MAĆICY SERBSKEJE

Wo někotrych słowach a twórbach. 109nyći abo (najbóle) wuknyć. Sem słuša tež słowjeso rozumjeći— rozümjeći — rozymjeć (z analogije potom tež rozym).c) W Delanach a w Delnych Łužicach vokale tak powšit¬komnje horje njeńdu: n. př. z kijami, z přećelami, a wo¬sebje je infinitivowe ‘u’ so zakhowało: n. př. stanuć, dł. stanuś.4. Z teje samsneje přičiny, t. r. sćěhowaceho wysokeho jótadla — stej słowjesy ‘stoju’ a ‘doju’ so w hornym kraju nasteju a deju powyšiłoj.§ 12. Równy.1. Łužica pisa równy = runy. Korjeń adjektiva je słowjesnykmjen rŭw- (infinitiv rŭw-á-ti — rwáti, něm. rauf-en); ruw-nywotpowěda potajkim němskemu ‘zugreifend, packend, eifernd, wett¬eifernd, es gleich zu thun suchend, gleich kommend, gleich’.Dissimilacije dla přesuny so ‘u’ na o, tak zo daloko rozšěrjenatwórba rowny nasta, kotraž so pola nas na runy hromadu sćahny,njeje-li prjedy spomnjene zastarske ‘ruwny’ pola nas jednorjeswoje ‘w’ zhubilo. Ale ‘równy’ pisać je njemóžne, dokelž hubnik‘w’ po našej foneticy čiste o žada.2. a) Wěrno je, zo móhli my Serbjo wšitcy jene pismow¬stwo měć, hdy bě so wot spočatka w namjeznej rěči pisało; alewěste tež je, zo je so naša pismowska kultura z Budyskich strondele přez Hornu Łužicu rozpřěsćerała, a zo je w Delnej Łužicysamostatne pismowstwo wukćěło.b) Při załoženju Maćicy Serbskeje (1847) dyrbjachmy — ru¬njež bě mój z J. P. Jordanom rozpomnjeny a z J. E. Smolerjomwujednany zhromadny serbski prawopis hnydom sobu nawotmyslowane zjednoćenje našich rozdźělnych dialektow wobli¬čeny — so na Hornu Łužicu wobeju dźělbow wobmjezować, zobychmy jeno najprjedy krute stejišćo dobyli. W běhu časa paksu někotři nahladni Serbjo sebi tu zasłužbu zasłužili, zo je sodelnołužiski wotrjad Maćicy Serbskeje załožił (1880), a zo su za¬počeli ćim krućišo na zjednoćenje abo tola zbližowanje našejuwobostronskeju literaturow myslić. Nadrobne zasady za tajkeskutkowanje so njehodźa postajić, a nahlady wo móžnosći zbližo¬wanja při wustupowacych jenotliwych prašenjach budźa drje lóhkohusto dosć rozdźělne. Mi za moju wosobu chce so zdać, zo mó-