym a pronominalnym skłonjowanjom, a hdyžtajki rozdźěl sine ira et studio wobkedźbujemy, zjenoćimy skerjewobě stronje mjez Hornimi Serbami a zbližimy so k temu težz Delnimi, štož ma za nas a za nich tola wěsty wužitk.Delnjoserbska rěč ma -ego, -emu, hdźež je masculinumna -y (neutrum na -e) abo i (a pódla lokal na -em): dobrego,wjelikego, tunjego; dobremu, wjelikemu, tunjemu; ale -ogo,-omu, hdźež so mascul. na konsonant kónči a neutrum na -oabo nětko zwjetša tež -e (a pódla lokal na -om). To su dospołnjetute słowa (pronomina a někotre numeralia a adjektiva): tón (to),ji (inusit., jo), chto (něcht a t. d.), co (něsto, něco a t. d.), mój(mójo), twój (twójo), swój (swójo), naš (našo), waš (wašo); jaden(jadno, jano), žeden (žedno), wšen (wšo), wšyken (wšykno), sam(samo, ale ten samy); rad (rado). Tute wšitke maju potajkimgenitiv na -oho, dativ na -omu: togo tomu, jogo jomu, kogokomu, cogo comu, mójogo mójomu, twójogo a t. d., našogo a t. d.,wašogo a t. d., jadnogo, žednogo (wot ,,žedny“ pak -ego), wšogo,wšyknogo, samogo (ale: togo samego); „rad“ pak nima po swojimzmysłu abo wuznamje nakosne pady. Přir. partic. praet. art.na -ł, -ła, -ło. Pronomina numeralia na -y maju wězo -ego a-emu: kótarego, wonego, cejego, drugego a t. d.Jeničke wuwzaće je w někotrych stronach: mojego,mojemu (přir. Hauptmannowu rěčnicu str. 183); w SmolerjowychPěsničkach přikhadźa tež: mojego, swojego a t. d.Wědomostny podłožk je hižo často rozestajany (n. př. dr. Pful,Laut- und Formenlehre, str. 74; tež w jeho nastawku tudy nastr. 99 a t. d.). Tam je widźeć, zo je -eho, -emu (za maskulinana -y) zestajena twórba, -oho, -omu pak njezestajena a t. d. Te¬hodla: to-ho, to-mu; tutón, tutoho a t. d.; ale tamny (tamón =tam-wón) = tam-wony (za jednore: wony jener), tamneho, tam¬nemu a t. d.Kajka je w tym za nas rada? Abo kajki mój namjet, ma¬li so z cyła někajke snadne přeměnjenje stać?