Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 168 -
een kamboi of spiegel gebouwd. Men maakt een zeil van pandanbladeren
en een roer (rembe); op de prauw bouwt men een stuurplank (kabafer
rembes) en aanvaardt op den door wichelen aangewezen tijd de terugreis;
gewoonlijk doet men over een dergelijke reis 2 à 3 maanden.
Heeft men zelf geen prauw, dan huurt men er een van een andere
keret. Groote prauwen behooren meestal aan de keret in haar geheel.
Bij het sluiten eener huurovereenkomst of verkoop wordt dan ook steeds
de keret in haar geheel geraadpleegd.
Roeiers. Gedurende het verblijf van het excursiedetachement
moest voor de inhuur van groote prauwen f 1.50 per dag worden betaald.
Per prauw werden 10 Papoesche roeiers ingehuurd. Vijf hiervan
zitten vóór in de prauw, de overigen achterin. Bij het verrichten van
moeilijke landingen of gedurende tochten bij zwaar weder moet men per
prauw minstens 14 roeiers nemen. Zij worden alleen betaald voor den
tijd, dien zij roeien met f 0.50 per dag. De meeste roeiers zitten op de
uitleggers, zij zijn in staat zoo noodig anderhalf etmaal door te roeien
met enkele uren rust er tusschen, indien men hen slechts veel te eten
geeft. Het roeien geschiedt zeer gelijkmatig. Wordt er bij gezongen dan
merkt men al spoedig, dat men sneller opschiet. Herhaaldelijk
wordt dan gebruik gemaakt van een karakteristieke, zeer snellen
korten roeislag (fadi), waarbij men de prauw voelt schokken. Deze wijze
van roeien wordt toegepast op plaatsen waar een zwaren stroom staat;
plaatsen, waar de Dajaksche roeiers niet meer voort konden, doch waar .
zij de prauwen langs moesten boomen en trekken, werden bij de exploratie
van rivieren op de N. kust van Nieuw-Guinee door de Biakkers
met deze roeimethode herhaaldelijk zonder bezwaar gepasseerd. Op
reis wordt de bagage, die in de prauw is geladen, meestal door overslaande
golven nat. Verpakking in blik en petroleumkisten is dus
noodzakelijk.
Prauwen voor transport. Op de Z. kust kan men steeds voldoende
groote prauwen krijgen. Met het optuigen gaat echter minstens een
halve dag verloren, want de prauwen zijn, wanneer men ze niet dadelijk
zal gebruiken, onttakeld en hangen in de binnengallerij der huizen.
Indien men een tocht wil ondernemen, moet men dus de bevolking
tijdig waarschuwen en eenige dagen te voren de hoofden aanzeggen
prauwen gereed te maken en eten te verzamelen. Speciaal geldt dit
voor groote tochten.
Voor het vertrek dient men steeds persoonlijk de rotansjorringen
te inspecteeren en na te gaan of er voldoende zoetwater is medegenomen.
Moet men een verren tocht ondernemen, dan is het zaak zelf de
prauw aan te wijzen, die men wil gebruiken, daar men anders groote
kans loopt een gescheurde lekke prauw mede te krijgen. Wel zijn dergelijke
prauwen gerepareerd door met een rotan koordje de scheuren
dicht te halen waarbij men de binding met een wig stijf aantrekt, maar