MAĆICY SERBSKEJE

Wo někotrych słowach a twórbach. 101‘b, k’ bjerjetaj hłósnik a tak, zo so jimaj ha, ka rěka. A wonajsebi vokal a tehodla žadataj, dokelž je jimaj jako krknikomajkrkne a bóle přirodne a lubše hač dźasnowske ‘e’. Duž namdźiwno njebudźe, jelizo hdźe wohladamy, zo je krkne ‘k’ dźasnow¬ske ‘e’ dele sćahnyło na krkne a.b) ‘Qu-i-s, qu-i-d (τίς, τί = kis, ki)’ rěkaše na słowjanskimpolu něhdy kŭ, k , a pozdźišo kŭ, č ; we starobołharšćinje trje¬baše so zestajeńka kŭ-to (quisnam, wer denn?), č -to.c) Zastarske ‘č ’ je so pola nas zakhowało we akkusativje(če) čo: n. př. za čo, pře čo (warum).d) Wot stbłhskeho č to (z akcentom na poslednjej) nastapola nas neutro (čto) što (was?), a na wurjadne wašnje težmaskulino štó (gen. koho).e) Wot stbłhskeho kŭto wuńdźe naš delanski*) nominativhdo (wer?), kaž tež horjanske ni-chtó (niemand; del. nichtena nihdo, dł. nichten, nicht), ničo (nichts), a ně-chtó (jemand),ně-što (etwas).f) Genitiv stareho ‘kŭ (kŭ-to)’ rěkaše něhdy k-a. Hdyžtónle substantiviski genitiv ‘ka’ a pronominalny genitiv ‘ego’zjednoćimy, pokazuje so nam twórba ka-ego (cujus). Dokelžpak je po horječnym spomnjenju ‘k’ sebi vokal ‘a’ wuzwoliło,přetwori so ‘ka-ego’ do ka-ago.**) ‘Ka-ago’ spłuwny po zwu¬čenym zakonju do kāgo, a tole ‘kāgo’ zesłabi so w běhu časowna kōgo, kiž nětko pola nas koho rěka. Tajki na kontrakcijiwotpočowacy dołhi vokal pak je so pola nas we twórbomaj koho— komu hač na dźensniši dźeń zakhował, hdyž my horjanscy‘kōho — kōmu’ wurjekujemy, a delanscy ‘kóho — kóm’.g) Tak sym rozestajał, na kajke wašnje je po mojich wob¬kedźbowanjach wukónčenje -oho so wuwiło: t. r. pod zamóžnosću(einfluss) krkneho ‘k’, kotrež sebi twórbu ‘a-a’ wuskutkowa, kižso najprjedy do ‘ā’ a potom do ‘ō’ přewobroći. Tehodla ja, sopřirodźi wěcy přidawajo, z nuznotu twórbu koho, komu přiji¬mam, twórbu ‘toho, tomu’ pak jako njeorganisku wotpokazuju.*) Z Ćisoweje znaju singulariski nominativ ‘da’, we wurazu ‘Da wě(wer weiss)?’ Twórba na ‘-a’ pokazuje na pluraliske neutro.**) Přeskočenje sćěhowaceho vokala na prjedyši mjenuje Schleicher na¬wopačnu assimilaciju (umgekehrte assimilation).