opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
123 BPISTOLAE 3219—3221 124<br />
interim et hanc Christi eeclesiam tuis semper commandes<br />
precibus rogo. His etiam salutem plurimam<br />
ascribo DD. Vweto, Besae, MoréUano nostro,<br />
caeterisque tuis omnibus symmystis * et fratribus<br />
quos omnes tecum Deus optimus maximus diu servet<br />
incolumes beatosque reddat. Sanctmariae fodinaruni<br />
die 27. Iunii 1560.<br />
Tui observandissimus 3 )<br />
Petrus Marbufius.<br />
3220.<br />
HERBERTI RELATIO DE SüO CUM<br />
OALVINO OOLLOQUIO. ')<br />
(Ex autographo Arohiv. Herrenhut. MSS. IX. 286. — Edidit<br />
Gindely, Quellen z. Gesch. d. böhm. Brüder p. 199.)<br />
Eadem capita, <strong>quae</strong> Musculo recensui, etiam<br />
Calvino retuli. Gratias egit, et dixit, quo semper<br />
prosequutus esset amore fratres, eodem se prosequuturum<br />
in finem, quoniam tanto amore ipsum prosequerentur<br />
fratres ut tarn longa via me ad se<br />
mitterent. Verum totum argumentum ad se solum<br />
non pertinere, sed etiam ad collegas suos, proinde<br />
se velle convocare omnes ministros a prandio, ut<br />
eadem mandata illis exponerem. Quod factum est<br />
paulo copiosius. Sed mandata a me exposita valde<br />
crasse repetebat Calvinus inquiens: Haec ergo tua<br />
sententia est, nos mendaciis fuisse imbutos, et falsa<br />
scripsi8se contra vestros, eosque praeiudiciis gravasse<br />
etc. Nonne? Hic quum inter duos scopulos<br />
me agitari animadverterem, nolebam 2 ) respondere<br />
ad interrogationem, sed qua potui moderatione eadem<br />
supradicta meis verbis breviter replicavi. 3 )<br />
Tunc ad singula puncta respondit: Primum quod<br />
ad nostras non scripsissent, excusavit distantia locorum<br />
et penuria nunciorum. Ad Polonos vero se<br />
soripsisse rogatos: sed Don potuisse approbare illam<br />
vehementiam in Apologia sine distinctione, et obscuritatem<br />
atque affectationem, quia hinc appareret,<br />
scriptorem fuisse indoctum. Delationem ambiguë attigit:<br />
eo turn inclinare videbatur, quasi nulla illis<br />
data fuisset. Sed in D. Vergerium asperius inve-<br />
3) sic.<br />
3220.I) De Rokytae et Herberti legatione supra diximus.<br />
Plura habes ap. Gindely I. I.<br />
2) Gindely legebat: volebam. Lectio dubia, sensus nostrae<br />
favet.<br />
3) explicavi idem.<br />
hebatur, quod suis profectionious ambiret tarn gloriam<br />
quam <strong>quae</strong>stum, et vellet aliouius sectae exsistere<br />
auotpr, quum tarnen scirent quis esset et quantum<br />
posset. Blandratam autem belluam et bestiam<br />
vocabat. Respondi ego: Boemiam illis esse propiorem.<br />
Ergo citius eos ad nostras scribere potuisse,<br />
quam ad Polonos. Causam autem vehementiae<br />
fuisse adversarios vehementiores, videlicet Habrovanitas,<br />
cum quibus aliquot annis decertatum fuisse<br />
significavi: quia sacramentym nudum tan tum Signum<br />
esse asserunt et relativa vel demonstrativa ad<br />
personam Christi referunt: quam opinionem nostri<br />
reprobaverunt, quo verba Christi servarentur, <strong>quae</strong><br />
alias essent vana: nulla quoque efficacia esset m'inisterii<br />
vel institutions Christi, illuderemur tum<br />
inanibus signis et vanis speotaculis. Item nulla<br />
esset praesentia Christi, sed imaginatio turn <strong>quae</strong>dam<br />
speculativa, frigida, <strong>quae</strong> a coniunotione, 4 )<br />
quam cum Christo rêvera habemus, alienissima est,<br />
quia exea nullus usus esse potest. Nos autem percipimus<br />
verum effectum, et si nostri läistinguunt<br />
inter communicationem spiritualem et sacramentalem,<br />
tarnen sacramentalem non inanem esse dicunt propter<br />
coniunctionem et unionem saçramentalejn panis et<br />
vini, corporis et sanguinis. Quod autem ad delationem<br />
adtinet, miror quomodo res habeat. Et si lubet audire,<br />
V. E. dicam. Obiectum est mihi Tiguri, Polonum<br />
quondam legatum (quern etiam apud vos hic fuisse<br />
audio) nostras accusasse divortii. Hoc si verum<br />
esset et nostri rescirent, certe moleste ferrent istam<br />
iniuriam illatam, quia rem aliter habere ex tota actione<br />
inter utramque partem gesta perspicue videre<br />
est. Nostri illis nunquam defuerunt, sed quoties<br />
rogarunt sua consilia tamquam confoederatis<br />
communicarunt et praeterea non semel sed sexies<br />
suas legationes ad eos miserunt, non absque sumptibus<br />
magnis quibus non ita diffluunt 5 ) quoniam<br />
non habent larga bénéficia. Sed quomodo officia<br />
fraterna acceperint, ipsi secum reputent, unicum tarnen<br />
caeteris existimandum relinquo. Quum a nostris<br />
proxima legatio dicto die ad locum praescriptum<br />
missa fuisset, quod ut fieret ipsi petierant,<br />
comparuit eorum nemo : nostri igitur tanquam illusi<br />
coacti sunt longum iter cum damno suo remetiri.<br />
Utri iam coniunctionem initam coluerunt, aut<br />
violarunt? De D. Vergerio nihil est quod dicam:<br />
scio quidem eum fuisse inPolonia, sed puto in negotio<br />
sui principis: in Moravia aut Boemia apud<br />
nostras, quod ego sciam, nunquam fuit.<br />
Hinc rediit Calvinus ad exprobrandam nobis<br />
vehementiam, ubi (petita venia) suam quoque modestiam<br />
ei obieci, <strong>quae</strong> fuit gratissima scilicet.<br />
Deinde Polonum adfuisse dixit, sed Stanca/ri causa.<br />
4) Conventions G.<br />
5) deflunnt G.