Grotowski Institute - Premio Europa per il Teatro

Guy Cassiers, born in 1960, quickly made an impression
on the European theatre scene, confirming the important
position he had already achieved in Flemish theatre.
Like a good many contemporary artists, his career path is
not typical. He went into theatre after studying plastic arts and
at first organised festival ‘happenings’ which used a mixture of
media, with professional and amateur performers. From the
beginning he showed an interest in this mix of both media and
performers, making use of the accumulated wealth that is the
mark of a good number of those diverse techniques that have
been developed in what Hans-Thies Lehmann calls ‘postdramatic
theatre’. It chanced that in his early productions he had
to face the demands of theatre for young audiences, which in
no way prevented him from developing a personal aesthetic,
which he adapted to its supposedly specific needs. Cassiers
is fond of byways, devoting himself happily to productions that
mix the arts, cross borders and find their place in the dynamics
of this ‘crossover’ movement. Always ‘crossover’, never in
one place, always ‘scattered’, never centred. In this way his
productions take on a feature of modern practice seen in this
permanent displacement, this denial of stability, this search
without order or hierarchy. All the same, Cassiers’ theatre
is not a theatre of separation, of loss, but on the contrary it
explores diversity in the name of a certain relationship to the
world and the values that determine it. Diversity is the means
but not the end. With it comes a special lightness of touch, an
extraordinary ease of movement, of almost musical transitions
from one medium to another, from the bodily presence to the
projected image. Cassiers is not a disciple of the theatre of
the ugly and stages cluttered with objects. He keeps his theatre
away from these stereotypical excesses and treats it as a
place of reflection on the world and its aberrations. After his
notable beginnings, in 1995 he took on one of the most talked
about plays of the period, Tony Kushner’s Angels in America.
From the start he has developed a dialogue between the arts
in motion, taken up, put down, never still. Thanks to this, he
went on to what was without doubt one of his most successful
stage adaptations, Proust’s Du côté de chez Swann and Albertine
(2002–2004). He managed to find the fluidity of Proust’s
writing while at the same time addressing the questions of
memory with which which his theatre was subsequently to be
Guy Cassiers, citation
uzasadnienie
46
Guy Cassiers (urodzony w r. 1960) szybko podbił scenę
europejską, potwierdzając w ten sposób pozycję, jaką
wyrobił sobie w teatrze flamandzkim. Jak w przypadku
wielu współczesnych artystów, tak i jego życiorys jest
nietypowy; Cassiers obiera ścieżkę teatru po okresie studiów
plastycznych, początkowo organizując uroczyste
„wydarzenia”, łączące różne dyscypliny sztuki i stanowiące
okazję do spotkania profesjonalistów i amatorów. Już wtedy
nie ukrywał zainteresowania dla koegzystencji różnych
środków i twórców, korzystał z bogactwa i heterogeniczności
właściwych wielu praktykom „teatru postdramatycznego”
jak określa go H. T. Lehmann. Przypadek sprawił, że Cassiers
musiał w początkach kariery sprostać wymaganiom
teatru młodego widza, nie zrezygnował jednak z pracy nad
tworzeniem własnej estetyki, dostosowanej do jego – nazwijmy
to – specyficznych wymagań. Cassiers kocha drogi na
przełaj, z rozkoszą oddaje się pracy nad „miksowaniem”
sztuk, gmatwa granice i odnajduje się w dynamizmie ruchu
„między”. Zawsze „między”, nigdy nie zogniskowany, zawsze
„rozproszony”, nigdy nie ukierunkowany; w tym sensie
w jego przedstawieniach uchwycone zostają pewne typowe
dla nowoczesności zachowania, polegające na nieustannym
przeniesieniu, na odmowie stabilności, na poszukiwaniu
pozbawionym porządku i hierarchii. Tym niemniej teatr Cassiersa
nie jest teatrem błądzenia, zagubienia, a wręcz przeciwnie
– niejednorodnej eksploracji, pozostającej w pewnym
związku ze światem i wartościami, które go organizują.
Zróżnicowanie to jest drogą, a nie celem. Towarzyszy jej
szczególna lekkość, nadzwyczajna swoboda przepływu, niemal
muzyczne przechodzenie z jednego medium w drugie,
z fizycznie obecnego ciała w wyświetlany obraz. Cassiers
nie przywiązuje się do estetyki brzydoty i przeładowania
sceny materią, chroni teatr od stereotypowego nadmiaru,
by traktować go jako miejsce refleksji o świecie i jego
zagubieniu. Dostrzeżony zostaje w roku 1995, kiedy to
mierzy się z jedną z najbardziej dyskutowanych sztuk epoki:
Angels in America (Anioły w Ameryce) Tony Kushnera.
Od początku uprawia dialog sztuk w ruchu, podejmowany
od nowa, słabnący, ale nigdy nieruchomy. Pozwoli mu to
zrealizować niewątpliwie jedną z najbardziej udanych adaptacji
scenicznych Du côté de chez Swann (W stronę Swanna)