90 Dr. Pful:‘njepij’), delanscy ‘nεpij’; nηjsym (pis. ‘njejsym’), delanscy‘nεjsom’;f) we słowjesnych substantivach na -enje: n. př. njesηnje,zamožηnje, klinčηnje, palηnje, měšηnje (pis. ‘njesenje,zamoženje, klinčenje, palenje, měšenje’), delanscy ‘njesεnje, zamo¬žεnje, klinčεnje, palεnje, měšεnje’;g) w 2. wosobje jenoty na -eš: n. př. njesηš, móžηš,wuknηš, kupujηš, měšηš (pis. ‘njeseš, móžeš, wuknješ, ku¬puješ, měseš’), delanscy ‘njesoš, móžoš, wuknjoš, kupujoš, měšεš;h) we wšelakich jenotliwych słowach: n. př. dźηń, třmηń(steigbügel), hηla, jηlηń, knηni, knηže, krηj, khmηl,rηnje (pulchre), sηbje, tηbje, smηju so, tηlko (so viel),wisηlny (zähe, n. př. drjewo), wηle, wηlk, wηŕba, wηŕch,zηmja, zηmηnjo, zηle (kraut), ćηŕpju, sηlić, wosηlić,wjesηlić (pis. ‘dźeń, třmjeń, hela, jeleń, knjeni, knježe, krej,khmjel, rjenje, sebje, smjeju so, telko, wiselny, wjele, wjelk,wjeŕba, wjeŕch, zemja, zemjenjo, zele, ćeŕpju, selić, woselić, wje¬selić’), delanscy ‘dźεń, třmεń, hεla, jεlεń, knεni, knεže, krεj,khmεl, rεnje, sεbje, tεbje, smεju se, tεlko, wisεlny, wεle, wεlk,wεŕba, wεŕch, zεmja, zεlo, ćεŕpju, sεlić, wosεlić, wjesεlić’. — Sηlrěka w hornym kraju sól, gen. sele (čit. sηlje); w Delanachpraji so ‘sεl, g. sεlje’.i) Wokoło Njeswačidła so wysoke η hišće husto dosć zmjehkim přidychom słyši wosebje po zynku n: n. př. njηje,njηjsym, njηběch, njηpij, knjηni, knjηže, w tej stronjewurjekuje so tež wjεčor, wjεčηŕ.8. a) Starobołhaŕske słowjeso wěděti klinči pola nas whornym kraju wηdźić (= wηdźηć), w Delanach wεdźeć; třećapluraliska wosoba wurjekuje so wηdźa, resp. wεdźa; ja teletwórby z połnej wěstotu znaju, dokelž sym za młode husto de¬lansku rěč słyšał. Wědźa nihdźe nichtó njepraji. Ale kak težto, zo je klink ‘ě’ so tudy zhubił? Poznamjenjena 3. wosobarěkaše něhdy wěd-janti (gr. wίδ-jαντι — ίσασι). W tejletwórbje, a hdźež hewak j na d sćěhowaše, je wysoke ‘j’ lóžšehowurjeknjenja dla wysoke ‘ě’ na η dele stłóčiło a w Delanach jepo zwučenym wašnju ε za η zastupiło. Nětko je ‘j’ na dź pře-
Wo někotrych słowach a twórbach. 91tworjene: a tak je ta přičina wotstronjena, zo zynk ě so deletłóčeše; čehoždla by jemu móžno było so zaso wróćić.b) Ja sym namakał, zo burski člowjek słowo wěda zro¬zymi, wuraz wηdźeństwo abo wηdźenje (wjedźeństwo, wje¬dźenje) pak nic. Korjeń ‘wěd-’ je jemu přistupny a jasny,twórba ‘wjed- (wηd-)’ pak honi jeho na rozpuć abo tež na wot¬puć. Tole zhonjenje je mje hižo prjedy na tu mysl dowjedło,zo by wužitne było, hdy bychmy korjenjej ‘wěd-’ za słowjesosamo a za wšitke wotwodźowanki wobstajne ‘ě’ přinuzowali(runjež tež móhłe twórby ‘pójdać, pojdać, particip. pójeła = po¬wjedła’ a podobne so temu přećiwić): n. př. wědźa, wědźeć,wědźał, imperat. wěz, powěz, nawědźeć, nawědźach (na¬wědźa) a nawěch (nawě), nawědźał, nawědźany, powědźeć(zu wissen thun: sagen), powěch (powě), powědźeł (žona jejemu to powědła), powědźeny, powěsć (infinitiv a substan¬tivo), a t. d. Ja potajkim nětko z druhimi sobu hłosuju, zobychmy vokal ‘ě’ tudy twerdźe dźerželi.9. a) ‘Ryč’ rěkaše něhdy rěč (dł. rěc), a w Delanach so‘ryčnik’ (rechtsanwalt) hišće dźens rěčnik mjenuje. Na zbliže¬nje dialektow je Smoleŕ 1879 započał rěč pisać a druzy težtak činja. Z poznamjenjeneje přičiny so ja tym přidawam,kiž su to přijeli. Při tym móhło nas mylić, zo bychmy takdwoje adjektivo rěčny měli = 1. ‘rěki’ nastupacy, a 2. = ‘rěče’nastupacy. Tehodla ja namjetuju, zo bychmy rěkowy (rěkowny)a rěčny rozdźěleli. (Na ‘Wothłosu pěsni ruskich’ staj Smoleŕa Waŕko twórbu reč trjebałoj.)b) Namjetowana twórba předrěč (vorrede) so mi prawjenjespodoba, dokelž by, kaž mi tež burski člowjek sam wot sopraješe, to substantivo so lóhko z infinitivom ‘předrěć’ přeměniło.Tež bych ja temu wurazej rad wjacy substancy dał. Tehodlasym hač dotal přederěč pisał (štož móža ludźo za prěnje po¬čatki tež kaž ‘prjedyreč’ wuprajeć). Prawo na tajke pohibliwe edawa mi słowjesna twórba ‘wotebjerać’.Připis. Twórba nawěštk abo nawěšk (něhdy ‘nawěšt-jik’)je runje tak wopačna a runje tak prawa kaž twórba měško (t. j.měštko): přir. po-wěsć — wěšćić (profezeien), błysk — błyšćić,a p. miejsce — mieszkać. — ‘Kosa ryči do brusa’ ma so tak
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10:
Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12:
Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14:
Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16:
Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17:
Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21:
20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23:
22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25:
24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27:
26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29:
28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31:
30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33:
32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35:
34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37:
36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39:
38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41:
40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46:
(Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48:
Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52:
Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56:
Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59 and 60:
59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 61 and 62:
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowo
- Page 63 and 64:
Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65:
1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112: M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114: Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116: Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118: Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120: Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122: Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124: Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126: Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129 and 130: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 131: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137 and 138: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 139 and 140: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143 and 144: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 145 and 146: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147 and 148: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 149 and 150: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156: Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158: M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160: Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162: M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180: Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184:
Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186:
Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190:
Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192:
Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194:
Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196:
Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198:
Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja