MAĆICY SERBSKEJE

112 Dr. Pful: Wo někotrych słowach a twórbach.hewak hodźinu pozdźišo přińdźe’. Štóž takle praji, temu jedźensniše listarjowe činjenje faktiske, je jemu praesens, praesen¬tiska wěc; hewaše listarjowe činjenje je jemu jenož ideellne, něštomyslowske, jenož aorist, něšto na žanu dobu (čas) njewobmjezo¬wane. ‘Ja so wjeselu, hdyž dźeš’, rěka němscy ‘Ich freue mich,wann du thatsächlich kommst’; ale ‘Ja so wjeselu, hdyž přiń¬dźeš’, wućišćuje němske ‘Ich freue mich, wann du einmal kommst(etwa kommst), resp. wann du einmal (etwa) kommen wirst’.Tamón wuraz poznamjenja nawoprawski čin (thatsache) we wěstymčasu; posledniši hiba so we idéji móžnoty bjez wěsteho wob¬mjezowaneho časa. — Tole njech su moje tudyše přinoški začejužkuli přichodnu dospołnu wučbu jednoreho serbskeho futura.Někotre našich z aorista pokhadźacych futurow — kotrež jehižo Handrij Zejleŕ zapisał — su w běhu časow z přirody nje¬wobmjezowaneho aorista wustupiłe a so do nawoprawskich futu¬row jenokróćneho činjenja (actionis simplicis) přewobroćiłe: n. př.póńdu (ich werde ein einzelnes mal gehen, einen gang aus¬führen), powjedu (ich werde ein einzelnes mal führen, eineführung besorgen), a t. d.; futuro wospjetowaneho činjenja je‘budu khodźić, budu wodźić’ a t. d. ‘Mě-ć’ poskića futuro změju(ich werde haben, habebo); iterativna twórba trjeba so jeno w de¬lanskej stronje: n. př. štomy budźa derje měwać, budźeš-lijim přiliwać. — Hdźež pak so jednore činjenje poznamjenjenych słowjesow njemóže na relativnje krótki čas wobmjezować, abo hdźežjenotliwe momenty samsneho z wěstej nuznotu wustupuja, tamdyrbi zo zestajene futuro nałožować, tak zo so ‘počěrju, powjedu’a t. d. do budu wjesć, budu hnać a t. d. přewobroći: n. př.tón člowjek budźe njekazanstwa hnać (wird unfug treiben), donižzměje strowe stawy (so lange er gesunde glieder haben wird);kral budźe wójnu wjesć, doniž to póńdźe (so lange dies gehen,angehen wird). [Při wopřijeću ‘to dźe’ so žane jenotliwe mo¬menty njerozdźěleja.]Připis. Wo serbskim słowjesu hodźi so hišće wšelakepřepytować a pisać. Na přikład: Čehodla je ‘nadźeju (nadźiju)so’ praesentiske, ‘wodźeju’ pak aoristiske (futuriske)? ‘popřeć’ a‘zawidźeć’ praesentiske — z imperfektom ‘popřejach abo popřach,zawidźach’? ‘zastać — zasteju’ praesentiske, ‘zastać — zastanu’