96 Dr. Pful:(syn), abo (z nominativiskim wukónčenjom) pan-ŭ-s — sŭinu-s.Posledniše ‘u’ (tak mjenowanych u-skich kmjenow) je zastarske,ze starych časow dźeržane; prěniše ‘u’ je w prjedawšich časachkaž krótke ‘ ’ klinčało; a stbhłske ъ (jer), kiž běše w dobo na‘ ’ ha ‘ŭ’ podobne, móže so kaž ‘ ’ ha kaž ‘ŭ’ wurjekować: n. př.bog-ъ nan-ъ — bog- bog-ŭ, nan- nan-ŭ (přir. łać. rownenapismo ‘Scipio filios Barbati’ = Scipio filius Barbati).5. Tole póznaće čini nas zamožnych rozsudźić, što mamyw prěnjej połojcy kóncowki -ojo pytać. Tale sylba je prjedypóznate, kmjen wobzankowace ъ ( , ŭ), kotremuž je so wukón¬čenje -j ē přidało, kiž je po mojich wobkedźbowanjach identiskez łaćanskim -ēs (n. př. pater-ēs) a z grichiskim přikrótčenym-ες (πατέ - ες).6. a) Tak widźimy nastawać wukónčenje (-ŭjē) - jē, kotre¬hož poslednja sylba je tehdy, hdyž swoju dołhotu wotbywać za¬počinaše, so ze sylnišim vokalismom na -jo přewobroćiła: n. př.pan — pan-ъ-jo = panojo; nan — nan-ъ-jo = nanojo. (Přir.znam-ję — znam-jo.)b) W Delanach a w Delnych Łužicach takle tworjachu:n. př. nan — nan-ъ-je = nanŭje — nanŭj — nanŭi — nany.Tudy dha je ‘ŭje — ŭj’ so přez wosrjedźny skhodźeńk staro¬bołharskeho -ŭi na y přetworiło. (Tu twórbu, kaž n. př. težfr. ‘les femmes’ a hisp. ‘los amigos’ chcedźa někotři za akkusa¬tiv pro nominativo dźeržeć. To wšitko pak su nawoprawskenominativy, jenož nic po tej šablonje tworjene, na kotruž wu¬čeni runje mysla.)7. a) Mjehkokónčne pomjenowanja — kotrež jako tajkeněhdy na ‘ ’ wukhadźachu — maju wězo pluraliski nominativna - jē — -jo abo -je: n. př. přećel (dł. přijaśel), nawožeń,pastyŕ — přećel- jē (přijaśel- -jē), nawožen jē, pastyr jē —přećeljo, nawoženjo, pastyrjo, delanscy a dł. přećele,přijaśele, nawoženje, pasterje, pastyrje.b) Słowo (knjez- ) knjez plural takle twori: Knjez- -je —knjez jo — knjezjo —knježo a (z hinašim přiwješkom) knjez -ija— knjezija — knjezja — knježa; delanscy a dł. (knjez je, knjez ija)knjeze, knježa. Adjektiviska twórba ‘naši knježi (g. našichknježich)’ wotpowěda němskemu ‘unsere gutsherrschaft’.
Wo někotrych słowach a twórbach. 97c) Krawc (schneider) čini plural z vokalom i, kotrež so po¬tom do y přewobroći: Krawc -i — krawcy; delanscy krawc je— krawce, a w dobo tež krawc ija — krawča, runje takšewc. Němc ma Němcy, del. Němce. Hólc ma jenožhólcy.8. a) Přiwješk -jan a někotre jenotliwe pomjenowanja při¬jimaju kóncowku i a je: n. př. (del-jan) delan, holan, polan,horjan*), křesćijan — delan-i-je — delanijo — delanjo —delenjo; bur, Serb, pop — bur-i-jo — burjo; Serbjo, popjo.Wopokazmo za naše prawidło je słowo ‘japoštoł’, kiž ma we plu¬ralu tak derje japoštoli kaž (japoštolije) japoštoljo.b) W Delanach a w Delnych Łužicach so plural po zwu¬čenym wašnju twori: n. př. zemjan — zemjan-ŭ-je — zemjanŭj— zemjany; křesćijan-y. Hewak praji so Serbja, burja, popó(t. j. popy). Serby je serbski kraj: n. př. w Serbach bydlić(přir. łać. in Persis esse, in Persas ire).9. a) Někotre mjehkokónčne pomjenowanja — kaž muž(t. j. muž- ) a kral (t. j. kral- ) — stłóča kóncowku ‘(- -je)- jo’ dele na -ŭjo: n. př. mužojo, kralojo. W polu a w holinałožuje so prěnjotniše ‘(muž- je, kral- je) muže, krale’.b) Wšitke mužske mjena na zmjehčene a maju po tamejanalogiji tež -ojo: n. př. Kudźela, Ćibanja — Kudźelojo, Ći¬banjojo.Připis. Tajkile přehlad wukónčenja -ojo zestajeć je filolo¬giskemu Serbej móhł-rjec dźěćaca hra; a naš Handrij Zejleŕ jetón předmjet hižo před poł sta lětami we swojej grammaticy(1830) z dospołnej jasnosću wobdźěłał.Nětko pohladajmy sebi hišće na u-ske kmjeny (u-stämme).10. a) Plural słowa sŭinu abo (kaž chcu ja tudy pisać)synu klinči najprjedy synu-jē — synujo. Za historisku sło¬wjanšćinu pak je ‘synu’ jeno tak wjele kaž synŭ; a tehodla ničowopačne njeje, hdyž je naša serbšćina sebi plural (synŭ-je) sy¬nojo wutworiła. Tola wróćmy so zaso na prjedyše ‘synu-je’.*) Horjan je wobydleŕ horneho (Budyskeho) kraja (wyše ‘pola’); ho¬rak je wobydleŕ (němskich) horow wyše Budyšina, ein ‘oberländer’.7
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10:
Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12:
Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14:
Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16:
Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17:
Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21:
20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23:
22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25:
24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27:
26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29:
28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31:
30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33:
32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35:
34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37:
36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39:
38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41:
40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46:
(Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48:
Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52:
Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56:
Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59 and 60:
59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 61 and 62:
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowo
- Page 63 and 64:
Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65:
1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112: M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114: Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116: Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118: Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120: Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122: Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124: Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126: Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129 and 130: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 131 and 132: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 133 and 134: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143 and 144: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 145 and 146: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147 and 148: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 149 and 150: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156: Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158: M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160: Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162: M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180: Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186: Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188: Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192:
Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194:
Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196:
Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198:
Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja