opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

493 1561 MAI. 494
ut sibi gratiam Cardinàlis compararet: ësse enim
ilium alioquin ambitiosum et superbum. Posteaqnam
bic tibi ooepit rursos bonus vir esse, in me coniectas
oecultata tua et venefica tela, et id iam faoie
menses octo, 61 ) me inscio, ignorante tantam iniuriam,
calumniam, infamiam 'boni nominis mei,
quod tu in tenebris oppugnas.
Sed in quos tu non es, quum vis, maledicus ?
cuius tu putas non facile esse existimationem laedere ?
Quoties et apud quos tu dixisti libéras regis Henrtct
omnes ex parente utroque leprosos esse, 62 ) reginam
Gardinalis Lotharingiae conoubinam esse,
neque earn hoc amatore contentam esse, reginam
neptem incestam esse Cardinàlis, et de suo semine
conari haeredem regni facere? 58 ) Et dicebas haec,
non quod verum scires, sed popularia esse putabas,
idonea ad colligendas multorum gratias. Ex hoc
génère tygris, 6 *) immanis illa bellua, quam tu hic
contra Cardinàlis existimationem divulgari curasti,
imprudente magistratu nostra: qua in audacia quid
te stultius aut impium magis? Quum fratrem
loan. Hottomannum 55 ) habeas apud Cardinalem
Lotharingiae quaestorem, tu tygrim divulgare audes,
et fratrem tuum certissimo exitio obiieere. Et tarnen
mihi audes obiieere, me ad episcopos soribere,
quod fratrem apud Cardinalem Lotharingiae habeas,
qui ad te solet literas missitare! Ego consciis omnibus
bonis viris, Iacobo Sturmio, Melanthone, Bueero,
Gapitone, Hedione, gratiosus etiam fui Cardi-
tatis, «dictum Ambosianum in gratiam protestantium obtinuit.
(La Planche 247, de Thou EL 764. Mm. deCondé I. 9. 336.)
51) Haec si probe expenderis ad minimum hanc epistolam
tut» ad a. 1561 ineuntem referre cogunt.
52) Quantum ad Alios Henriei via aliquis Hotomanum
cahunniatorem dixerit; tantwm de utroque parente dicens nimia
affirmasse videtur testibus coaetaneis qui Catharinam
praestahtis forma» mulierem prdedicant. (Soldan I. 385. )
53) Se Regina matte et d. Maria Stuarda rumores isti
in aula cireumferèbantur (Baum H. 85). Read, le Tigre p.
83, gut etiam refert in pulgus spar sum fuisse, Cardinalem
rem habuisse cum uxore fratris Francisez. Graviora denuneiat
SuppKeatio ad Regem Nav. quam praebent Mém. de
Condé L 504. Miraris Sturmium Rotomano exprobrare potuisse
quod talia retulerit.
54) Hoc nomen fuit libelli acerbissimi et vehementissimi
inter omnes contra Ouisios eo tempore editos (de quo vide la
Planche 312, de Hum 787, Brantôme). Iam Balduinus (Biga
403) eum Rotomano tribu.it. Idem facit Defensio prima supra
laudata fol. 17 ». Sturmii testimonium rem ad liquidum ducere
videtur (cf. Schmidt, in Bulletin du bibliophile 1850 p.
773); Exemplaria omnia perierunt praeter unum (quid quod
plureSj apud quos unum aut alterum repertum est supplicio
affecti sunt) ex quo Gar. Read libeUum recudi curavit forma
quam fac-similé dicunt cum notis historicis et literariis P.
1875. — Pridie Non. lui. 1561 Francisons dux magistratui
Argenioratensi scripsit de libéllis contra ipsum editis querem
(Kentzinger, documents 1818. I. 49. Longuet Ep. d. d. 23.
Ian. 1562.)
55) cf. Haag V. 525.
nali BeUaio M ) et crebras ille ad me, et a me ill»
crebras literas, quum tuadhuc virgis caederis a magistris
tuis. Fuit mihi arcta familiaritas cum episcopo
Argentmensi Lutetiae, 57 ) quum tu adhuC in
ounis vagiras: Lutetiae, quum adhuc in collegia
Flessiaco martinetus 5S ) tu esses. Consciis, approbantibus,
laudantibus viris iis bonis quos supra nominavi,
atque et nostris magistratibus, ego comitiis
Haganoicis S9 ) quotidie Haganoam proficiscebar, et
quum per leges coUegii Thomani non liceret noctem
extra urbem esse, tarnen haec lex mihi remissa fuit,
ut adesse Haganoae possem, et colloqui cum secretariis
Ferdmandi regis Romanorum, cum illius episcopo
Fabro, cum Coclaeo, cum Lazaro Bayfio, qui
tumFrancisci regis legatus erat, cum electore Coloniensi.
Ego in colloquio Wormaciensi anno 40 familiariter
mnltis pontificiis loquutus sum. Ad me
episcopus AJrebatensis, 60 ) et ante bellum protestantium
et post illud bellum scripsit, consciis omnibus
amicis, omnibus viris bonis qui nobisciun erant: et
quum hi nihil mali suspicati sint, imo approbarint
et laudarint, tu primus et solus prodire audes qui
dicas me Ambosianam conspirationem detexisse, a
me sibi cavere debere qui ex Gallia veniunt. Sed
quomodo prodis ? Silentium stipularis ab illis apud
quos calumniaris. Nemini quidquam de me dixisti
oui non silentium maudaveris. Prodi tu nunc, prodeat
vel quem tu vis, vel qui aliquid adversum me
habeat, ostendat quidquam quod unquam a me ad
quemquam scriptum, aut nunciatum, aut dictum sit,
quod sit vel contra religionem, vel contra Imperium,
vel contra Imperii principem, vel contra huno magistratum
nostrum, vel contra ullum virum bonum.
Sed vide hic stultitiam et audaciam tuam.
Annon vides vitam tuam in meis esse manibus?
patria tua et tuum exsilium in manu mea est. Tu
famam populärem affîrmasti veram esse, leprosos
libéras regis, reginam scortum, incestum esse inter
cardinalem Lotharingiae et reginam Scotiae neptem
suam. Verum hoc tu crimen non metuis quoniam
putas profuturum tibi ad multorum colligendas gratias,
modo ne quid dixeris de principibus qui evangelici
nominis sunt in Gallia. Quid si ostendam,
te etiam in hos fuisse maledicum ? Quid si ostendam,
esse in consilio regio quos accusasti sceleris? 61 )
56) de Sturmii commercio epistolico cum Card, du Bellay
cf. Schmidt p. 51 et passim.
57) ergo inter 1529 et 1536. (Schmidt p. 8.)
58) Sic dioti vagi scholares in universitate Parisiens?
Bu Gange) cf. du Boulay Hist. univ. Par. t. 5. p. 658.
59) a. 1540 (Schmidt p. 49).
60) Ant. Perrenot de QranveUé. Cuius epistola una exstabat
olim in tomo III. JEpp. autogr. Saec. XVI. in biblioth.
Semin. Argent d. d. 14. Febr. 1554. Apographon servavit
C. Schmidtius.
61) Navarrenum puta.