Grotowski Institute - Premio Europa per il Teatro

achieving it: togetherness, a sense of ensemble, gained at the
cost of great sacrifice and much hard work. An uncomfortable
togetherness, always on the edge of collapse. There is nothing
reassuring about it: it is its very fragility that is exposed, with
all that it implies in the way of the precarious, the unstable,
the shifting. From close up, we follow the roots of this subtle
confrontation between the individual and the group, an uncertain
balance with neither winners nor losers. In recent years,
Tanguy and le Radeau have evolved towards a particularly original
form of research into the changing boundaries of theatre,
painting and music. Les Cantates, (2001), Coda (2004) and Ricercar
(2008) show this willingness to examine the transience
of the arts, the sideslips that produce what is strange and poetic,
the singularity of an approach that confronts the spectator
with the enigmas of a night criss-crossed by echoes of music
and plastic presences. We find ourselves drawn together in a
‘world of beginnings’ to be distinguished from the ‘world of
origins’ of his first period – a world without differentiation, with
the arts confused and their different spheres undefined. It is in
this contact with the undetermined that Tanguy’s theatre without
doubt exerts its attractions. But as a conscious artist, he
sets against the nocturnal riddle of the company’s wanderings
the ordinariness of his settings, always reduced to various stage
properties, with no glamour or decorative serendipity. It is
as if, in order to lose ourselves in the discovery of the secret of
the world, we are looking not for the archaic term, but for the
word of the moment. To get there, what seems indispensable
to him is to move slowly … as he likes to say, a raft [radeau]
moves slowly.
62
którym w ostatecznym rozrachunku nie udaje się go porwać.
Choral (Chorał), tak zatytułowany jest jeden z utworów Radeau;
nie ma określenia, które lepiej oddałoby specyfikę ich
pracy. Tanguy i Radeau dają świadectwo pragnieniu chóru
– i trudności, jakie nastręcza jego spełnienie: chóralność,
uzyskana za cenę wyrzeczeń i długich warsztatowych sesji.
Niewygodna chóralność, zawsze o krok od eksplozji. Nie
ma w niej nic, co dodawałoby otuchy, odsłania się wręcz jej
kruchość, z tym wszystkim, za sobą pociąga, tym, co niepewne,
chwiejne, niestałe. Śledzimy z bliska awatary subtelnego
zestawienia tego, co indywidualne z tym, co zbiorowe,
chwiejnej równowagi zwycięzców i pokonanych. Tanguy,
a z nim teatr Radeau, ewoluował ostatnio do poszukiwań
szczególnie oryginalnych, związanych z ruchomymi granicami
teatru, malarstwa i muzyki. Cantates, (Kantaty, 2001),
Coda (2004) czy Ricercar (2008) to wyraz woli pracy nad tym,
co przejściowe i pośrednie w sztuce, nad przepływaniem
pomiędzy tym, co dziwne i tym, co poetyckie, nad szczególnym
podejściem, konfrontacją widza z zagadkami nocy,
stanowiącej przestrzeń dla echa muzyki i plastycznego trwania.
Spotykamy się zjednoczeni we wspólnym „świecie
początków” – odmiennym od „świata początku”, właściwego
pierwszemu okresowi – w świecie nierozróżnialności,
pomieszania sztuk, nierozpoznawalności dziedzin. Stąd
właśnie, z dostępu do tego, co nieokreślone, się niewątpliwy
urok, jaki rzuca na widza teatr Tanguy. On jednak, świadomy
artysta, przeciwstawia nocnej zagadce wspólnego
błądzenia banalność scenografii, sprowadzonej zawsze do
rekwizytów, pozbawionej prestiżu czy szczególnych uciech
dekoracyjnych. Jakbyśmy do zagłębienia się w tajemnicy
świata szukali słów nie archaicznych, ale potocznych. Aby to
osiągnąć, niezbędna wydaje się powolność… „tratwa płynie
wolno” lubi mówić Tanguy.