09.08.2015 Views

MAĆICY SERBSKEJE

Časopis Maćicy Serbskeje 1883

Časopis Maćicy Serbskeje 1883

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

94 Dr. Pful:čatku wotpadło we wurazomaj wjazanje (das eingebinde) a soněhdće dać, resp. dawać (sich hineingeben, hineinheirathen:holca je so tam a tam dała).12. Dale pisa so dlějši, nic ‘dlěši’.a) Zastarske wukónčenje komparativa bě -jai-ji-ši (přir.stbłhrske dlůž-aj).b) Dołhi, dł. dłujki (t. j. dłu-iki) měješe něhdy staršutwórbu dł-u abo dl-y (přir. dł-ić), kotrejž so přiwješka ‘hi’abo ‘iki’ přida. Komparativ teho ‘dł-u’ rěkaše něhdy dl-jai-ji-ši— (pozdźišo) dlaijši. Zynk j za difthongiskim ‘ai’ dyrbješez nuznotu woněmić a so zhubić; tak nasta twórba dlaiši. Dif¬thongiske ‘ai’ pak dyrbješe so po horječnym prawidle na ě pře¬měnić: tak zeńdźe komparativowa twórba dlěši. Z tehole po¬stupowanja čitaŕ widźi, zo naše we słowniku zapisane horno¬krajne ‘dlěši’ ničo wopačne njeje, ale něšto cyle porjadnje wutworjene.c) Neutriske adverbio dljai-je abo dlai-je přija po horječnymzakonju tež młódši vokal ‘ě’: Dljě-je — dleje, vulgo ‘dlηje,resp. dlεje — dlηj’. Zynk ‘ě’ so mjenujcy před jótom na η (resp. ε)poniži, n, př. hrě-ć — hrě-j-u, vulgo ‘hrη-ju (hrεju)’. W ně¬kotrych stronach je při komparativje zynk ‘ě’ so dźeržał, za topak ‘j’ so na h přesunyło: dlěhe (ze zmjehčenym ‘e’).d) Dokelž pak tehdy, hdyž poznamjenjeny komparativ na¬stawaše, wašnje njebě, zo by so wšitko po jenej šablonje dźěłało,běše wutworjenju tež hinašeho komparativa móžnota data: Dljai¬ji-ši — dlaijiši — dlějiši — dlějši, delanscy ‘dlεši’, dł. ‘dlεšy.’e) Zbližowanja dla sym ja za to, zo by posledniša (delanska)twórba dlějši (dlěje), kotraž je tež hižo w protokollach rěče¬spytneho wotrjada zaměsćena, so do pisanja přijała.§ 5. Rationalia na -ojo.1. Před 40 lětami je naš krajan Jan Pětr Jordan za ra¬tionalia (za pomjenowanja rozomitych mužskich) pluraliski nomi¬nativ na -owje namjetował, kiž wosebje katholscy Serbja dotalpisaja: n. př. panowje; přir. p. panowie (čit. panowje), č. pá¬nowé, stbłh. panowe.2. Łužica chce owjo pisać, přijimajo, zo je ‘ojo’z twórby‘owjo’ zesłabjene: n. př. synowje — synowjo — synojo.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!