Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 164 -
Op Sowek en Korrido gebruikt men als vezelstof de nerven van
de bladen der andai (Enhalus acoroides Rich.) een zeegewas. Aan
elk blad zitten echter slechts drie bruikbare draden.
Het breien van netten geschiedt door de mannen; de bewerking
verschilt niet van de gewone inlandsche wijze van knoopen. Bij het
breien wordt een plat staafje van hout of been gebruikt (ariofen),
terwijl men bij fijne netten gebruik maakt van een asioem; bij grof
werk trekt men den draad eenvoudig met de hand door.
Als verzwaring worden aan het net schelpen aangebracht (gewoonlijk
Cyprea soorten), terwijl men voor de vlotters of koeper, kajoe
gaboes (Alstonia scholaris R. Br.) gebruikt.
De grootere roemoer's (schildpadnetten) worden meestal van de
vezels der Hibiscus tiliaceus L. vervaardigd, evenals de harpoenlijnen
en daarna met het sap van den bast van mangroven tegen het zeewater
bestand gemaakt.
Potlepels (adwar of asioes), hoofdsteunsels (afiak), sagoeschotels
(aibar of sair), kloppers voor boombast (aprer), handtrommen (sirip
of kasip), staande trommen (sadip) zijn allen van hout vervaardigd en
meestal van fraai snijwerk voorzien.
iedere Biakker vervaardigt meestal zijn eigen huisraad, zoodat de
bevolking daardoor een bijzonderen aanleg heeft voor timmeren en
houtbewerking.
Het vlechten van manden, draagtasschen, matten enz. en het kolppen
der tjidako's geschiedt door de vrouwen.
Noken's (manden of tasschen) worden van boombast en biezen
gevlochten.
Matten worden van pandanbladeren gemaakt. Speciaal worden
hiervoor de bladen van Pandanus Repens R., Pandanus montanus Mig.
en Pandanus tectoris gebruikt. Eerst worden de doorns aan weerzijden
van het blad en, op het midden der nerf verwijderd. Daarna worden
de bladeren in het vuur geflensd en opgerold. Met een draad van
andai 1 ) worden daarna de bladeren bij elkander genaaid tot matten
(jar).
Op dezelfde wijze worden zeilen voor prauwen vervaardigd. Deze
hebben een lengte van 4 a 5 M. en worden bij voorkeur vervaardigd
van Pandanus tectoris.
Het vlechten van aram's van rotan gebeurt vaak door mannen.
De draagmanden (naunfaroen) der vrouwen zijn eveneens van stevige
rotan gevlochten.
Een speciale wijze van vlechten of liever breien wordt gebezigd
bij het vervaardigen van het pinangtaschje (mandwik). Als vezelstof
wordt de bast der mandwame gebruikt, die ook als grondstof bij de
¹). Zie boven.