102 Dr. Pful:A posledniše činić ničo wopačne njeje: přetož wěrno drje, zosłowjanske pronomina analogiju wjele trjebaneho interrogativa‘koho’ lubuja a sćěhuja; wěrno pak tež je, zo ani starobołharšćinatak daloko šła njeje, zo by wšitke twerdokónčne pronomina podtamu analogiju stajiła.h) Ale mam dha ja žane wopokazma za wukónčenje a-ago(= ‘a-ego’)? Haj, tajkich je we stbłhšćinje dosć. A čitaŕ nětkolóhko sam zhóda, zo je tajke wukónčenje so najprjedy pola ad¬jektivow na -k-ŭ pokazować počało (p. př. welik-a-ego — we¬lik-a-ago), a zo je so potom přez znajomu móc analogije dalerozšěriło (n. př. dobr-a-ego — dobr-a-ago). Na tejle analogijiwotpočuje naš adjektivowski genitiv na -ogo – -oho (n. př. wulkogo,nowogo — wulkoho, nowoho), kotryž w našim pismow¬stwje ženje žaneho wobstajneho města namakał njeje, dokelž wob¬stejaca prawiša twórba na -eho tež w prjedawšich časach hižoza prawišu póznawana a připóznawana bywaše. Přidać mam tole.Hdy bychu adjektiva na -k-ŭ z genitivom na ‘a-ago (= a-ego)’,swój akcent na vokalu za konsonantom ‘k’ měłe, kaž ‘kogo —koho’ jón tam ma, njemóhli my so za tónle pad wukónčenja‘-oho’ zminyć, dokelž budźeše akcentowana sylba -ká sćěhowace‘ego’ sebi runorodne sčinić pytała a z tym do ‘ago’ přewobroćała.Hdźež pak genitiviske -ka akcentowane njeje, tam ‘k’ tak sylnjena vokal ‘a’ honić njemóže, a tam dha je ‘-a-ego’ po zakonjachwječorno-słowjanskeho vokalisma do ‘-ēgo – -ého’ (č. welik-ého)— -eho (wulkeho, dł. wjelikego) spłuwnyło.i) Tak smy so přeswědčili, zo hornołužiska serbšćina nihdźežaneho ‘-oho (-omu)’ měć njemóže, khiba we prašacym naměstnikukoho (komu), kaž wězo tež we zestajeńkach ně-koho (někomu),ni-koho (nikomu).§ 7. Podobny, słužobny, wučobny.1. Łužica chce, zo bychmy podobny, słužobny, wučobnypisali. To žadanje mi zrozymliwe njeje, dokelž su te twórby(kaž tež słownik pokazuje) so hižo nałožowałe.2. W Zejlerjowych pěsnjach so čita: ‘Hana, hórke Hanisko,wjerjebinow podomstwo.’ Ja sebi myslu, zo, runjež tudy po¬domstwo abo podomnstwo za ‘podobnistwo’ steji, před taj
Wo někotrych słowach a twórbach. 103rynčkaj so obolus połožić njetrjeba, dokelž burski čłowjek wu¬rjeknjenje słowa ‘podobny’ sebi přez to polóži, zo twórbu ‘-obny’na -omny přesunje, a dokelž jeho rěčnemu čuću ‘podomstwo(podomnstwo)’ za wobstejacy a potajkim lóhko zrozymliwy wurazpłaći, kaž n. př. tež zawk (kissen), na kotrehož etymologiju(= zahłowk abo zawłok) we wšědnym ziwjenju nichtó wjacynjepomysli.§ 8. Wukónčenje -ski.Łužica chce Budyšski pisać. Snadź tež ‘(brandenburgski)bramborž-ski’? abo tola ‘prus-ski’? Hdy by Łužicyne prawidło‘muž — mužski’ dosahało, by nam lóhko spomhane było; alewotmłowa na zbudźene prašenje njeje, kaž hnydom wohladamy,tak jednora.1. Wukónčenje ‘-ski’, tosámotne z němskim -isch, rěkašeněhdy -iski, ski.2. Krknik a syčawka so před přiwješkom ‘iski, ski’ po zwu¬čenym wašnju přeměnja a so při tym tež wjac abo mjenje zhubi:n. př. Prah-a — Prah-iski — Pražiski — Pražski (vulgo ‘Pra¬ski’); Čech — Čech-iski — Češiski — Češski — čěski; Por¬šic-y — Poršic-iski — Poršičiski — Poršičski — Poršiski;Biskopicy — Biskopski, krawc — krawčiski — krawčski —krawski.3. Husto so adjektivo na ‘-ski’ hakle wot substantiva na-jan wudźěła: n. př. Ralbic-y — (Ralbic-jan) Ralbičan — Ral¬bičanski.4. Najjednorišo tworja mjena na -w: n. př. Kulow — Ku¬lowiski — Kulowski. Ale pomjenowanja na -wa njesu hižowotbywk*) wukónčneho ‘a’: n. př. Žitaw-a – Žitawski.5. Mjena na -j dadźa temule zynkej při wšědnym wurjeko¬wanju woněmjeć: n. př. Hodźij — Hodźijski (vulgo ‘Hodźiski’).6. a) Pomjenowanja na -in móža -inski měć, wuzwolejusebi pak rozšěrjene -janski: n. př. Trupin — Trupinski,najbóle Trupinjanski. Feminina maju jenož -janski: n. př.Koćina — Koćinjanski.*) ‘Wotbywk njesć (verlust erleiden)’. kaž so praji ‘škodu njesć (dam¬num ferre)’.
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10:
Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12:
Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14:
Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16:
Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17:
Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21:
20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23:
22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25:
24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27:
26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29:
28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31:
30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33:
32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35:
34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37:
36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39:
38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41:
40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46:
(Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48:
Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52:
Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56:
Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59 and 60:
59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 61 and 62:
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowo
- Page 63 and 64:
Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65:
1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112: M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114: Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116: Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118: Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120: Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122: Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124: Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126: Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129 and 130: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 131 and 132: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 133 and 134: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137 and 138: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 139 and 140: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147 and 148: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 149 and 150: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156: Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158: M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160: Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162: M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180: Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186: Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188: Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190: Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192: Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194: Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196:
Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198:
Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja