106 Dr. Pful:póznaće mjenoweho nominativa (Prus, Sas) ničo njepomhało; te¬hodla nałožujemy jednoru twórbu pruski, saski.c) Dale wutłóčitaj so hišće tež zubnikaj ‘d, t’: n. př. Ort¬rand, Frankfurt — Ortranski, Frankfurski. Tudy móže soz pomocu jeničkeho pismika nominativowa twórba wobdźeržeć;tehodla je najlěpje, hdyž so nominativowy zubnik před wukón¬čenjom ‘-ski’ zakhowa: n. př. Ortrandski, Frankfurtski.A prawo na tajke počinanje dawa nam naše wjesne mjeno ‘Bart’ze swojim adjektivon Bartski (čit. Barcki), kiž ženje ‘Barski’njerěka.d) Tak wjele wo přeserbšćenych słowach. Nětko pohladajmyna někotre tajke, kotrež při serbskim wukónčenju ‘-ski’ tola nje¬serbske wostanu.12. a) Dokelž je kóncowka ‘-iski’ pola nas na -ski zesła¬bjena, chcedźa někotři n. př. takle pisać: Ethski, moralski,sympathski, aesthetski, belgski, norwegski.b) To je zmylena wěc. Tudy njejedna so wo naše ‘-ski’,ale wo łaćanske -icus (-is) abo wo němske -isch a potajkimwo wěstu sekundarnu twórbu -i-ski, kotrejež prěnje ‘i’ sło¬wjanske njeje a tehodla tež žanych překhodow njetwori: n. př.mathematicus, mathematisch — mathemat-i-ski; moral-is— moraliski.c) Žadyn Němc njeby prajił: Die formen ‘ethsch und mo¬ralsch’ sind aesthetsch und mir sympathsch. Tak widźimy, zoje to ‘i’, wo kotrymž ja rěču, bytny wobstawk wuraza, a zo mySerbjo našemu publikej tež tajkich skepsanych twórbow poskićećnjesměmy. Duž dha dyrbimy ethiski a t. d. pisać.d) Twórba belgski pak je nimo teho tež fonetiscy nje¬móžna. Wona dyrbjała, hdy bychmy ‘-ski’ (a nic ‘-iski’) při¬wjesyli, swój krknik zhubić a ‘belski’ rěkać, kaž nam prjedyše‘bramborski’ pokazuje.e) Hdyž na horječnej přikład ‘Čech — čěski’ pohladamy,bórzy pótknjemy, zo twórba norwegski so dźeržeć njehodźi azo dyrbjała, hdy bychmy tudy jednore ‘-ski’ před sobu měli, nambjez krknika napřećiwo stupać. We Łužicy 1882 č. 9 str. 77ćišćane steji: ‘Ze šwedsko-normanskich wójnow.’ Ja běch 36.pisał: ‘Ze šwedisko-normaniskich wójnow.’
Wo někotrych słowach a twórbach. 107f) Tak daloko dosaha zamóžnosć wukónčenja ‘-icus’. Připomjenowanjach městow, hdźež tajke łaćanske ‘icus’ so lóhkotrjebało njeje, nałožuje naša serbšćina kóncowku -ski, němčinaskrótčene -sch: n. př. Apolda — Apoldaski, Apoldasch;Hannover — Hannoverski, Hannöversch. Při městach na-burg abo hewak na krknik pak na wobeńdźenje fonetiskichkollisijow derje činimy, hdyž zastarske połne -iski stajamy, kažNěmcy tudy tež radźi połnu twórbu nałožuja: n. př. Augsburg— Augsburgisch, Augsburgiski (Augsburgsch, Augsburg¬ski). ‘Rumbórk (Rumburg)’ ma Rumborski.Připis. Naš J. E. Smoleŕ je w swojim času z wulkej prócua pilnosću mjena serbskich wsow a t. d. zhromadźił a samsnesobu w ‘Pěsničkach łužiskich Serbow’ sobu wotćišćeć dał. Nětkoby wulcy wažne a wužitne dźěło było, hdy by so tajki zapiszhotował, w kotrymž bychu pódla wjesneho a t. d. pomjeno¬wanja tež substantiva na -jan, kaž adjektiva na -ski (-janski),resp. na -jany*) přidate byłe. Jedyn tajkeho wobšěrneho dźěłapřewjesć njemóže.§ 9. Mjehki.Adjektivo mjehki (ze słyšomym ‘h’), dł. měki, rěkašestarobołhaŕscy męk-ŭk-ŭ. Hdyž bě wosrjedźne ‘ŭ’ so zhubiło,přesuže so prěnje ‘k’ do ‘h’: přir. lak-ŭt — lóhć (ze słyšo¬mym ‘h’), nohŭt , — nóhć. Komparativ mjehši a delanskatwórba mjehčejši wujasnja so přez stbłhske mękŭčajšij (mě¬kŭčij). Wot stareho korjenja ‘mjank-’ je so pola nas słowjesomjaknyć zdźeržało. Wurjadnje słyši so komparativ mjekši.Słowjeso zmjekčić, kotrež Łužica na runje podatej stronje trjeba,mje ženje dójšło njeje: a ja zwučenej twórbje zmjehčić prje¬dotu dawam.§ 10. Zbožo.Zo so nima ‘zbožo, lěćo, pićo‘ a t. d. za zbože a t. d. pisać,wo _tym su in thesi drje wšitcy přez jene. Hinak so ta wěckastwori, hdyž sebi zestajeńku zbožopřeće wutworimy; potom*) W Delanach praji so n. př. Nydźany (t. j. Nydźan-ny) za ‘Ny¬dźan-ski’. Wjesne mjeno same je ‘Nydej’ abo ‘Nydeja’.
- Page 1 and 2:
ČASOPISMAĆICY SERBSKEJE1883.Redak
- Page 3 and 4:
Namjezne ludowe pěsnje.Druha zběr
- Page 5 and 6:
Namjezne ludowe pěsnje.5Zeńdu se
- Page 7 and 8:
Namjezne ludowe pěsnje.6. Zlemki z
- Page 9 and 10:
Namjezne ludowe pěsnje. 99. Zlemki
- Page 11 and 12:
Namjezne ludowe pěsnje.11Tam se w
- Page 13 and 14:
Namjezne ludowe pěsnje. 1314. Star
- Page 15 and 16:
Namjezne ludowe pěsnje. 15Hdyž su
- Page 17:
Namjezne ludowe pěsnje.17Ja ’zyj
- Page 20 and 21:
20 Dr. E. Muka:Hornjoserbske ludowe
- Page 22 and 23:
22 Dr. E. Muka:Rězakom z Bělčec,
- Page 24 and 25:
24 Dr. E. Muka:Hdźež sy mój luby
- Page 26 and 27:
26 Dr. E. Muka:Čakaj šće lětko,
- Page 28 and 29:
28 Dr. E. Muka:Hdyž druhom’ lubk
- Page 30 and 31:
30 Dr. E. Muka:Bóch zhojeny, bóch
- Page 32 and 33:
32 Dr. E. Muka:18. Wubjerawosć.(Wo
- Page 34 and 35:
34 Dr. E. Muka:Mać jědźeše do K
- Page 36 and 37:
36 Dr. E. Muka:27. Mjetel.(Smol. I,
- Page 38 and 39:
38 Dr. E. Muka:31. Dary.(Přir. Smo
- Page 40 and 41:
40 Dr. E. Muka:Stara mać po dworje
- Page 43 and 44:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 43Wo
- Page 45 and 46:
(Smol. I, p. 23.)Hornjoserbske ludo
- Page 47 and 48:
Z tamneho boka klóštyraSteji murj
- Page 49 and 50:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 4956.
- Page 51 and 52:
Běłom’ njedaj ničo,Tajkoh’ s
- Page 53 and 54:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 538)
- Page 55 and 56:
Hornjoserbske ludowe pěsnje.Město
- Page 57 and 58:
Hornjoserbske ludowe pěsnje. 57Na
- Page 59 and 60:
59Dwě pěsničcy.Z kritiskim přid
- Page 61 and 62:
Dwě pěsničcy. 61potom wot słowo
- Page 63 and 64:
Přinošk k serbskemu knihopisej. 6
- Page 65:
1 (27 w Markusowych textach.)
- Page 105 and 106: W o b s a h.Namjezne ludowe pěsnje
- Page 107 and 108: Štyri rostlinske pomjenowanja.Wuja
- Page 109 and 110: Hišće někotre rostlinskeWułoži
- Page 111 and 112: M. Kósyk: Basnje. 69Přispomnjenje
- Page 113 and 114: Basnje.Lej, prjezy se šćani Nykso
- Page 115 and 116: Basnje. 736. Tři přělnice.Tři p
- Page 117 and 118: Basnje. 7510. Błudny rejtaŕ.Źo j
- Page 119 and 120: Basnje.Cełej mani ga maš přikaza
- Page 121 and 122: Basnje. 79Cuznik pón tak mysli wó
- Page 123 and 124: Basnje. 8113. Na třoch kralach.*)N
- Page 125 and 126: Hyšći křoceń? Ně, ně, ně,Zas
- Page 127 and 128: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 129 and 130: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 131 and 132: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 133 and 134: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 135 and 136: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 137 and 138: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 139 and 140: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 141 and 142: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 143 and 144: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 145 and 146: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 147: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 151 and 152: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 153 and 154: Wo někotrych słowach a twórbach.
- Page 155 and 156: Dr. Pful: Šyldowska rada. 113pak a
- Page 157 and 158: M. Hórnik: Katechismus Jakuba Tici
- Page 159 and 160: Katechismus Jakuba Ticina z 1. 1685
- Page 161 and 162: M. Hórnik: Zacharias Bierling a je
- Page 163 and 164: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 165 and 166: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 167 and 168: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 169 and 170: Zacharias Bierling a jeho knižka z
- Page 171 and 172: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 173 and 174: Serbske słowa w zapiskach P. F. Ko
- Page 175 and 176: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 177 and 178: Kóncowki -eho, -emu, -oho, -omu. 1
- Page 179 and 180: Njeporjadne zesłabjenje někotrych
- Page 181 and 182: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 183 and 184: Hdźe ma so naše „ě“ za Ѣ pi
- Page 185 and 186: Filip Rězak: Hólčkowa słužba.
- Page 187 and 188: Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 189 and 190: Někotre varianty delnjoserbskich p
- Page 191 and 192: Wućahi z protokollow M. S. 149ćic
- Page 193 and 194: Wućahi z protokollow M. S. 1516) P
- Page 195 and 196: Wućahi z protokollow M. S. 153Wš
- Page 197 and 198: Zapis wučenych wustawow a towaŕst
- Page 199 and 200:
I.Wupožčene pjenjezy.Do lutowaŕn
- Page 201 and 202:
Přinoški sobustawow M. S. 159Gilb
- Page 203:
Wobsah.Štyrirostlinskepomjenowanja