opera quae supersünt omnia. - ARCHIVE OUVERTE UNIGE

39 EPISTOLAE 3174—3176 40
agitandum aliis fuerunt autores, libère respond!,
majii non placere totam agendi rationem, rem vero
ipsam multo minus probari. a ) Quod stulte cogita-
Terant pueriliter deinde aggressi sunt. 3 ) Nunc me
ignaviae eorum piget, quia quod ante idus Martias 4 )
exsequi statuerant, scio non dum tentatum fuisse
quinque post diebus. Nunc in singula momenta
exspectamus quorsum magnifici eorum conatus eruperint.
Totum cardinem verti in conficiendo Antonio
5 ) recte iudicas, sed vereor ne ex ipsis ducibus,
qui se cordatissimos simulant, quidam sint ad captandam
eius gratiam plus aequo propensi. Certe ante
triduum aliquid detegetur. 6 ) Interea in oppidis
quibusdam Provinciae 7 ) plus ausi sunt boni viri
quam vollem. Suaseram ne ante aulicam lustrationem
in publicum prodirènt: nunc festinatio eorum
maiores gignet motus. Mihi Europae concussio,'
quam pridem animo concepi, ante oculos quodammodo
versatur. Neque tamen ita perplexus haereo,
quin iam ad iter me comparem, si res postulabit.
Dabis veniam et brevitati et sterilitati epistolae. Si
quid dignum cognitu acciderit, sumptibus non parcam,
ut quod féliciter coeptum fuerit prosequamur,
vel si quid adversi, obviam eatur ac quaerantur
idonea remédia. Te quidem mature certiorem omnium
faciàm, deinde accurram si usus fuerit. Vale,
ornatissime vir et mihi observande. 23. Martii 1560.
eoubs couleur de traicter d'un mariage, que les chefs se trouveroyent
au 6. mars (La Planche p. 239: au dix) en la maison
de la Fredonniere, le roy estant lors à Blois, puis estant
venu à Amboise fut arresté qu'ils se trouveroyent en la maison
de la Carliere à trois lienes d'Amboise et le rendez-vous
des trouppes assigné au 15 (La Planche: -au 16). La Benaudie
fut esleu lieutenant d'un prince (de Condé) qu'on ne nommoit
pas etc.
2) Sic ipse et alibi. Beza in rem propensior fuisse
videtur. Hotomamis contra aperte arma sumenda esse
putabat.
3) alladere videtur ad numerosos illos conventus et ad
iteratas procrastinationes. Cf. N. 3205 et Baum p. 99.
4) seil, dies primum statutus fuerat a. d. pria. Nonas.
Nam quae quinque diebus post Idus evenerunt Noster neque
sciebat quum scriberet neque rescire potuerat.
5) Vide N. 3166, nol. 1. Cave de Navarreno cogites.
Antonii nomen hic typiçe ex historia Bomanorum repetitum
àlterum Guisiorum désignât.
6) Vides eum scire, rem iam ad effeetum spectare, imo
in sumvio discrimine esse.
1) Sub finem a. 1559 et 1560 ineunte Antonius et Paulus
de Bichiend, seigneurs de Mouvons, CasteUanae publice cültum
evangélicum celcbrarunt. (Hist. eccl. I. 372.) Valentine
protestantes Fvanciscanorum templo potiti sunt (v. Calvini
ep. d. d. 22. Apr.) et alibi similia evenerunt. (Hist. eccl. I.
342 seq.)
3175.
COLONIUS CAL VINO.
Narrât quid fecerit ex quo Metis pulsus primum
Bipontum postea Heidelbergam pervenit. Ecclesiae
Heidelbergensis statum et theologica instituta depingit.
(Ex autographo Ood. Gencv. 113, fol. 27.)
Pietate et doctrina clarissimo viro D. Iohanni
Oalvino ecclesiae Genevensis pastori fidclissimo.
Genevae.
S. Ex aliorum uteris 1 ) intellexisse te opinor,
clarissime vir, quibus de causis agro Metensi cedere
coactus fuerit hospes meus D. a Clervant cum tota
sua familia, et ego una cum illo. Binas enim rex
literas 2 ) miserat ad senatum quibus et arcem demoliri
et solo aequari et gravissimo in ilium exemplo
animadve;rti iubebat, ni ab incepto desisteret.
Itaque Bipontum venimus ibique consedimus trimestri
spatio, 3 ) quum ego interim pergerem in meo
ministerio privatim in ipsius aedibus. Liberum
enim id nobis reliquit praefectus principis. Pulsus
postea a Trevirensibus Gasparus *) noster et Heidelbergam
vocatus uteris me invitavit ut in functione
sua collega me illi adiungerem. Huiusmodi enim
esse functionem, in quaplurimum ecclesiae prodesse
possem, praesertim quum unicam tantummodo familiam
instituendam haberem. De consilio itaque et
consensu D. a Clerevant et Immanuelis Tremellii 6 )
profectionem suscepi et onus una cum illo subivi.
Id autem est huiusmodi. Quum tristissima sit ecclesiarum
Palatinatus deformatio, in quibus pars
magna ministrorum latine nesciunt, quidam de scripto
aut impresso concionantur, nonnulli ne legere quidem
noverunt (ne quid interim de dissoluta ac plane
scandalosa ipsorum vita dicam) voluit pientissimus
princeps ecclesiae ita afflictae succurrere. Quapropter
collegium instituit in quo adolescentes alantur
ministerio conseorati quos omnes fidei nostrae mandavit
ut in pura eos doctrina instituamus, ad habendas
conciones formemus, denique ut sub disciplina
contineamus: quocirca ad vestras ecclesias
3175. 1) Vide ipsiüs epistolam N. 3143.
2) Fide ibidem et Hist. eccl. III. 444.
3) ergo usque ad m. Februarium vergentem.
4) Oleviamcs d. 19. Bee. e eareere liberates per Hornbachiam
(N. 3152) Heidelbergam se contulit ad Collegium
sapientiae quo vocatus fuerat m. Ianuario, ipso teste in Seisen,
re}. Heidelb. p. 121. Collegium illud seminarium ad formandos
ministros factum est. (Haute, Neckarschule p. 39.)
5) Qui ergo turn-Hornbachiam nondum reliquerat, mox
vero et ipse Heidelbergam vocatus fuit ad secundum theologiae
caihedram. {Haute, Univ. Heidelb. II. 50.)