88 Dr. Pful:3. a) Pódla tychle zynkow mamy hišće ‘ě’ (ět), kiž nimalekaž ‘i e’ klinči: n. př. wěra.b) Nimale kóžde ‘ě’ pokhadźa ze zastarskeho difthongiskeho-jai (-ai).c) Druhdy so vokal ‘je’ w zanknjenej sylbje do ‘ě’ přetwori:n. př. mjed-owy — měd.d) Delnołužiske ‘ě’ našeho klinka wotpočuje na sylbje enn. př. knjenz (t. j. knjez) — kněz; mjeno — mě; ćežki (pól.cięžki) — śěžki. Naše hornołužiske ‘ě’ pak so w Delnych Łu¬žicach kaž ‘je’ wurjekuje, n. př. wéra.e) Tajke ‘ě = en’ słyši so pola nas w hornym kraju wo¬koło Hodźija a Boršćow w genitivje substantivow na -osć: n. př.lubosć — gen., lubosćě. We zbytnych stronach kraja prajiso ‘lubosće’.f) Słowo ‘mat-i — mać’ ma vokativ na ‘i’, abo na ‘e’, abona ‘i-e’, kiž do ‘ě’ spłuwnje: maći abo maće abo maćě.g) Tak ruče hač ‘ě’ prěnju (po tajkim akcentowanu) sylbuwopušći, spadnje na ‘je’, khiba hdźež prěnjotna móc słowa so težwe kompositu najjasnišo pokazuje: n. př. dźěch — přińdźech;brać, zběrać — přibjerać, wotbjerać (nichtó njepraji ‘při¬běrać, wotběrać’); stbłh. naděja — nadźeja; dźěłać — dodźě¬łać; spěw — přispěw.h) Po negaciji nje so ‘ě’ dźerži: n. př. wěra, běch — nje¬wěra, njeběch.i) Infinitiv słowjesow třećeje rjadownje na -ЪТНma pola nas-eć (t. j. ‘-jeć’, po Budysku ‘eć’ z dołhim ‘e’): n. př. widźeć,klinčeć. Akcent leži na prěnjej sylbje. Wokoło Lubija aBudyšina so we wěstych padach Ъ na i powyši: n. př. widźić(zo čož pak ‘widźeć’ pisamy).k) Słowjesa prěnjeje rjadownje na -ЪТН swoje ‘ě’ tež wezestajeńkach najbóle zakhowaju: n. př. drěć — rózdrěć, wobo¬drěć, rózdrěł, wobodrěty. Wuwzate je słowjeso wu-mrjeć (ko¬trež so lědoma wjacy jako komposito začuje), kaž tež druhe semsłušace zestajeńki: n. př. wumrjeł (hižo stbłhscyzemrjeł, zamrjeł, wotemrjety kluč (ein herrenlos gewordenerschlüssel). W namjeznej rěči tajke zestajeńki z wjetša na -ećwukhadźeja: n. př. rózdrjeć, zawrjeć.ОҶМРЬДЪ)
Wo někotrych słowach a twórbach. 894 a) Powyšene abo wosrjedźne e a wysoke abo dołhe ebudu ja w tymle § přez ε a η poznamjenjeć.b) Wysoke vokale hornołužiskeje serbšćiny — wot delekana horje wobhladane — bychu potajkim tele byłe: Jednore e,powyšene ε, serbske y (kiž němskemu hłubokemu ‘i’ we słowje‘stimme’ wotpowjeda), wysoke η (něm. ‘ee’), naše hornołužiske ě(kiž jara na ‘i’ pokazuje), jasne i (kiž je najwyšši vokal, kaž běprjedy ‘e’ bjez wysokimi najnižši); z jótowanjom je, jε, .., jη,jě, ji.c) Za tym hač so wosrjedźne ε z mjehkim přidychom (z jó¬tom) abo bjez samsneho wurjeknje, připaduje jeho zynk pak bližena ‘ě’ abo na ‘y’, tak zo so ći nimale zda, kaž by ě abo y słyšał.5. Nizke abo jednore e so pola nas jara husto trjeba.6. a) Powyšene abo wosrjedźne ε ma hornokrajna serbšćinawe sćěhowacych słowach: cεdźić,lεžu, sεdźu, nεžli, srεdźa,wεčor, wεčηŕ (we wšědnym prawopisu ‘cedźić, ležu, sedźu,nježli, srjedźa, wječor, wječeŕ’.b) Delanske wurjekowanje je tehorunja ‘wječor’, ale wεčeŕ.Słowo nježli, w ranišim dźělu horneho kraja słyšane, so w De¬lanach njetrjeba, ale hakle zaso w Delnych Łužicach. Słowjesa‘cedźić, ležeć, sedźeć’ su to j, kiž něhdy kóncowku započinaše,móhł-rjec na dwě połojcy rozdźělili, tak zo so cejdźić, lejžeć(tež ‘lajžeć’), sejdźeć wurjekuje (přir. dł. chojźiś = khodźić).7. Hornokrajna serbšćina ma wysoke η a) we wukónčenju-el (wokoło Mužakowa hišće ‘-elj’), -eń, -eŕ, potajkim předsćěhowacym jótom: n. př. dźećηl, kamjηń, wowčηŕ (wewšědnym prawopisu ‘dźećel, kamjeń, wowčeŕ’), po delansku‘dźećεlj — dźećel, kamjεnj, wowčerj’;b) před wysokim i ha j we wukónčenjach: n. př. z mró¬čηlηmi, zηmηnjo (pisane ‘z mróčelemi, zemjenjo’), delanscy‘z mróčelami, zεmjany’;c) w genitivach a dativach na -eje (-jeje), -ej (-jej): n. př.dobrηje, dobrηj, božηje, božηj (pis. ‘dobreje, dobrej, bo¬žeje, božej’), delanscy ‘dobrεje, dobrεj, božεje, božεj’;d) w 3. wosobje nηje (pis. ‘njeje’), delanscy ‘nεjo, nεj’;e) w negaciji ‘nje’ před wysokimi vokalami a před jótom:n. př. nηběch (pis. ‘njeběch’), delanscy ‘nεběch’; nηpij (pis.
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10:
Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12:
Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14:
Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16:
Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17:
Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21:
20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23:
22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25:
24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27:
26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29:
28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31:
30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33:
32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35:
34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37:
36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39:
38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41:
40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46:
(Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48:
Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52:
Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56:
Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59 and 60:
59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 61 and 62:
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowo
- Page 63 and 64:
Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65:
1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112: M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114: Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116: Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118: Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120: Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122: Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124: Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126: Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 133 and 134: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137 and 138: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 139 and 140: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143 and 144: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 145 and 146: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147 and 148: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 149 and 150: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156: Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158: M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160: Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162: M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180: Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182:
Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184:
Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186:
Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192:
Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194:
Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196:
Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198:
Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja