Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 158 -
bezwaard is met koraalstukken van ongeveer een vuist grootte, zoodanig
dat het in zee steeds in labiel evenwicht is. Ziet men een schildpad,
dan wordt het net aangehaald en roeit men voorzichtig er heen. Is het
net voldoende dichtbij, dan jaagt men het dier op, dat tegen het net
aanzwemt. Dit tuimelt om en de schildpad verwart zich in de mazen.
Na het dier een of meer speerstooten toegediend te hebben, springt
een der visschers te water en bindt de voorpooten met rotan aaneen. Dit
is een zeer gevaarlijk werk, omdat men de kans loopt door het spartelende
dier mede in het net verward te worden en dan te verdrinken.
Te Opiaref zet men het net eenvoudig 's avonds uit en kijkt des morgens
of er iets in is. Met dit net worden ook kleine haaien en roggen
gevangen.
Vischsperen. De manorra of vischspeer is een dunne ± 5 vadem
lange bamboe, voorzien van 2 of 3 stalen punten. Bij rustig weer steekt
men den steel in het water en blijft wachten tot een rifvisch in de buurt
komt om dan toe te stooten. Om beter te kunnen zien, bouwt men soms
wel een stellage op het kustrif of op een steilen rotswand ± 5 M.
boven het water. Kleine manorra''s gebruikt men als werpspeer.
Des nachts gebruikt men de manorra bij het pam pam of visschen
met licht. De fakkels (aimias) van droge klapperbladen of reepen
hout van 2 M. lengte, tevoren boven een vuur kurkdroog gemaakt,
worden boven het rif of ondiepe plaatsen aangestoken, waardoor de
visch verblind wordt en niet wegzwemt. Ook tripang, die alleen des
nachts te voorschijn komt, vangt men op deze wijze.
In de nabijheid van voorbij drijvende stukken hout houden zich
altijd veel kleine visschen op. De groote visschen komen hierop af en
worden dan met de manorra gevangen. Men lokt ze ook wel met den
sekakas of kobeker, een rotanlus, waarop ringen van klapperdop geschoven
zijn. Door dit werktuig heen en weer te bewegen in het water
bootst men het geluid van kleine vischjes, die over de wateroppervlakte
springen, treffend na.
Fuiken. Fuiken, aoer of panam worden voornamelijk door de Arfakkers
in de rivieren gebruikt. Zij worden vervaardigd van rotan en
hebben een langgerekt model.
Men stelt ze met de opening stroomafwaarts, gebruikt als aas
stukjes gekookte kladi of boonen en stopt de achterzijde met een prop
onkruid. De buit bestaat uit paling en garnalen. Palingen komen tot
1.50 M. lengte voor; deze groote exemplaren worden meestal met de
manorra gevangen bij fakkellicht. Zij vormen een zeer gezocht handelsartikel.
De panam gebruikt men ook op het kustrif, men sluit een
opening in het droogvallende rif met de fuik af en jaagt de visch erin.
In zee gebruikt men ballonvormige fuiken van ± 1M. diameter,
eveneens van rotan en met wijde mazen. De opening is aan de onderzijde.
Als aas gebruikt men een soort groenachtig zeegras. De fuik