MAĆICY SERBSKEJE

140 M. Hórnik:(dwignąti), zněś (klinčeć), zrěbje (grěbije), -zrěś, zwěrjo, žrěbjo,dł. žrědło), žrěć.Štóž słownik a wšitke słowne zběrki našeho Časopisa přehlada,nadeńdźe drje hišće wjacy tajkich słowow.W tajkich korjenjach a kmjenach zwostawa „ě“, hdyž sow prědku něšto přistaja abo předłožka předstoji, byrnje pře¬połoženeho akcenta dla so druhdy móhłrjec lóže jako mjehkejótowane „e“ wuprajało: přeběhać (nic: přebjehać), wobělić, wot¬běrać (jako zběrać), předźěć, wudźěłać (nic: wudźełać), rozhněwać,njeměr (nic: njemjer), wuměnk, na wuměnku, do lěsa, při mě¬sačku (nic: mjesačku), do města, přeměrić, rozměś (rozměju,rozymju m. rozuměju), wumrěć, zamrěś (nic: zamrjeś a t. d.,kaž je so po wopačnym hornjoserbskim nałožku pisać počało),potajkim tež aorist z infinitivneho kmjena so tworjacy: zemrěch,zemrě*) a t. d.; porědki, poslědni, na poslědku, pod třěchu, po¬wědać, powědźeć.**) Jako je so pisanje „wědźeć“ a druhe lědmanamjetowane bórzy přiwzało, móžemy tež druhe słowa doslě¬dnišo pisać. Z tutym wolóženym wuprajenjom ma so tak jakopři „ó“; tuto pisamy tež, byrnje so akcent přepołožił, n. př.wothłós, připódla, rozpróć, bjezpłódny, tutón, prawótc, njemóžny,njehódny; na kóncu, při kótle, do hródźe (nic: do hrodźe), kažso tež słyši.***)Wuwzate su korjenje a kmjeny, hdźež Ѣpo „c, s, z“ stoji;dł. ceły — cyły, cewa & cywa, ceźiś & cydźić, cepy & cypy;*) Z tym so aorist wot futura resp. praesenta rozdźěluje, kiž rěka:wumru, wumrješ, wumrje. Tak spisowna rěč tež druhdźe rozeznawa: bucha bych, hač runje je poprawom aorist wot „by-ć“ prawidłownje: by-ch, wězona škodu jenajki z konjunktivom (optativom). Přirunaj nastawk w tutymČasopisu str. 87.**) Powědźeć, dialektiscy „1“ pojdźić tči w skaženym słowje: pječa (kotrežsłowjanske słowo so za ,,man sagt" tola njehodźi!) To je město: pjedźa =powjedźa, powjedźeja, sie sagen, sie erzählen. W staršich knihach so „pječa“njenamaka a w někotrych stronach to lud njepraji, khiba zo ma je z kni¬how; tam lěpje rjeknu za to: kaž praja, kaž so praji, praja.***) Zo bychmy so skerje tež w maličkosćach zjenoćili, njech so „ó“před hubnikami a krknikami wjacy njepiše, ale jenož „o“: khrobły,Łobjo, wrobl, čołm, doł, woł, hoł (dł. gółub, wół, dokelž „1“ njeje hubnik),płomjo, słoma, pop, row; pohan, nohć, proch. Wjetšina Serbow praji tudy„o“, jenož wokoło Budyšina „ó“.