Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 86 -
van manoïnschap verdenken; door deze handelingen toch wekt hij het
vermoeden, dat hij de met hem bevriende manoïns te eten geeft. Alleen
door een godsoordeel (de heetwaterproef) ¹) kan men zich van deze
verdenking zuiveren. Doet zich intusschen een sterfgeval onder voor
den Biakker verdachte omstandigheden voor, dan is de zaak al spoedig
"beslist en maakt men met den verdachte korte metten.
Uit de volgende voorbeelden moge blijken, hoever dit geloof gaat.
Eens werd iemand van Mnibber in een sagoedoesoen van Sawias door
een vergiftige slang gebeten. De moon (toovenaar) wist uit te maken,
dat hij vermoord was door een manoïn. Daarom toog men er op uit om
iemand van Sawias te vangen, ten einde van die kampong den bloedprijs
voor den overledene te kunnen afdwingen. Door bijzondere omstandigheden
werden bij dien raaktocht twee vrouwen gedood.
In Sawias was toevallig niemand, die verdacht werd manoïn te zijn.
Was dit wel het geval geweest, dan had Sawias vermoedelijk zonder
tegenwerpingen den bloedprijs betaald en de zaak was verborgen gebleven.
Thans bracht men haar echter voor den bestuursambtenaar.
Twee vrouwen op de Padaido-eilanden hadden een zekere Waidi
op hun ladang ontmoet. Kort na hun thuiskomst stierf een van beiden
plotseling. De andere, haar zuster, hield pertinent vol, dat Waidi de
doode een houw met een parang had gegeven; zij had het zelf gezien.
Er was geen zichtbare wonde, doch dit was geen bezwaar; eene verwonding
door een manoïn toegebracht is uitwendig onzichtbaar, doch onder
de huid is alles vernield. Aanvankelijk werd de vrouw door hare keretgenooten
niet geloofd, doch toen den volgenden morgen Waidi toevallig
in de buurt van het versche graf kwam en daarnaar keek, was zijn lot
lieslist. De keretgenooten der overledene hadden in huis op den loer
gelegen, omdat volgens het geloof een manoïn de gewoonte heeft naar
het graf te gaan ten einde lever, nieren en hoofd weg te halen en op
te eten.
Allen stormden naar buiten, Waidi werd gegrepen, gebonden en
op staanden voet gewurgd.
Bij het onderzoek bleek de vrouw zoo ten volle overtuigd in Waidi
een manoïn te hebben ontmoet, dat zij de reden harer veroordeeling
niet begreep. Ook de leden der landschapsrechtbank waren het eigenlijk
met de veroordeeling heelemaal niet eens.
De uit het manoïngeloof voortspruitende Biaksche rechtsregels zijn
voor ons Europeanen geheel onbegrijpelijk. Wanneer iemand uit kampong
A met een prauw van kampong B mede op reis gaat en er gebeurt
een ongeluk of de man sterft, dan is kampong B verplicht de wabiak
(bloedprijs) te betalen. Men gaat hierbij uit van de veronderstelling,
dat er niets zou gebeurd zijn als kampong B de noodige voorzorgsmaat-
¹). Zie Hoofdstuk II B § 5.